Działalność gospodarcza - kto jest zwolniony z kasy fiskalnej?

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego z obowiązku stosowania kasy rejestrującej jest możliwe. Warunki, jakie należy spełnić, aby z niego korzystać, reguluje rozporządzenie ministra finansów z 17 grudnia 2024 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (dalej rozporządzenie w sprawie zwolnień).

Zwalnia się z obowiązku prowadzenia ewidencji w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do 31 grudnia 2027 r.:

  • podatników, u których wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli wartość sprzedaży z tego tytułu, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, nie przekroczyła kwoty 20 000 zł (§ 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień);
  • podatników rozpoczynających po 31 grudnia 2024 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży z tego tytułu, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, nie przekroczy kwoty 20 000 zł (§ 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie zwolnień).

Kiedy nie można korzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania na kasie fiskalnej?

Należy jednak mieć na uwadze, że zwolnień z obowiązku ewidencjonowania nie stosuje się w przypadku dostawy towarów i usług wymienionych w § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień. Wyłączenie to dotyczy m.in. usług związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, 56.21, ex 56.29, ex 56.30), wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo (§ 4 ust. 1 pkt 2 lit. i tiret pierwsze rozporządzenia w sprawie zwolnień).

Sprzedaż lodów należy sklasyfikować do PKWiU 56 „Usługi związane z wyżywieniem”, co potwierdzają organy podatkowe w wydawanych WIS. Takie stanowisko przedstawił m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wiążącej informacji stawkowej z 10 maja 2022 r. (sygn. 0112-KDSL1-2.440.25.2022.3.ISN) oraz z 27 lipca 2023 r. (sygn. 0111-KDSB1-2.440.146.2023.3.IKR).

W pierwszej WIS czytamy, że „(…) W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca produkuje lody (…). Wyprodukowane przez Wnioskodawcę lody (…) są oferowane do sprzedaży w kawiarnio-cukiernio-lodziarni, jako gotowy posiłek, nadający się do bezpośredniego i natychmiastowego spożycia. Lody sprzedawane w kawiarni są nakładane przy ladzie na wafelek oraz są pakowane w styropianowe pojemniki przeznaczone do sprzedaży lodów na kilogramy, po czym klient opuszcza lokal. Obsługa przy składaniu zamówienia pyta się czy lody mają być „na miejscu” czy „na wynos”. Klienci kupujący lody „na wynos” po otrzymaniu lodów opuszczają lokal. Personel oprócz nakładania i ważenia lodów nie wykonuje innych czynności.

Zatem, mimo że wydaniu produktu towarzyszy szereg czynności o charakterze usługowym, to nie mają one jednak charakteru przeważającego nad dostawą towaru. Tego rodzaju czynności najtrafniej można nazwać „usługami wspomagającymi”, które ze względu na swój charakter nie dominują nad dostawą towaru.

Jak wskazano powyżej, do właściwej klasyfikacji istotne jest, że tak przygotowany posiłek (towar spożywczy) przeznaczony jest do bezpośredniej konsumpcji i klient może go spożyć bez jakiegokolwiek dodatkowego przygotowania.

Wobec powyższego dostawę wyżej opisanego towaru spożywczego, któremu towarzyszą wyłącznie usługi wspomagające jego dostawę, należy uznać za dostawę towaru sklasyfikowaną do PKWiU 56 „Usługi związane z wyżywieniem”, przy czym – przyporządkowanie danego towaru spożywczego do ww. grupowania PKWiU 56 nie zmienia charakteru tego świadczenia jako towaru w świetle ustawy.”

Ewidencjonowanie na kasie fiskalnej - czy sprzedaż lodów z food trucka pozwala na korzystanie ze zwolnienia?

Wspominany zakaz korzystania ze zwolnienia z ewidencjonowania na kasie dotyczy co prawda usług związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, 56.21, ex 56.29, ex 56.30), ale wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo (§ 4 ust. 1 pkt 2 lit. i tiret pierwsze rozporządzenia w sprawie zwolnień).

Dla podmiotów oferujących sprzedaż z mobilnych punktów to swoistego rodzaju furtka, dzięki której mogą oni korzystać ze zwolnienia podmiotowego z obowiązku ewidencjonowania na kasie do wysokości limitu obrotów osiąganych ze sprzedaży.

Mobilne punkty sprzedaży nie stanowią bowiem stacjonarnych placówek gastronomicznych, dlatego podatnicy mogą korzystać ze zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w wyjaśnieniach organów podatkowych, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 4 maja 2015 r. (sygn. IPTPP4/4512–50/15-4/UNR), interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 sierpnia 2015 r. (sygn. ITPP1/4512-569/15/AJ) czy interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 lutego 2021 r. (sygn. 0112-KDIL3.4012.7.2021.1.MS).

Jak czytamy w pierwszej z tych interpretacji „(…) Wnioskodawczyni w opisie sprawy wskazała, że (…) prowadzi działalność w zakresie sprzedaży posiłków w ruchomej przyczepie gastronomicznej. (…) Wnioskodawczynię w stosunku do sprzedaży posiłków nadal obowiązują zasady ogólne. Oznacza to, że może ona korzystać ze zwolnienia podmiotowego z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży posiłków za pomocą kasy rejestrującej ze względu na nieprzekroczenie w poprzednim roku podatkowym kwoty obrotu zrealizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w wysokości 20.000 zł.

Z kolei w ostatniej interpretacji czytamy, że „(…) że skoro prowadzona sprzedaż kurczaków z rożna będzie z mobilnej placówki gastronomicznej typu „przyczepa” a nie ze stacjonarnej placówki gastronomicznej, to Wnioskodawczyni nie będzie miała obowiązku ewidencjonowania przedmiotowej sprzedaży na kasie on-line.”

Jaki jest limit zwolnienia z ewidencjonowania na kasie fiskalnej obrotu ze sprzedaży lodów?

Zwolnienie podmiotowe związane jest z limitem sprzedaży, po którego przekroczeniu przedsiębiorcy mają obowiązek dokonywać rejestracji sprzedaży na kasie fiskalnej. W 2025 r. wynosi on 20 000 zł.

Osoby rozpoczynające działalność w trakcie roku podatkowego powinny zwrócić uwagę, że limit w ich przypadku będzie liczony proporcjonalnie do okresu, na jaki przypada prowadzenie działalności. Wówczas nie zawsze będzie on wynosił 20 000 zł. Wylicza się go w proporcji do okresu prowadzenia działalności w danym roku podatkowym:

20 000 zł x (liczba dni pozostałych do końca roku / 365 dni roku)

Zdaniem MF zawieszenie działalności gospodarczej np. po sezonie wakacyjnym nie ma wpływu na kwotę limitu. Podatnikowi przysługuje limit liczony od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku.

Ważne

Przykład

Pani Irena rozpoczęła prowadzenie własnej działalności na rzecz osób fizycznych 1 czerwca 2025 r. W związku z tym, że sprzedaż została rozpoczęta w trakcie roku podatkowego, przysługuje jej limit wyliczony za pomocą proporcji w stosunku do liczby dni pozostałych do końca roku: [20 000 zł × (214 dni / 365 dni)] = 11 726,03 zł.

Po jego przekroczeniu (nawet w trakcie sezonu) przedsiębiorca jest zobowiązany do rozpoczęcia ewidencji na kasie rejestrującej. Termin rozpoczęcia ewidencji to nie później niż po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym przekroczono limit.