Projekt MRPiPS Opiniujący Uwaga Stanowisko MRPiPS
Wprowadzenie procedury wydawania dwóch zezwoleń – na pracę sezonową i krótkoterminową. Z uwagi na wymogi dyrektywy PE i Rady 2014/36/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego, MRPiPS proponuje zlikwidować oświadczenia i wprowadzić dwa nowe typy zezwoleń – na pracę sezonową (do 8 miesięcy w ciągu roku) i krótkoterminową (do 6 miesięcy). W przypadku pozostałych prac, tak jak obecnie, będzie obowiązywało zezwolenie na pracę. W Polsce nie ma obecnie odrębnych regulacji określających zasady zatrudniania cudzoziemców do zajęć sezonowych. Przy czym dla obywateli 6 państw (Białorusi, Gruzji, Armenii, Ukrainy, Rosji i Mołdawii) przewidziana jest uproszczona procedura ubiegania się o zgodę na pracę w Polsce – na 6 miesięcy w ciągu 12 kolejnych. W tym wypadku wystarczy oświadczenie pracodawcy o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca, które składa się w PUP. Dotyczy to każdego rodzaju pracy (nie tylko sezonowej, ale do tej wykorzystywane jest najczęściej np. przez rolników czy branżę turystyczną). minister rozwoju (MR) Ograniczenia dla pracy krótkoterminowej są nieuzasadnione. Dyrektywa, której wdrożeniu służą projektowane przepisy, obejmuje tylko prace sezonowe. Nie wprowadza natomiast prawnego wymogu przyjęcia zaostrzonej procedury, tj. wydawania zezwoleń na pracę, również w tych sektorach gospodarki, gdzie jest ona wykonywana niezależnie od czynnika sezonowego. Nie ma więc konieczności, aby tzw. praca krótkoterminowa (czyli niebędąca pracą sezonową w rozumieniu dyrektywy) była regulowana w sposób bardziej restrykcyjny niż dotychczas. W zakresie nieobjętym przepisami dyrektywy dopuszczalne byłoby pozostawienie odformalizowanej procedury zatrudniania pewnych kategorii cudzoziemców na podstawie zarejestrowanego oświadczenia. Już samo wprowadzenie w projekcie rozróżnienia na pracę sezonową i krótkoterminową przemawia za tym, że nawet w ocenie projektodawców prace niesezonowe nie mają bezpośredniego związku z regulacjami powyższej dyrektywy. Uwaga nieuwzględniona. Konieczność przemodelowania zasad przyjmowania cudzoziemców do pracy krótkoterminowej rzeczywiście nie wynika bezpośrednio z dyrektywy. Proponowane zmiany są jednak niezbędne do uszczelnienia systemu oświadczeń w związku z odnotowywanymi nadużyciami (informują o nich urzędy pracy, służby kontrolne i sami pracodawcy). Chodzi m.in. o rejestrację oświadczeń bez faktycznej możliwości zatrudnienia cudzoziemców w danym podmiocie (np. przez osoby bezrobotne, osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub małe spółki), handel oświadczeniami i powstanie sieci nielegalnych pośredników, fałszowanie oświadczeń składanych w postępowaniach wizowych.Obecnie oświadczenia są rejestrowane w oderwaniu od potrzeb rynku pracy, a służą legalizacji pobytu. Jednocześnie obowiązujące przepisy nie dają podstawy do odmowy rejestracji oświadczeń nawet w skrajnych sytuacjach. Zachowanie dotychczasowych rozwiązań, z wyłączeniem jedynie prac sezonowych, stworzyłoby zaś możliwość unikania zezwoleń na pracę sezonową i obchodzenie nowych przepisów.
Wskazanie branż, w których będzie wymagane ubieganie się o zezwolenie na pracę sezonową. MR Postulowane jest wyodrębnienie prac niesezonowych.W sektorach, które zostały wymienione w dyrektywie jako te, w których występują prace sezonowe (rolnictwo, turystyka), pracownicy są zatrudniani również do takich prac, których rytm nie jest ściśle uzależniony od czynnika sezonowego. W ich przypadku można byłoby przyjąć, że nie są sezonowe w rozumieniu dyrektywy i nie podlegają jej wymogom. Istotne jest więc przeanalizowanie pod tym kątem projektowanego wykazu prac sezonowych, który będzie zawarty we właściwym rozporządzeniu. Należałoby skonstruować go tak, aby zakres prac objętych wykazem nie był szerszy niż wymaga dyrektywa. Uwaga zostanie uwzględniona. Nastąpi to w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw pracy w uzgodnieniu z ministrami właściwymi do spraw rolnictwa i turystyki. Będzie ono zawierać szczegółowy wykaz działalności z podziałem na podklasy według klasyfikacji PKD, w których wykonywana jest praca o charakterze sezonowym. Projekt rozporządzenia będzie podlegał osobnemu procesowi legislacyjnemu.
