Należy go ująć w dziale 853, rozdziale 85395, natomiast po stronie dochodowej w paragrafie 2180, a wydatkowej 3110 – informuje MF w odpowiedzi na pytanie DGP. Gminy, które zrobiły inaczej, powinny jak najszybciej skorygować uchwały budżetowe.
Eksperci mówią, że rozwiązanie zaproponowane przez Ministerstwo Finansów jest optymalne. Na razie stanowisko resortu wystarczy i nie trzeba zmieniać rozporządzenia o klasyfikacji budżetowej. ‒ Na chwilę obecną rozwiązanie jest uzasadnione, bo środki na wypłatę dodatku węglowego jak najbardziej pochodzą ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Jednak przy najbliższej zmianie klasyfikacji należałoby rozważyć, czy zmienić nazwę par. 2180 np. na „Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań bieżących”, czy też wprowadzić nowy paragraf w tym zakresie - mówi Krystyna Gąsiorek, ekspert z zakresu sprawozdawczości i klasyfikacji budżetowej. I dodaje, że w przyszłości MF, aby ograniczyć domysły i propozycje ekspertów i skarbników, po wprowadzeniu zmian ustawowych, które mają wpływ na budżety jednostek samorządu terytorialnego, powinno przedstawić od razu propozycję modyfikacji klasyfikacji budżetowej. -Uniknęlibyśmy wtedy wielu zbędnych zmian w uchwałach budżetowych czy też planach finansowych - posumowuje ekspertka.
Burzliwe dyskusje na forach
Wyjaśnienie MF potwierdza w dużej mierze dotychczasowe przypuszczenia i księgowych, i ekspertów - także tych, którzy w sprawie klasyfikacji dodatku węglowego wypowiadali się na naszych łamach. Wskazywali oni bowiem, że dodatek węglowy trzeba ująć w par. 218 („Nie ma prostego rozwiązania na dodatek węglowy w księgowości” ‒ DGP nr 183 z 21 września br.). Rozbieżność dotyczyły głównie działu i rozdziału. Pojawiały się pomysły, aby środki na wspomniany dodatek ujmować np. w dziale 852 „Pomoc społeczna”, w rozdziale 85295 „Pozostała działalność” oraz w par. 218 „Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19”. Jako alternatywę wskazywano dział 853 „Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej” oraz rozdział 85395 „Pozostała działalność” i nadal par. 218. Kolejnym proponowanym sposobem było zastosowanie działu 758 „Różne rozliczenia”, rozdziału 75814 „Różne rozliczenia finansowe” oraz wspomnianego już wyżej par. 218. Sugerowano się w tym zakresie zamieszczonymi na stronie MF wyjaśnieniami w sprawie środków na wsparcie JST w realizacji dodatkowych zadań oświatowych związanych z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi i uczniami będącymi obywatelami Ukrainy (https://www.gov.pl/web/finanse/wyjasnienia-dotyczace-srodkow-z-funduszu-pomocy-dla-jednostek-samorzadu-terytorialnego-na-dodatkowe-zadania-oswiatowe). Tam właśnie zastosowano taką możliwość jako tymczasową, gdy był problem z klasyfikacją tych pieniędzy.
Dla tych, co zrobili źle
Co zatem teraz powinny zrobić księgowe, które zastosowały inną, niż wskazuje MF, podziałkę lub wręcz ich dysponent nadrzędny podał inny sposób klasyfikacji? Zdaniem Marcina Nagórka, radcy prawnego, te JST powinny dostosować dotychczasowe ujęcie klasyfikacji budżetowej do wskazówek podanych przez MF. Warto dodać, że procedura dostosowująca wstecz nie jest niczym nowym, a najlepszym przykładem może być ostatnia nowelizacja klasyfikacji budżetowej w zakresie dochodów/wydatków na cele związane ze wsparciem Ukrainy. Chodzi tu o rozporządzenie ministra finansów z 15 lipca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1571). Tam również przewidziano niejako wsteczny mechanizm, JST cały czas dostosowują bowiem podziałki związane z ww. wsparciem do nowych podziałek klasyfikacyjnych przewidzianych dla wsparcia Ukrainy. JST muszą więc teraz dokonać stosownych zmian w uchwale budżetowej. W zakresie ostatnich zmian w klasyfikacji budżetowej mają na to czas do 27 października br. A jaki termin mają przy dodatkach węglowych? - Nie ma takiego terminu. Powinny to zrobić w możliwie pierwszym terminie, czyli na najbliższej sesji rady gminy/miasta - wskazuje Marcin Nagórek. Przy okazji może powstać pomysł, aby w jednej uchwale uregulować wszystkie kwestie związane z klasyfikacją wprowadzoną przez nowelę rozporządzenia oraz wynikające z wyjaśnień MF. - I tu nie ma żadnych przeciwwskazań, warto jednak podać to w uzasadnieniu uchwały, aby wiadomo było, jaki jest zakres zmian - doradza ekspert. ©℗
Odpowiedź Ministerstwa Finansów z 4 października 2022 r. dla DGP
Dodatek węglowy został wprowadzony ustawą z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym. Jego cel to zapewnienie wsparcia oraz zwiększenie poczucia bezpieczeństwa energetycznego i socjalnego dla dużej grupy gospodarstw domowych w Polsce, w tym również gospodarstw najuboższych energetycznie, w pokryciu części kosztów wynikających ze wzrostu cen na rynku energii, w tym kosztów opału.
Wypłata dodatku węglowego jest zadaniem zleconym gminie, która otrzymuje środki na realizację wypłat z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19.
Dodatek węglowy ma charakter odmienny od wypłacanych dotychczas dodatków energetycznych czy osłonowych, ujmowanych w dziale „852 - Pomoc społeczna”. Otrzymanie dodatków energetycznych czy osłonowych uzależnione jest od sytuacji finansowej osoby uprawnionej. Natomiast przyznanie dodatku węglowego nie jest powiązane z kryterium dochodowym, lecz przysługuje osobie w gospodarstwie domowym, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi, wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków. Dodatek węglowy mogą otrzymać osoby bez względu na wysokość dochodów, co za tym idzie, nie stanowi on elementu pomocy społecznej, która powiązana jest z sytuacją finansową świadczeniobiorców.
Dodatek węglowy stanowi element polityki społecznej państwa. W związku z czym powinien być przez jednostki samorządu terytorialnego klasyfikowany w dziale „853 - Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej”, w rozdziale „85395 Pozostała działalność”:
• po stronie dochodowej w paragrafie „2180 Środki z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19”,
• po stronie wydatkowej w paragrafie „3110 Świadczenia społeczne”.
