Subskrybuj nas na Youtube
Jakiej części wynagrodzenia można spodziewać się po przebywaniu na zwolnieniu chorobowym? W artykule przedstawiamy podstawowe zasady ustalania zasiłku chorobowego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego po upływie 30 dni nieprzerwanego zatrudnienia. Do tego okresu wliczają się także poprzednie okresy zatrudnienia (jeśli przerwa między nimi nie była dłuższa niż 30 dni).
Czym różni się wynagrodzenie chorobowe od zasiłku chorobowego?
Wynagrodzenie chorobowe przysługuje pracownikom niezdolnym do pracy z powodu choroby:
- przez pierwsze 33 dni tej niezdolności w danym roku kalendarzowym
- przez pierwsze 14 dni niezdolności w roku kalendarzowym w przypadku osób, które ukończyły 50. rok życia (wynagrodzenie chorobowe w wymiarze 14 dni liczy się po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50. rok życia)
Przykład
Jeśli ktoś kończy 50 lat w maju 2024 roku, wynagrodzenie chorobowe w wymiarze 14 dni liczy się od nowego roku kalendarzowego, czyli 2025.
Po upłynięciu limitu 33 lub 14 dni pracownik wciąż niezdolny do pracy zyskuje prawo do zasiłku chorobowego, który wypłaca ZUS.
Kto opłaca wynagrodzenie chorobowe i jaka jest jego wysokość?
Wynagrodzenie chorobowe jest opłacane przez pracodawcę. Wynosi 80 proc. podstawy wymiaru.
Wyjątek stanowią:
- niezdolność pracownika do pracy z powodu wypadku przy pracy
- choroby w trakcie ciąży pracownicy
- poddanie się badaniom dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów lub zabiegowi ich pobrania
W tych sytuacjach wynagrodzenie chorobowe wynosi 100 proc. podstawy wymiaru.
W którym momencie wynagrodzenie chorobowe przechodzi w zasiłek od ZUS?
Jeśli niezdolność do pracy trwa łącznie dłużej niż 33 dni, od 34 dnia pracownikowi będzie przysługiwał zasiłek chorobowy (analogicznie od 15 dnia w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50. roku życia).
Okres 33 lub 14 dni określa się, zliczając poszczególne okresy niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym, niezależnie od tego, jak długo trwały przerwy występujące między tymi okresami.
Wszystkie dni chorobowe pracownika, za które pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe, sumuje się także, gdy pracownik był zatrudniony u jednego, dwóch czy kilkunastu pracodawców.
Jaka jest kwota zasiłku chorobowego?
Miesięczny zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego z ogólnego stanu zdrowia wynosi 80 proc. podstawy jego wymiaru.
Miesięczny zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku, jeżeli niezdolność do pracy lub niemożność wykonywania pracy:
- przypada w okresie ciąży
- powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów
- powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy [1]
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Np. jeśli rozchorowaliśmy się w marcu 2024 r., to podstawę zasiłku obliczymy, biorąc pod uwagę okres od lutego 2023 r. do lutego 2024 r.
Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu, o którym mowa powyżej, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia [2].
Wynagrodzenie uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego to przychód pracownika, który stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe po odliczeniupotrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, finansowanych ze środków pracownika [3].
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia pracownika za okres, o którym mowa w art. 36 ust. 1 i 2, przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie zostało osiągnięte [4].
Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego wynosi 100 proc. podstawy jego wymiaru [5]. Zgodnie z art. 7 ustawy wypadkowej podstawę wymiaru zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego ustala się analogicznie jak dla zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego.
Przykład
Ubezpieczony zatrudniony od 5 kwietnia 2024 r. z wynagrodzeniem określonym w umowie o pracę wynoszącym 6 000 zł. Niezdolny do pracy był od 1 do 30 czerwca 2024 r. – prawo do zasiłku z ogólnego stanu zdrowia przysługuje od 1 dnia niezdolności do pracy. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku przyjąć należy wynagrodzenie za maj 2024 r. – 6 000 zł.
Kwotę zasiłku wylicza się następująco:
6 000 zł (wynagrodzenie za maj 2024 r.) – 13,71 % (procent składki potrąconej na ubezpieczenia społeczne) = 5 177,4 zł – podstawa wymiaru zasiłku
5 177,4 – 12% (podatek) = 4 556,11 zł
4 556,11 zł : 30 (dla celów obliczenia stawki dziennej zasiłku miesiąc wynosi 30 dni) = 151,87 zł – stawka dzienna zasiłku wynosząca 100%
151,87 zł – 20% = 121,50 zł – stawka dzienna zasiłku wynoszącego 80%
121,50 zł x 30 dni (liczba dni niezdolności do pracy) = 3 645 zł – kwota zasiłku otrzymanego za czerwiec 2024 roku.
Choroba trwa dłużej niż 182 dni. Co wtedy?
Jeśli po wyczerpaniu okresu zasiłkowego (182 lub 270 dni choroby) pracownik nadal będzie chory i niezdolny do pracy, a lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdzi, że dalsze leczenie pracownika lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy, ZUS przyzna świadczenie rehabilitacyjne. Jest to świadczenie pieniężne, które pracownik będzie otrzymywał do czasu przywrócenia jego zdolności do pracy, maksymalnie przez 12 miesięcy.
Podstawa prawna:
[1] Art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780), zwanej: „ustawą zasiłkową”.
[2] Art. 36 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej.
[3] Art. 3 ust. 3 ustawy zasiłkowej.
[4]Art. 38 ust. 1 ustawy zasiłkowej.
[5] Art. 9 ust. 1 ustawy zasiłkowej 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.u. z 2022 poz. 2189), zwana „ustawą wypadkową”.
Źródło: ZUS