Trzeba o tym m.in. pamiętać, gdy dochodzi do zmiany wymiaru czasu pracy. Nawet wówczas, gdy od okresu pobierania poprzedniego zasiłku nie upłynął jeszcze miesiąc kalendarzowy.

Zgodnie z ogólną zasadą podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się ponownie, jeżeli w pobieraniu zasiłków nie ma żadnej przerwy albo gdy przerwa nie przekracza miesiąca kalendarzowego. Dotyczy to zarówno zasiłków tego samego, jak i innego rodzaju oraz wynagrodzenia za czas choroby, przysługującego na podstawie art. 92 kodeksu pracy. Płatnicy mogą mieć wątpliwości, czy w pewnych specyficznych sytuacjach ustalać podstawę wymiaru na nowo. Wyjaśniając je, warto się odwołać do interpretacji przepisów zamieszczonych przez ZUS w „Komentarzu do ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ‒ wybrane zagadnienia”, stanowiących załącznik do wytycznych członka zarządu nadzorującego pion świadczeń i orzecznictwa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Zmiana wymiaru etatu

W razie zmiany wymiaru czasu pracy w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, albo w miesiącach poprzedzających tę niezdolność, podstawę wymiaru świadczeń ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia przysługującego po tej zmianie. Dotyczy to również przypadków, gdy przerwa w pobieraniu zasiłków jest krótsza niż miesiąc kalendarzowy albo nie ma przerwy.

Przykład 1

Choroba w kolejnym miesiącu

Pracownik chorował od 7 do 25 października 2024 r. w związku z wypadkiem w drodze do pracy. Podstawę wymiaru przysługującego mu zasiłku chorobowego pracodawca ustalił z uwzględnieniem przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od października 2023 r. do września 2024 r. Następnie pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie z powodu choroby na okres od 12 do 22 listopada 2024 r. Do 31 października 2024 r. pracownik był zatrudniony w połowie wymiaru czasu pracy, a od 1 listopada 2024 r. na 3/4 etatu. Mimo że przerwa w pobieraniu zasiłków jest krótsza niż miesiąc kalendarzowy, to ze względu na zmianę wymiaru czasu pracy dla zasiłku przysługującego od 12 listopada 2024 r. podstawę wymiaru stanowi uzupełnione wynagrodzenie po zmianie wymiaru czasu pracy, tj. za listopad 2024 r.

Wypłata wyrównania

Jeżeli w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, niektóre składniki wynagrodzenia, np. premie, wypłacone zostały zaliczkowo, to do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się te składniki w wysokości wypłaconej zaliczkowo, a po ich wyrównaniu podstawę wymiaru zasiłku przelicza się, uwzględniając te składniki, i wyrównuje wysokość zasiłku.

Przykład 2

Składniki zaliczkowe

Pracownik opiekował się chorą żoną w okresie od 21 do 31 października 2024 r. Podstawę wymiaru przysługującego mu zasiłku opiekuńczego stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od października 2023 r. do września 2024 r. Oprócz wynagrodzenia pracownikowi przysługuje premia miesięczna, do której zgodnie z regulaminem premiowania nie zachowuje prawa za okresy pobierania wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków, zatem jest uwzględniana w podstawie wymiaru tych świadczeń. Za wrzesień 2024 r. premia przysługiwała pracownikowi w kwocie 400 zł, a została mu wypłacona w kwocie zaliczkowej 200 zł i tak została uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłku opiekuńczego. Pozostałą kwotę pracodawca wypłacił 10 listopada 2024 r. i w związku z tym podstawa wymiaru zasiłku została przeliczona z uwzględnieniem tej dopłaty, a pracownik otrzymał wyrównanie.

Przez określony czas

Składniki wynagrodzenia przysługujące do określonego terminu uwzględnia się w podstawie wymiaru wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków tylko za okres przypadający do tego terminu.

Przykład 3

Składnik terminowy

W okresie od1 stycznia do 31 października 2024 r. pracownica otrzymywała oprócz wynagrodzenia dodatek funkcyjny, którego wysokość pracodawca pomniejszał za okresy pobierania zasiłków, w związku z czym był uwzględniany przy ustalaniu ich podstawy wymiaru. W okresie od 21 października do 8 listopada 2024 r. pracownica chorowała i z tego tytułu ma prawo do zasiłku chorobowego. Jego podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownicy za okres od października 2023 r. do września 2024 r., z tym że dodatek funkcyjny należy uwzględnić tylko dla zasiłku za okres od 21 do 31 października 2024 r., tj. do terminu, do którego został przyznany. Podstawę wymiaru zasiłku za okres od 1 do 8 listopada 2024 r. należy ustalić ponownie, wyłączając dodatek funkcyjny.

Zmiana decyzji

Jeżeli w podstawie wymiaru został przyjęty składnik za okres wcześniejszy z uwagi na brak jego wypłaty za okres właściwy i decyzją pracodawcy nie zostanie on w ogóle wypłacony, to z podstawy wymiaru kolejnego zasiłku, przysługującego po przerwie nieprzekraczającej miesiąca kalendarzowego, składnik ten należy wyłączyć.

Przykład 4

Gdy jednak brak wypłaty

Pracownica chorowała od 7 do 15 października 2024 r. Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego pracodawca ustalił z uwzględnieniem przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres od października 2023 r. do września 2024 r., do którego doliczył 1/12 nagrody rocznej za 2022 r., ponieważ nagroda ta 2023 r. nie została jeszcze wypłacona. Pracodawca 31 października 2024 r. podjął decyzję, że nagroda za 2023 r. nie zostanie w ogóle wypłacona. Następnie pracownica chorowała od 12 do 20 listopada 2024 r. W związku z tym że w stosunku do poprzednio pobieranego zasiłku przerwa była krótsza niż miesiąc kalendarzowy, podstawy wymiaru kolejnego zasiłku nie ustala się ponownie, jednak należy z niej wyłączyć nagrodę roczną w związku z decyzją pracodawcy o jej niewypłaceniu za rok kalendarzowy poprzedzający niezdolność do pracy (za 2023 r.).Dla zasiłku za okres od 12 do 12 listopada 2024 r. podstawę wymiaru zasiłku stanowi zatem przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalone dla zasiłku od 7 do 15 października 2024 r., tj. za okres od października 2023 r. do września 2024 r., ale bez uprzednio doliczonej nagrody za rok 2022.©℗