Brak odpowiedniego ogumienia może oznaczać od 430 zł, a w ekstremalnych przypadkach nawet 43 tys. zł. Co ważne, kontrole już trwają, a policja nie zamierza stosować taryfy ulgowej.

Obowiązek jazdy na oponach zimowych. Gdzie i dla kogo?

W większości krajów europejskich jazda na zimowych oponach jest obowiązkowa w sezonie od 1 listopada do 15 kwietnia. Przepisy te dotyczą wszystkich pojazdów o masie całkowitej do 3,5 tony – zarówno aut osobowych, jak i dostawczych. W tym okresie kierowcy muszą stosować opony zimowe lub całoroczne, o ile spełniają odpowiednie normy.

Opony całoroczne są dopuszczone, jeśli posiadają oznaczenia M+S, MS, M&S lub 3PMSFi (trzy szczyty górskie z płatkiem śniegu) oraz bieżnik o głębokości co najmniej 4 mm. W przeciwnym razie pojazd uznawany jest za niespełniający wymogów zimowych. Policja podczas kontroli sprawdza te oznaczenia, a także zużycie i datę produkcji ogumienia.

Mandaty od 430 zł do 43 tys. zł – kary dla nieprzygotowanych

Zimowe przepisy drogowe są egzekwowane bardzo surowo. Najniższy mandat za brak zimowych opon wynosi równowartość 100 euro, czyli około 430 zł, ale jeśli policjant uzna, że kierowca zagraża bezpieczeństwu ruchu, kara może sięgnąć nawet 10 000 euro (ok. 43 tys. zł).

Eksperci z austriackiego ÖAMTC zwracają uwagę, że brak odpowiedniego ogumienia może mieć również skutki prawne w razie wypadku: – W przypadku kolizji kierowca jadący na oponach letnich musi udowodnić, że nawet z zimowymi doszłoby do zdarzenia. Jeśli tego nie zrobi, może zostać współwinny – tłumaczą przedstawiciele organizacji.

To oznacza, że nawet w krajach, gdzie nie ma ustawowego obowiązku wymiany opon, kierowca może ponieść konsekwencje, jeśli jego pojazd zostanie uznany za niezdatny do jazdy w trudnych warunkach.

Łańcuchy śniegowe. Alternatywa z ograniczeniami

W niektórych regionach dopuszcza się stosowanie łańcuchów śniegowych, jednak tylko na drogach faktycznie pokrytych śniegiem lub lodem. Używanie ich na czystym asfalcie grozi wysokim mandatem oraz uszkodzeniem opon.

Ciężarówki i autobusy mają jeszcze surowsze przepisy – muszą posiadać zimowe opony na co najmniej jednej osi napędowej. W krajach alpejskich stosowanie łańcuchów bywa nawet obowiązkowe przy stromych podjazdach, a znaki drogowe wyraźnie wskazują, kiedy należy je założyć.

Polska nadal bez obowiązku zimówek

W Polsce wciąż nie ma obowiązku jazdy na zimowych oponach, mimo że organizacje branżowe od lat apelują o jego wprowadzenie. Polski Związek Przemysłu Oponiarskiego argumentuje, że takie przepisy zmniejszyłyby liczbę wypadków zimą i ułatwiłyby pracę służbom drogowym.

Rząd jednak konsekwentnie odrzuca te postulaty, wskazując na zróżnicowane warunki pogodowe w kraju. W efekcie decyzja o zmianie opon pozostaje w gestii kierowcy – choć brak wymiany może mieć kosztowne skutki.

Zgodnie z art. 97 Kodeksu wykroczeń, kierowca, którego samochód jest w złym stanie technicznym, może zostać ukarany mandatem do 3000 zł. Policja coraz częściej korzysta z tego przepisu, gdy stwierdzi nadmierne zużycie opon.

Jak wygląda kontrola opon?

Podczas kontroli drogowej policjanci sprawdzają:

  • głębokość bieżnika (minimalnie 1,6 mm w Polsce, 4 mm w krajach z obowiązkiem zimówek),
  • równomierność zużycia opon,
  • datę produkcji (oznaczenie DOT na boku opony),
  • ewentualne uszkodzenia (guz, pęknięcie, rozwarstwienie),
  • zgodność rozmiaru i indeksu prędkości z homologacją pojazdu.

Jeśli opona jest uszkodzona lub zbyt stara – nawet przy dobrym bieżniku – funkcjonariusz ma prawo zatrzymać dowód rejestracyjny i skierować pojazd na badanie techniczne.

Opony z kolcami i slicki – zakaz na polskich drogach

W Polsce obowiązuje całkowity zakaz stosowania opon z kolcami oraz slicków (opon sportowych bez bieżnika). Ich używanie w ruchu drogowym grozi zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego i mandatem.

Dopuszczone są natomiast tzw. opony kierunkowe lub asymetryczne, ale muszą być zamontowane zgodnie z oznaczeniem kierunku obrotu. W przeciwnym razie tracą swoje właściwości, co również może zostać uznane za wykroczenie.

Kiedy najlepiej wymienić opony?

Eksperci zgodnie podkreślają, że zmiana opon powinna nastąpić, gdy temperatura spada poniżej 7°C. Wówczas mieszanka gumowa w oponach letnich twardnieje, a droga hamowania wydłuża się nawet o kilkadziesiąt procent.

Na przełomie października i listopada pogoda potrafi być zdradliwa – rano może być mróz, a w południe kilkanaście stopni. Warto więc wymienić opony wcześniej, by uniknąć nie tylko niebezpieczeństwa, ale i kolejek w warsztatach.

Czy w Polsce będą zmiany w prawie?

Na razie Ministerstwo Infrastruktury nie planuje wprowadzenia obowiązku zimowego ogumienia, jednak temat powraca co roku. Według danych PZPO, aż 60% Polaków popiera wprowadzenie takiego przepisu.

Eksperci zauważają też, że w krajach, które wprowadziły obowiązek zimówek, liczba wypadków w miesiącach zimowych spadła nawet o 30%. Wraz z rosnącą liczbą samochodów i zmianami klimatycznymi (większe opady śniegu, gwałtowne przymrozki), nacisk na zmianę prawa może się zwiększyć.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

1. Czy w Polsce trzeba mieć zimowe opony?

Nie, obecnie nie ma takiego obowiązku. Kierowcy mogą jednak otrzymać mandat za zły stan techniczny opon.

2. Od kiedy obowiązuje zakładanie opon zimowych?

W krajach, które mają taki przepis, sezon trwa od 1 listopada do 15 kwietnia.

3. Jakie opony całoroczne są dopuszczalne zimą?

Tylko te z oznaczeniem M+S, MS, M&S lub 3PMSFi oraz bieżnikiem o głębokości co najmniej 4 mm.

4. Jakie są kary za brak zimowych opon?

Mandat zaczyna się od 430 zł, a może sięgnąć nawet 43 tys. zł, jeśli pojazd stwarza zagrożenie.

5. Czy policja może zatrzymać dowód rejestracyjny za zużyte opony?

Tak. Jeśli opony są uszkodzone, mają zbyt mały bieżnik lub są zbyt stare, policjant ma do tego prawo.

6. Czy planowane są zmiany w przepisach w Polsce?

Na razie nie, choć coraz więcej ekspertów i kierowców opowiada się za wprowadzeniem obowiązku zimówek.

7. Kiedy najlepiej wymienić opony?

Gdy temperatura spada poniżej 7°C – wtedy letnie opony tracą elastyczność i przyczepność.