Krajowy standard atestacji ESG to instrukcja opracowana przez Polską Izbę Biegłych Rewidentów dla biegłych, na których projekt nowelizacji ustawy o rachunkowości i ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym nakłada obowiązek weryfikacji raportów niefinansowych. W następnym roku będzie musiało go opublikować ok. 300 największych polskich firm (za 2024 r.), a potem tysiące innych. To skutek dyrektywy w sprawie sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD) 2022/2464 i rozporządzenia ustalającego Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju. Dyrektywa mówi, że państwa członkowskie wymagają atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju zgodnie ze standardami atestacji przyjętymi przez Komisję Europejską, ale tych jeszcze nie ma. Dopóki KE nie przyjmie swojego standardu, państwa członkowskie mogą stosować krajowe standardy. Dlatego właśnie PIBR je opracowuje.

Do ich przyjęcia droga jednak daleka. Biegłym nie ułatwia pracy to, że ustawa implementująca dyrektywę nie została jeszcze przyjęta, choć dwa lata, które miały na to kraje członkowskie, minęły w lipcu. Dopóki prace nad projektem trwają, jest możliwa zmiana treści ustawy. Dlatego krajowy standard może zostać przyjęty dopiero po uchwaleniu nowelizacji.

Prace nad raportami niefinansowymi idą już jednak pełną par. Kontrolujący i kontrolowani starają się na bieżąco rozstrzygać wątpliwości, a tych jest niemało.

– Raportowanie niefinansowe według ESRS to wyzwanie dla przedsiębiorstw i biegłych rewidentów, którzy będą dokonywać atestacji tych raportów. Wszyscy się tego uczymy. W przypadku największych giełdowych firm, które jako pierwsze zostały objęte tym obowiązkiem, już za ten rok, proces przygotowywania raportów już się rozpoczął i, tak jak w przypadku raportów finansowych, wymiana zdań między biegłymi a firmami odbywa się na bieżąco – informuje Dawid Napierała, członek Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, partner w Zespole Technicznym Grant Thornton.

Zanim projekt Ministerstwa Finansów trafił do sejmu, przedsiębiorcy postulowali, by poszerzyć krąg podmiotów uprawnionych do atestacji. Za 2025 r. raport ESG będzie musiało przygotować ok. 3 tys. firm, a z informacji zamieszczonych w uwagach do projektu wynika, że czynnych zawodowo jest 2557 biegłych rewidentów. Dlatego proponowano, by atestację mogli wykonywać np. doradcy podatkowi lub prawnicy. Jednak Ministerstwo Finansów uznało, że ze względu na bardzo istotną rolę biegłych rewidentów w systemie weryfikacji dokumentów powierzenie wyłącznie im atestacji jest najlepszym pomysłem. Projekt nakłada na nich obowiązki dokształcenia się ze sprawozdawczości z zakresu równoważonego rozwoju i zdania egzaminu. ©℗