Podwyższona inflacja, z którą zmaga się polska gospodarka, ma swoje źródła przede wszystkim w czynnikach zewnętrznych, wśród których należy wskazać:
- wzrost cen surowców energetycznych i żywnościowych wskutek rosyjskiej agresji przeciw Ukrainie,
- zaburzenia produkcji związane z kryzysem pandemicznym,
- rosnące koszty transportu.
Zjawisko rosnących cen ma charakter międzynarodowy. Poziom inflacji – 7,4% w strefie euro w marcu 2022 r. był najwyższy w historii, ale w wielu państwach wzrost cen był jeszcze wyższy:
Hiszpania – 9,8 %
Łotwa – 11,5 %
Holandia – 11,7 %
Czechy – 12,7 %
Estonia – 14,8 %
Litwa – 15,6 %
W Stanach Zjednoczonych inflacja osiągnęła poziom najwyższy od 40 lat. Średnia inflacja w Polsce w ostatnich sześciu latach wyniosła 2,9%*, a zatem była zgodna z celem inflacyjnym NBP wynoszącym 2,5% ± 1 pkt proc.
Ograniczenie wzrostu cen wymaga zwiększenia stóp procentowych. Obecna stopa referencyjna– ustalona przez Radę Polityki Pieniężnej – wynosi 4,50%, co oznacza powrót do poziomu z listopada 2012 r. Najwyższy poziom podstawowej stopy procentowej za kadencji Prezesów NBP dla porównania wyniósł:
36,00% – prof. Hanny Gronkiewicz-Waltz,
19,00% – Leszka Balcerowicza,
4,75% – prof. Marka Belki,
4,50% – prof. Adama Glapińskiego.
W ubiegłym roku Narodowy Bank Polski wypracował niemal 11 mld złotych zysku, z czego 95%, czyli prawie 10,43 mld złotych zasili budżet państwa. Suma wpłat do budżetu państwa dokonanych w czasie jednej kadencji (6 lat) prof. Glapińskiego jest niemal tak duża, jak łączne wpłaty za dwóch kadencji (12 lat) – prof. Belki i Balcerowicza:
43,3 mld zł – prof. Adama Glapińskiego
23,6 mld zł – prof. Marka Belki
21,5 mld zł – Leszka Balcerowicza
Dane na dzień 28.04.2022
*średni poziom inflacji za okres 07.2016–03.2022
/>