Przedsiębiorcy będą musieli wystawiać faktury ustrukturyzowane za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur dopiero od 1 stycznia 2024 r. Tak wynika z ubiegłotygodniowej decyzji unijnej Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN).

Eksperci nie kryją zadowolenia z tego, że termin wdrożenia obowiązkowej e-faktury został przesunięty. Do tej pory bowiem wydawało się, że nowy obowiązek wejdzie w życie już w przyszłym roku. Najpierw mówiło się o 1 stycznia 2023 r., potem o 1 kwietnia przyszłego roku, a następnie pojawiały się głosy o drugiej połowie 2023 r.
– Nie zmieniło się tylko jedno – niewielki stopień przygotowania zainteresowanych do zmian w prawie. Mimo upływu czasu wciąż sporo dużych podmiotów nie zebrało nawet jeszcze ofert dostawców na dostosowanie swoich systemów informatycznych do obowiązkowego e-fakturowania. Myślę, że zarówno branża informatyczna, jak i przedsiębiorcy przyjmą więc odroczenie z ulgą – komentuje dr Andrzej Pałys, doradca podatkowy.

Najpierw dobrowolnie

Przypomnijmy, że Krajowy System e-Faktur powstał 1 stycznia 2022 r. na podstawie nowelizacji ustawy o VAT i niektórych innych ustaw z 29 października 2021 r. (Dz.U. poz. 2076). Od początku 2022 r. wystawianie faktur w ustandaryzowanym formacie XML za pośrednictwem KSeF jest dobrowolne, a na ich otrzymywanie w tej formie musi się zgodzić nabywca. Jeśli nie wyrazi takiej zgody, faktura ustrukturyzowana może być mu przesłana w innej uzgodnionej z nim postaci (np. w formacie PDF). Data przesłania faktury do KSeF jest uznawana za datę jej wystawienia. System informatyczny weryfikuje następnie, czy e-faktura jest zgodna z ministerialną schemą, i w zależności od wyniku weryfikacji nadaje jej numer identyfikacyjny. Wtedy też faktura ustrukturyzowana zostaje udostępniona nabywcy.

Korzyści i problemy

Przedsiębiorca, który zdecydował się na wykorzystywanie KSeF, może liczyć na pewne korzyści, np. oszczędność na kosztach archiwizacji dokumentów (faktury ustrukturyzowane są przechowywane w KSeF przez 10 lat) i skrócenie podstawowego terminu zwrotu VAT z 60 dni do 40 dni (jeśli spełni dodatkowe warunki ustawowe). Wdrożenie obowiązkowego KSeF miałoby pozwolić na kolejne benefity, np. wstępne wypełnianie przez fiskusa jednolitych plików kontrolnych wraz z deklaracją oraz informacji podsumowujących – deklaruje resort finansów.
Korzystanie z KSeF początkowo wiązało się jednak z dużą liczbą problemów technicznych, co opisaliśmy szerzej w artykule „Krajowy System e-Faktur zaliczył falstart” (DGP nr 10/2022). Na początku kwietnia br. przekazaliśmy z kolei, że o ile sam KSeF cieszy się umiarkowanym zainteresowaniem firm (w I kw. zanotowano w nim 258 uwierzytelnień), o tyle znacznie większe zainteresowanie towarzyszyło systemowi testowemu, gdzie w tym samym czasie odnotowano ponad milion uwierzytelnień i wystawiono ponad 6,8 mln faktur testowych.

Czas na obowiązek

Na obowiązkowe korzystanie z KSeF zgodziła się 30 marca br. Komisja Europejska. Z decyzji derogacyjnej KE wynikało, że miałoby to nastąpić nie wcześniej niż 1 kwietnia 2023 r. Obowiązkowe e-fakturowanie wygasłoby w związku z tym 31 marca 2026 r.
Inna data znalazła się jednak w polskim Krajowym Planie Odbudowy, który na początku czerwca br. zaakceptowała Bruksela. Wynika z niego, że obowiązkowe korzystanie z KSeF zostało uznane za jeden z kamieni milowych, które powinny być wdrożone w naszym kraju. W tym konkretnym przypadku miałoby to nastąpić dopiero w II kw. 2024 r. Odroczenie wejścia w życie obowiązkowego e-fakturowania potwierdziła także najnowsza decyzja ECOFIN, z której wynika, że obowiązek korzystania z KSeF miałby wejść w życie na trzy lata od 1 stycznia 2024 r. Polska miałaby przy tym opcję jego przedłużenia.
Nowy obowiązek będzie dotyczył wyłącznie podatników zarejestrowanych w naszym kraju. Faktury papierowe nadal będą mogły być wystawiane, np. w transakcjach wewnątrzwspólnotowych.
– KSeF nie będzie więc co do zasady dotyczył podmiotów zagranicznych zarejestrowanych w Polsce na potrzeby VAT, które będą mogły wystawiać i odbierać faktury w dowolnej formie. Uważam, że będzie to dodatkową komplikacją dla polskich przedsiębiorców, którzy w 2024 r. musieliby standardowo odbierać faktury w systemie KSeF, ale już faktury od podmiotów zagranicznych w inny sposób – mówi Janina Fornalik, doradca podatkowy i partner w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.
Ekspertka zwraca uwagę, że podobne trudności będą dotyczyć transakcji sprzedażowych, w których polska spółka wystawi faktury dla podmiotów zagranicznych w KSeF, ale musiałaby je dostarczyć poza systemem, np. e-mailem. Wątpliwości dotyczą też podatników zarejestrowanych na VAT w Polsce, którzy nie mają w Polsce siedziby, a jedynie stałe miejsce prowadzenia działalności, np. działających w formie oddziału firmy zagranicznej.
– Zakres obowiązkowego korzystania z KSeF powinien w związku z tym zostać jasno określony w odpowiednio znowelizowanych przepisach krajowych – podsumowuje Janina Fornalik.