Złożenie kwiatów pod Pomnikiem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, wernisaż wystaw "Wiza do życia – Dyplomaci, którzy ratowali Żydów" oraz okolicznościowe prelekcje były częścią poniedziałkowych obchodów Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych w Łodzi.

W Łodzi główne uroczystości związane z przypadającym 6 marca dniem pamięci o osobach, które sprzeciwiały się reżimom totalitarnym i masowym zbrodniom w XX i XXI w. odbyły się przed Pomnikiem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata - Polaków Ratujących Żydów. Pierwszy w kraju tego typu monument mieści się w Park Ocalałych – miejscu upamiętniającym osoby, które przeszły przez istniejące w czasie II wojny światowej Ghetto Litzmannstadt.

"Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych obchodzony jest od 2012 r., ale miejsce, w którym się spotykamy, istnieje w Łodzi od 2009 r. To pierwsze miejsce w Polsce, które w tak szczególny sposób przypomina o bohaterach ratujących życie innych. W tym przypadku mówimy o byłych mieszkańcach Łodzi; mieszkańcach pochodzenia żydowskiego, którzy stanowili jedną trzecią ludności miasta. Mamy świadomość, że w czasie wojny ratującym ich życie osobom, a także ich rodzinom, a nawet sąsiadom groziła kara śmierci. Dlatego musimy pamiętać o tym, że był to szczególny sposób poświęcenia" – powiedział wiceprezydent Łodzi Krzysztof Piątkowski.

Piątkowski podkreślił, że w gronie Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata jest wielu Polaków, z których możemy być dumni. "Bierzmy z nich przykład, szczególnie w dzisiejszych czasach, bo teraz też nie brakuje ludzi, o których trzeba pamiętać i im pomagać" – dodał.

Pod pomnikiem złożono kwiaty oraz zapalono znicze. W uroczystości wzięli udział m.in. Irena Szczurek, jedna z ocalonych z Zagłady; przedstawiciele władz samorządowych, łódzkich instytucji oraz młodzież szkolna, harcerze i mieszkańcy Łodzi.

Organizatorem łódzkich obchodów Europejskiego Dnia Pamięci o Sprawiedliwych było Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. W ośrodku popularyzowania wielokulturowego i wieloetnicznego dziedzictwa Łodzi odbył się m.in. wernisaż wystawy przygotowanej przez Ambasadę Izraela w Polsce "Wiza do życia – Dyplomaci, którzy ratowali Żydów". Ekspozycję przedstawiającą historie dygnitarzy, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny światowej będzie można oglądać do końca marca.

Podsumowano również realizowany przez miniony rok projekt edukacyjny "Raport 2016: Sprawiedliwi". W jego ramach młodzież z łódzkich szkół animowała i współtworzyła wydarzenia związane z tematem Sprawiedliwych. M.in. powstały cztery wydania gazety z artykułami uczniów przedstawiającymi wybrane historie i bohaterów.

W poniedziałek zainicjowano drugą część projektu "Raport 2017: Dzieci".

"W 2017 r. przypada 75. rocznica Wielkiej Szpery - akcji wywożenia przez Niemców dzieci z łódzkiego getta do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem oraz założenia w Łodzi obozu dla polskich dzieci i likwidacji obozu romskiego, w którym połowę więźniów stanowiły dzieci. Dlatego to najmłodsi będą tematem tegorocznego raportu. Chcemy, by uczniowie zwrócili w nim uwagę na historię, ale również na obecne problemy związane m.in. z domami dziecka, czy fundacjami" – wyjaśniła Justyna Tomaszewska z Centrum Dialogu im. Marka Edelmana.

Wieczorem zaplanowano wykłady Szymona Pawlaka - "O Sprawiedliwych związanych z Łodzią" oraz Izabelli Prystasz - "Japoński Sprawiedliwy Chiune Sugihara" – o japońskim dyplomacie, który w czasie II wojny światowej uratował na Litwie kilka tysięcy Żydów i jako pierwszy oraz jedyny do tej pory Japończyk został odznaczony przez Yad Vashem medalem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata.

Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych ustanowiony został przez Parlament Europejski w 2012 r. Ma na celu uhonorowanie pamięci osób, które sprzeciwiały się reżimom totalitarnym i masowym zbrodniom w XX i XXI w.

6 marca przypada rocznica śmierci Mosze Bejskiego (ur. w 1921r. w Działoszycach) - inicjatora Ogrodów Sprawiedliwych w Jerozolimie oraz współtwórcy tytułu "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata". (PAP)