Marek Barowicz, specjalista z zakresu rachunkowości
Równowartość dokonanych odpisów i zwiększeń naliczonych na dany rok kalendarzowy pracodawca przekazuje na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września, z tym że do 31 maja przekazuje kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości odpisów podstawowych. W 2022 r. odpisu na ZFŚS należy dokonać od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w drugim półroczu 2019 r., tj. od 4434,58 zł. Dlatego przykładowo na jednego pracownika zatrudnionego w normalnych warunkach (37,5 proc.) wysokość odpisu będzie wynosiła 1662,97 zł.
Jeśli chodzi o ewidencję, to jeśli wartość odpisu jest istotna, wówczas zaksięgowanie dokonania corocznego odpisu na ZFŚS może przebiegać następująco:
  • Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia),
  • Ma konto 85 „Fundusze specjalne” (ZFŚS),
  • równolegle (przeniesienie odpisu do rozliczenia w czasie): Wn konto 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”, Ma konto 49 „Rozliczenie kosztów”,
  • przeniesienie części odpisu w ciężar kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego: Wn konto 49 „Rozliczenie kosztów”, Ma konto 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.
Alternatywnie powyższe operacje można zaksięgować:
Wn konto 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”, Ma konto 85 „Fundusze specjalne” (ZFŚS) oraz (przeniesienie części odpisu w ciężar kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego): Wn odpowiednie konto zespołu 5, Ma konto 64 „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”.
Natomiast gdy wartość odpisu jest nieistotna, księguje się go: Wn konto 40 „Koszty według rodzajów” (ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia) lub odpowiednie konto zespołu 5, Ma konto 85 „Fundusze specjalne” (ZFŚS).
Z kolei w jednostkach budżetowych ewidencja księgowa ZFŚS powinna być generalnie prowadzona na kontach 851 – „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych” i 135 – „Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia”. Środki pieniężne ZFŚS muszą być wyodrębnione na specjalnym rachunku bankowym. Ujmuje się je więc w jednostkach budżetowych na koncie 135. Na stronie Wn tego konta ujmuje się wpływy środków pieniężnych na rachunki bankowe, a na stronie Ma – wypłaty tych środków. Konto 135 służy do ewidencji środków funduszy specjalnego przeznaczenia, a przede wszystkim ZFŚS i innych funduszy, którymi dysponuje jednostka. Ewidencja szczegółowa do konta 135 powinna umożliwić ustalenie stanu środków każdego funduszu. Ze względu na charakter ewidencji na koncie 135 dokonuje się zgodnie z wyciągami bankowymi. Konto 135 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych funduszy.
W jednostkach budżetowych księgowania mogą przebiegać następująco:
  • naliczenie odpisu na ZFŚS: strona Wn konta 405 – „Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia”, strona Ma konta 240 – „Pozostałe rozrachunki (rozliczenie ZFŚS)”;
  • odprowadzenie odpisu z rachunku podstawowego na rachunek ZFŚS (75 proc. do 31 maja, pozostała część do 30 września): strona Wn konta 240 – „Pozostałe rozrachunki (rozliczenie ZFŚS)”, strona Ma konta 130 – „Rachunek bieżący jednostki”;
  • wyciąg bankowy rachunku socjalnego (środki wpłynęły): strona Wn konta 135 – „Rachunek środków funduszy specjalnego przeznaczenia (ZFŚS)”, strona Ma konta 851 – „Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych”.
Współpraca: Magdalena Sobczak
Podstawa prawna
ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2021 r., poz. 2106)
ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 923)©℗