Przypomnijmy, rząd chciał, aby szkoły wyższe mogły przeznaczyć na stypendia rektora do 40 proc. całkowitej dotacji na świadczenia dla studentów – a nie, jak dotąd, 60 proc. sumy faktycznie wydatkowanej na trzy typy świadczeń: stypendia rektora, stypendia socjalne i zapomogi. Takie zmiany zawarł w projekcie nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1571 ze zm.), który Rada Ministrów wysłała do Sejmu.

Nie był on poprzedzony konsultacjami, gdyż jak uzasadniał resort nauki, który jest autorem projektu, nowelizacja jest tylko proceduralna i korzystna dla uczelni. Wskazywał też, że ma ona charakter pilny i nie generuje dodatkowych obowiązków dla szkół wyższych i studentów. Miała na celu uproszczenie i uelastycznienie zasad gospodarowania funduszem stypendialnym. Chodzi o to, aby pieniądze przyznane na pomoc materialną się nie marnowały, a więcej mogło być kierowane na stypendia dla najlepszych studentów. Okazało się jednak, że skutek planowanej nowelizacji może być odwrotny do zamierzonego, a pomysł spotkał się z krytyką środowiska akademickiego (pisaliśmy o tym: „Najlepsi studenci nie zyskają, najbiedniejsi mogą stracić”, DGP nr 107/2025). Dlatego też resort postanowił wstrzymać się z planowanymi zmianami.

„Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego pozostaje w stałym dialogu ze środowiskiem akademickim i naukowym, a jego głos jest dla nas ważny przy kształtowaniu polityki w obszarze szkolnictwa wyższego. W związku z opiniami, które dotarły do ministerstwa, dotyczącymi zmiany zasad gospodarowania przez uczelnie środkami funduszu stypendialnego, ujętej w projekcie nowelizacji ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, kierownictwo resortu złożyło wniosek o nieprzeprowadzanie I czytania projektu w Sejmie. To świadoma decyzja, mająca na celu stworzenie przestrzeni do dalszych konsultacji ze środowiskiem akademickim” – wskazało MNiSW w odpowiedzi dla DGP.

Dodało, że zgłoszone uwagi oraz postulaty zostaną poddane szczegółowej analizie i uwzględnione w dalszych pracach legislacyjnych.

„Resort traktuje tę sytuację jako okazję do wypracowania jeszcze lepszych rozwiązań, które będą odpowiadały na rzeczywiste potrzeby studentów, doktorantów i podmiotów szkolnictwa wyższego. Jeśli chodzi o system stypendialny, ministerstwo, a także środowisko akademickie, dostrzega potrzebę wprowadzenia zmian, ale działania w tym zakresie muszą być dobrze przemyślane, oparte na rzetelnych danych i szerokich konsultacjach. Wstępne kierunki będą przedstawione po zakończeniu obecnej fazy analiz i rozmów ze wszystkimi zainteresowanymi” – zaznaczyło ministerstwo. ©℗

Podstawa prawna

Etap legislacyjny

Projekt przed I czytaniem w Sejmie