Polska w kosmosie: Bezpieczeństwo i inwestycja w przyszłość gospodarki [KOMENTARZ MINISTRA FINANSÓW I GOSPODARKI]

Konflikty w Europie, rosnąca konkurencja globalna i coraz większe uzależnienie od usług satelitarnych pokazują, jak bardzo odporność państw zależy od niezależnego dostępu do nowoczesnych systemów kosmicznych. Polska od lat uczestniczy w europejskich programach kosmicznych, ale dziś wchodzi w kolejną fazę swojego zaangażowania. Nie jesteśmy już tylko obserwatorem – współtworzymy programy, które kształtują europejskie zdolności w kosmosie, wspierając rozwój przemysłu, nauki i technologii w kraju.

Wczoraj i dziś, podczas Rady Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) na szczeblu ministerialnym (CM25), podejmowane są decyzje o inwestycjach technologicznych w sektorze kosmicznym na lata 2025–2028, a Polska chce aktywnie te decyzje kształtować. To naturalny etap w naszym rozwoju w sektorze, który może realnie wzmocnić polski przemysł, badania i strategiczną pozycję Polski w Europie.

Nowa rola Polski: ambicje poparte realnymi zdolnościami

Obecność polskiego astronauty – dr. Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego – na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej to więcej niż symboliczne wydarzenie. Jest potwierdzeniem, że polski sektor – naukowy, publiczny i przemysłowy – osiągnął poziom pozwalający na uczestnictwo w najbardziej zaawansowanych europejskich przedsięwzięciach. Jego misja niesie też wymiar społeczny: może wywołać „efekt Apollo”, inspirując młodych ludzi do nauki i kariery w STEM oraz wzmacniając przyszłą innowacyjną gospodarkę Polski.

Kosmos jako inwestycja, nie koszt

Udział w ESA to nie wydatek, lecz inwestycja o wysokiej stopie zwrotu. Inwestycje kosmiczne są długoterminowe, ale ich zwrot – gospodarczy, technologiczny i strategiczny – jest dobrze udokumentowany. Według szacunków ESA każde 1 euro zainwestowane w sektor kosmiczny daje 3–7 euro wartości dodanej w gospodarce.

Wkład Polski podczas ministerialnej Rady ESA w 2022 r. przełożył się na ponad 480 mln euro dodatkowo wygenerowanych w krajowym PKB oraz wsparcie około 1250 miejsc pracy rocznie. Przyczyniło się to do znaczącego wsparcia krajowej gospodarki oraz utworzenia nowych miejsc pracy w sektorze kosmicznym. Polska inwestuje w ESA oraz sektor technologiczny, żeby utrzymać trend wzrostowy i w dalszej perspektywie w 2028 r. generować przychody z sektora na poziomie 4–6 mld euro rocznie oraz zwiększyć zatrudnienie o kolejne 2–3 tys. wykwalifikowanych miejsc pracy.

Dual-use: kosmos wzmacnia bezpieczeństwo, obronność i odporność państwa

Nowoczesne państwo nie istnieje bez danych z kosmosu, które stały się podstawą współczesnej obronności, zarządzania kryzysowego oraz ochrony infrastruktury krytycznej. Satelity obserwacyjne i komunikacyjne to dziś narzędzia zarówno gospodarczego rozwoju, jak i bezpieczeństwa narodowego. Dlatego Polska rozwija systemy o znaczeniu cywilnym i obronnym jednocześnie – w duchu dual-use. Te zdolności zostaną wzmocnione przez udział Polski w programie European Resilience from Space (ERS) — europejskiej inicjatywie, która ma zapewnić bezpieczny dostęp do danych krytycznych w czasie kryzysu.

Polska wspólnie z ESA rozwija zdolności obserwacji satelitarnej – niezależna polska konstelacja CAMILA, będzie dostarczać aktualne i niezależne dane do celów cywilnych (zarządzanie kryzysowe, monitoring środowiska, ochrona ludności itp.).

Europa musi działać razem, a Polska chce być jednym z liderów

Polska jest dziś ósmym największym płatnikiem na rzecz ESA. Jednocześnie agencja wzmacnia swoją obecność w naszym kraju – poprzez centra inkubacji, punkty informacyjne oraz rozwój projektów w obszarze bezpieczeństwa i odporności. To nie przypadek. To odpowiedź na rosnący potencjał polskiego sektora i strategiczne znaczenie naszego regionu dla bezpieczeństwa europejskiego. Polska posiada realne atuty – od położenia, przez kompetencje w dziedzinie bezpieczeństwa, po rozwijający się przemysł – umożliwiające udział w najważniejszych europejskich projektach kosmicznych.

W 2027 r. Polska będzie gościć największą konferencję kosmiczną na świecie – Międzynarodowy Kongres Astronautyczny IAC 2027– i to będzie moment konsolidacji wysiłku i zawierania nowych kontraktów technologicznych dla sektora przy wsparciu rządowym.