Zezwolenia na pracę krótkoterminową i sezonową będą wydawane w drodze decyzji administracyjnych. MR Proponuje się odejście od decyzji administracyjnych na rzecz rozwiązania mniej skomplikowanego i szybszego. Mogłoby ono wyglądać następująco:● W przypadku przedsiębiorców, których wiarygodność nie jest kwestionowana, np. prowadzących działalność na obszarze właściwości danego PUP i współpracujących z nim, co do których organ z urzędu dysponuje danymi potrzebnymi do wydania zgody na zatrudnienie cudzoziemca – zezwolenie byłoby wydawane od ręki, na gotowym druku, po sprawdzeniu dostępnych urzędowo rejestrów, z wykorzystaniem wiedzy posiadanej z urzędu. Warto rozważyć zastosowanie tego wariantu również wobec przedsiębiorców, którzy figurują w rejestrze ZUS jako aktywni płatnicy.● W przypadku pozostałych wnioskodawców, co do których nie byłoby możliwe wydanie im zgody od ręki, pozytywne załatwienie sprawy mogłoby następować w drodze milczącej zgody organu (z możliwie krótkim terminem, np. 7 dni, co uzasadnione jest dużą zmiennością warunków kształtujących popyt na pracę sezonową), a w razie braku decyzji negatywnej w określonym terminie przyjmowano by milczącą zgodę na zatrudnienie zgodnie z wnioskiem (pracodawca mógłby uzyskać z PUP potwierdzające ją zaświadczenie).● Rozstrzygnięcia odmowne zapadałyby w drodze decyzji, od której służyłyby środki odwoławcze. Uwaga częściowo uwzględniona. Resort proponuje przyjęcie tzw. mechanizmu pracy legalnej opartego na rejestracji wniosku o zezwolenie w terminie 7 lub 30 dni (w zależności od tego czy sprawa wymaga postępowania wyjaśniającego czy nie). Po wjeździe do Polski i przedstawieniu kopii paszportu cudzoziemca, potwierdzającego datę wjazdu i adres zamieszkania – w przypadku braku możliwości wydania od ręki zezwolenia na pracę sezonową/krótkoterminową – przewiduje się uznanie pracy cudzoziemca za legalną do dnia doręczenia decyzji starosty w sprawie zezwolenia na pracę.Rozwiązanie takie wydaje się korzystniejsze niż mechanizm milczącej zgody, gdyż nie będzie wymagało upływu okresu oczekiwania przed przyjęciem fikcji prawnej załatwienia sprawy zgodnie z żądaniem strony, a tym samym skróci do minimum okres oczekiwania na rozpoczęcie pracy. Na podstawie proponowanego przepisu legalność pracy potwierdzi decyzja starosty. W razie wydania decyzji negatywnej cudzoziemiec będzie musiał zaprzestać wykonywania pracy.
Drugą instancją, do której będzie przysługiwało odwołanie od decyzji w sprawie zezwoleń na pracę (sezonową i krótkoterminową), będzie MRPiPS. minister finansów Wskazanie ministra jako organu wyższego stopnia w sprawach odwołań od decyzji starosty w zakresie zezwoleń na pracę sezonową i krótkoterminową budzi wątpliwości. Biorąc pod uwagę zakładaną dużą liczbę wydawanych zezwoleń na pracę sezonową i krótkoterminową nie wydaje się zasadne, aby organem odwoławczym w tych sprawach był naczelny organ administracji. Organem wyższego stopnia w tych sprawach powinien być wojewoda. Organ ten dysponuje też odpowiednimi, wykwalifikowanymi służbami, bo już obecnie wydaje zezwolenia na pracę. Uwaga nieuwzględniona. Minister ds. pracy jest już obecnie II instancją w zakresie wydawania zezwoleń na pracę. Zaproponowane rozwiązanie jest uzasadnione z uwagi na cel, jakim jest zapewnienie jednolitości stosowania przepisów dotyczących zezwoleń w skali kraju. Przekazanie tej kompetencji wojewodom wymagałoby dodatkowego wzmocnienia kadrowego urzędów wojewódzkich. ©?