Ujawnienie nieprawidłowego wydatku z Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON), na który wydano zaświadczenie o pomocy de minimis, wymaga jego skorygowania, nawet jeśli upłynęły trzy lata od jego poniesienia.

Tak wynika z odpowiedzi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dla Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych (POPON). Jest ona związana ze zmianą podejścia funduszu w sprawie tzw. zerowania zaświadczeń o pomocy de minimis. Chodzi o budzącą kontrowersje praktykę postępowania PFRON, który po otrzymaniu sprawozdania z audytu wykorzystania środków ZFRON (przeprowadzanego przez Krajową Administrację Skarbową) wysyłał do organów wydających wspomniane zaświadczenia pisma o korektę do kwoty 0 zł – w sytuacji gdy w audycie ustalono nieprawidłowości w ich wydatkowaniu, ale zanim jeszcze PFRON wszczął postępowanie i wydał ostateczną decyzję w tej sprawie.

Bezprawne pisma-prośby od PFRON

Jak już pisaliśmy, fundusz zaprzestał takich działań po tym, gdy otrzymał stanowisko biura pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych (BON), które wskazywało na ich niezgodność z przepisami, o czym poinformował POPON. Organizacja miała jednak kilka dodatkowych pytań w tej kwestii, które zadała funduszowi. Jedno z nich dotyczyło tego, od kiedy PFRON stosuje nową wykładnię przepisów. Okazuje się, że ma to miejsce od marca – we wszczynanych i jeszcze niezakończonych postępowaniach, bo to w tym miesiącu PFRON dostał jednoznaczne stanowisko BON.

POPON zapytał też, czy korekta zaświadczenia o pomocy de minimis powinna nastąpić po upływie trzech lat od dnia poniesienia wydatku z ZFRON i upływie okresu wliczania jego kwoty do limitu pomocy de minimis.

– Jest to o tyle dyskusyjne, że zgodnie z dotychczasowymi stanowiskami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), jeśli udzielona pomoc de minimis nie mieści się w okresie trzech ostatnich lat podatkowych, to korygowanie zaświadczenia nie ma sensu, bo i tak nie wpłynie na wysokość limitu u konkretnego pracodawcy – mówi Mateusz Brząkowski, radca prawny prowadzący własną kancelarię, ekspert POPON.

Korekta zaświadczenia po trzech latach

Jednak jak wyjaśnia PFRON, zaświadczenie jest istotne nie tylko z punktu widzenia dopuszczalnego limitu pomocy de minimis. W wypadku wydatków ze środków ZFRON jego wydanie potwierdza bowiem jednocześnie, że jest on zgodny z przepisami ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tj. Dz.U. z 2025 r. poz. 913). Jeśli zaś jest nieprawidłowy, to wtedy pracodawca musi zwrócić wydaną kwotę na konto ZFRON i dodatkowo 30 proc. jej wysokości wpłacić do PFRON. Dlatego, jeśli doszło do niezgodnego z prawem wydatkowania pieniędzy ZFRON, na które wydano zaświadczenie o pomocy de minimis, skutkuje to koniecznością sporządzenia jego korekty również po upływie okresu trzech lat.

– To oznacza, że PFRON będzie po wydaniu ostatecznej decyzji o sprzecznym z prawem wydatkowaniu pieniędzy z ZFRON i nałożeniu kary 30 proc. kierował wnioski do organów o korektę zaświadczenia do kwoty 0 zł, mimo że minęły trzy lata – podsumowuje Mateusz Brząkowski. ©℗