W jakim paragrafie klasyfikacji dochodowej urząd miasta ma ująć wpływy od przedsiębiorców z tytułu opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych – ale opłat zwiększonych (za nieterminowe płatności). Czy w paragrafie 0570?
Z kontekstu podanego stanu faktycznego wnioskować należy, że chodzi o tzw. opłaty dodatkowe, o których mowa w art. 18 ust. 12a i 12b ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wskazane tam regulacje stanowią o pewnych opłatach sankcyjnych, podwyższonych w stosunku do opłat podstawowych wymienionych w art. 111 ust. 2 i 5 ww. ustawy. Analizując te regulacje prawne, należy dojść do wniosku, że zarówno opłata podstawowa, jak i opłata powiększona o wskaźnik 30 proc. są tożsamymi opłatami, tyle że jedna z nich jest powiększona o stosowną kwotę. Skoro tak, to i na gruncie klasyfikacji budżetowej należy oceniać te opłaty (dochody z ich tytułu) w sposób tożsamy.
W konsekwencji dla obu tych opłat będzie miał zastosowanie paragraf oznaczony jako 048 z cyfrą czwartą 0, czyli „Wpływy z opłat za zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych”. Nie będzie właściwe zastosowanie paragrafu 057, czyli „Wpływy z tytułu grzywien, mandatów i innych kar pieniężnych od osób fizycznych”. Z opisu wynika, że paragraf ten obejmuje wpływy z tytułu grzywien oraz kar od osób fizycznych, wymierzanych i pobieranych przez sądy oraz właściwe organy administracji publicznej, m.in. z tytułu grzywien nakładanych w formie mandatu karnego oraz grzywien i kar pieniężnych wymierzanych na podstawie kodeksu karnego skarbowego. Z powyższych względów zwiększona opłata z tytułu zezwoleń nie może być zakwalifikowana do kategorii obejmującej grzywny, mandaty i inne kary pieniężne.
Posumowanie. Analiza przedstawionego problemu z uwzględnieniem tożsamości prawnej obu wspomnianych opłat prowadzi do wniosku, że należy stosować do tych powiększonych opłat paragraf 0480, a nie paragraf 0570.
Podstawa prawna
art. 111 ust. 2 i 5, art. 18 ust. 12a i 12b ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2277; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1492)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 299)
W styczniu br. gmina odebrała od wykonawcy nową halę sportową i zamierza ją wynajmować, aby uzyskać dodatkowe wpływy do budżetu gminy. W ramach tych umów firmy będą świadczyły różne usługi komercyjne (nie sportowe), np. spotkania handlowe, targi turystyczne. Czy należy więc dla dochodów z tego tytułu zastosować paragraf 0830 jak do usług?
Gmina niewątpliwie może być stroną różnych stosunków cywilnoprawnych, w tym umów najmu czy dzierżawy. Z art. 659 par. 1 kodeksu cywilnego wynika zaś, że przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Jakkolwiek nie wynika to wprost z ww. regulacji, to najem można zakwalifikować do kategorii szeroko rozumianej usługi.
Warto także mieć na względzie, że wskazana nieruchomość stanowi własność gminy, a jak wynika z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, do zadań wójta należy w szczególności gospodarowanie mieniem komunalnym. Przepis ten jest spójny z art. 25 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, gdzie postanowiono, że gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Z kolei, jak podano w art. 13 ust. 1 ww. ustawy, z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.
Przy ocenie przedstawionego problemu mają znaczenie także regulacje ściśle związane z gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego. Na uwagę zasługuje m.in. art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, gdzie postanowiono, że źródłami dochodów własnych gminy są dochody z majątku gminy. Status takiego dochodu (a nie usług) mają właśnie wspomniane wpływy pochodzące z umów najmu, które zawiera gmina. Zatem na płaszczyźnie gospodarki finansowej nie należy utożsamiać najmu z usługą. Ma to także odzwierciedlenie w klasyfikacji budżetowej. W tym kontekście należy też rozważyć sugerowaną propozycję klasyfikacji dochodów w paragrafie 0830. Został on oznaczony jako „Wpływy z usług”. Jednak z przyczyn wyżej wymienionych nie powinien być stosowany do ujmowania wpływów pochodzących z wynajmu mienia gminnego, np. wspomnianej hali sportowej. W tym zakresie należy poszukiwać innego adekwatnego rozwiązania. Takim wydaje się paragraf dochodowy oznaczony jako 0750, czyli „Wpływy z najmu i dzierżawy składników majątkowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych oraz innych umów o podobnym charakterze”.
Podsumowanie. Systemowa analiza regulacji prawnych prowadzi do wniosku, że nie należy stosować do podanych wpływów paragrafu przeznaczonego do ujmowania dochodów z usług, gmina nie wykonuje bowiem w podanym kontekście żadnych usług względem wynajmujących halę sportową. Usługi są świadczone, ale w relacji wynajmujący halę – klienci tego wynajmującego. Z tych względów prawnych należy zastosować do ewidencjonowania wskazanych dochodów paragraf 0750.
Podstawa prawna
art. 659 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. ‒ Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1740)
art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)
art. 13 ust. 1, art. 25 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1990; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 234)
art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 38)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 299)
Planuję rozwiązać rezerwę ogólną i przeznaczyć 6 tys. zł na doposażenie placu zabaw w naszym sołectwie. Chodzi o dodatkowe urządzenia siłowni zewnętrznej. Jaką klasyfikację budżetową zastosować dla tego wydatku?
Gmina może realizować wiele różnych zadań, w tym zadania własne określone w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym. Z tej regulacji wynika m.in., że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Przypomnijmy, że w szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.
Rzecz jasna gmina może także ponosić wydatki (bieżące czy majątkowe) na realizację wspomnianych zadań. Z kontekstu podanego stanu faktycznego wnioskować należy, że wydatki ponoszone na realizację dodatkowych urządzeń siłowni zewnętrznej mają znamiona nakładów zwiększających wartość majątkową składnika majątkowego. Definicja wydatków majątkowych wynika zaś z art. 236 ust. 4 ustawy o finansach publicznych, gdzie ustawodawca wskazał, że: „ W planie wydatków majątkowych wyodrębnia się w układzie działów i rozdziałów planowane kwoty wydatków majątkowych, do których zalicza się wydatki na:
1) inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w części związanej z realizacją zadań jednostki samorządu terytorialnego;
2) zakup i objęcie akcji i udziałów;
3) wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego”.
Ponieważ wydatek ma charakter majątkowy (inwestycyjny), to warto przyporządkować adekwatny paragraf wydatkowy. W tym zakresie właściwy wydaje się paragraf 605 z cyfrą czwartą 0, czyli „Wydatki inwestycyjne jednostek budżetowych”. Jeśli zaś chodzi o dobór rozdziału klasyfikacyjnego, to należy rozważyć rozdział oznaczony jako 90004, czyli „Utrzymanie zieleni w miastach i gminach”. Pozostaje jeszcze kwestia doboru działu wydatkowego, co nie powinno nastręczać wątpliwości, w tym zakresie będzie to bowiem dział 900, czyli „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska”.
Podsumowanie. Wskazany wydatek powinien zostać ujęty jako majątkowy w dziale 900, rozdziale 90004 i paragrafie 605 z czwartą cyfrą 0.
Podstawa prawna
art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)
art. 236 ust. 4 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2320)
rozporządzenie ministra finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 299)
