Kosmetyczne korekty wydatków państwa - posłowie zaproponowali zmiany o wartości pół miliarda zł

Zmiany, które do projektu budżetu zaproponowali członkowie sejmowej Komisji Finansów Publicznych, dotyczą pozycji na łącznie 569,6 mln zł. To ledwie 0,06 proc. całości wydatków państwa, które zgodnie z dokumentem w przyszłym roku mają sięgnąć 918,9 mld zł.

Korekty będą jednak istotne dla poszczególnych instytucji. Na przetasowaniach zyskać mają Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (dodatkowe 165,2 mln zł) czy Agencja Wywiadu (55 mln zł).

Zdaniem Bartłomieja Jabrzyka, analityka Forum Obywatelskiego Rozwoju, kwestie bezpieczeństwa – także poprzez sprawne funkcjonowanie służb specjalnych – to podstawowe zadanie państwa. - W realiach zwiększonego zagrożenia wrogimi działaniami ze strony Rosji, ABW i AW muszą być finansowane adekwatnie do zadań, jakie wykonują. Zwiększenie budżetów tych służb to dobra decyzja – komentuje.

W pierwotnym kształcie dokumentu na zbrojenia przewidziano rekordowe 200,1 mld zł, czyli 4,8 proc. PKB.

Beneficjentem zmian ma być także nauka. Posłowie zaproponowali wyższe wpłaty m.in. dla szkolnictwa wyższego i nauki, w tym instytutów badawczych, które otrzymają dodatkowe 280 mln zł.

Pieniądze na bezpieczeństwo i naukę znajdą się kosztem szeregu innych państwowych instytucji – mniej ma dostać m.in. Ministerstwo Sprawiedliwości (budżet okrojony o 165 mln zł), Państwowa Inspekcja Pracy (105 mln zł), Najwyższa Izba Kontroli (89,7 mln zł) czy Instytut Pamięci Narodowej (82,5 mln zł). Cięcia nie ominęły też budżetu Sądu Najwyższego (30 mln zł), Naczelnego Sądu Administracyjnego (15,7 mln zł) czy Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (10 mln zł).

- Posłowie stanęli przed wyborem: dalsze powiększanie najwyższego w UE deficytu lub zmniejszenie budżetów innych instytucji. Wybrali zgodnie z polską racją stanu – ocenia tę decyzję Komisji Finansów Publicznych Jabrzyk.

FOR przypomina, że Polska będzie miała w 2026 r. najwyższy deficyt finansów publicznych w całej UE wynoszący 271,7 mld zł, czyli 6,5 proc. PKB. Zgodnie z założeniami do ustawy budżetowej, państwowy dług publiczny ukształtuje się na poziomie 53,8 proc. PKB, a więc poniżej progu ostrożnościowego 55 proc. określonego w ustawie o finansach publicznych.

„Polska jest liderem wzrostu świadczeń socjalnych w UE, a ich poziom w 2026 r. będzie należał do najwyższych w Europie. W projekcie budżetu zaplanowano ponad 109 mld zł na programy socjalne wprowadzone po 2015 r.” – piszą ekonomiści liberalnego think tanku. To prawie 12 proc. rocznych wydatków. Rząd planuje na 2026 r. przeznaczyć m.in. 61,7 mld zł na program 800+, a 31,8 mld zł na wypłaty 13. i 14. emerytur.

Jabrzyk zwraca uwagę, że suma budżetów służb specjalnych – takich jak ABW, AW, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego czy Centralne Biuro Antykorupcyjne – to ok. 3,2 mld zł. Koszt wypłaty dodatkowych świadczeń dla emerytów jest dziesięciokrotnie większy. – Samo „babciowe” kosztuje 6 mld zł – wskazuje analityk FOR, mając na myśli program wspierający finansowo aktywnych zawodowo rodziców małych dzieci.

Cięcia nie ominęły także urzędów obsługujących organy władzy państwowej - zgodnie z przyjętą poprawką, budżet Kancelarii Senatu miałby zmniejszyć się o 28,2 mln zł, Kancelarii Sejmu o 16,6 mln zł, a Kancelarii Prezydenta RP o ponad 12,7 mln zł.

- Nie sądzę, aby otoczenie prezydenta protestowało przeciwko obniżeniu budżetu jego kancelarii. Poprawka wprowadza cięcia również w budżetach kancelarii Sejmu i Senatu, czyli organów kontrolowanych przez jego politycznych oponentów – komentuje Jabrzyk.

Projekt budżetu, który przewiduje na 2026 r. deficyt budżetowy wynoszący 271,7 mld zł, trafi teraz do Sejmu na drugie czytanie.