Aby wiążąco udzielić odpowiedzi na powyższe pytanie, należy ustalić m.in., czy wystawienie karty przekazania odpadów jest obowiązkowe oraz czy sprzęt elektroniczny można zakwalifikować jako odpad komunalny, którego przekazanie nie wymaga wystawiania wspomnianej karty.
Obowiązek ewidencji
Karta przekazania odpadów jest elementem ewidencji odpadów, która prowadzona jest elektronicznie w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO). Obowiązek jej wystawiania mają co do zasady ci przedsiębiorcy, którzy zostali wpisani do tego rejestru i prowadzą ewidencję odpadów. Wynika to z art. 50 ust. 1 pkt 5 lit. e ustawy o odpadach (dalej: u.o). Wpis do BDO jest równoznaczny z obowiązkiem prowadzenia ewidencji, w tym wystawiania kart przekazania odpadów.
Kto jest zwolniony z obowiązku ewidencji?
Nie każdy przedsiębiorca musi prowadzić pełną ewidencję odpadów. Zgodnie z art. 66 ust. 4 u.o., nie dotyczy on m.in. wytwórców odpadów:
- komunalnych,
- w postaci zużytego sprzętu przekazanego do punktów zbiórki lub firm zajmujących się zbieraniem odpadów zużytego sprzętu,
- które mieszczą się w ilościach i rodzajach wskazanych w rozporządzeniu z 5 listopada 2024 r. w sprawie rodzajów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Podobnie jest, jeśli przedsiębiorca przekazuje sprzęt do zbiórek organizowanych np. przez urzędy, szkoły, sklepy lub inne instytucje w ramach tzw. nieprofesjonalnej działalności zbierania odpadów (np. apteki przyjmujące zużyte baterie). Wówczas – zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 1 u.o. – wystawienie karty przekazania odpadów nie jest wymagane.
Nie jest to konieczne także w sytuacji, gdy jeden z posiadaczy odpadów nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji (art. 69 ust. 4 u.o.). Przykładem są zbiórki w szkołach, urzędach, sklepach czy aptekach, czyli w podmiotach, które zbierają odpady konsumenckie bez prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie gospodarowania odpadami.
Sprzęt biurowy jako odpad komunalny
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 7 u.o., odpadami komunalnymi mogą być także odpady pochodzące z działalności gospodarczej, jeżeli mają podobny charakter i skład do odpadów z gospodarstw domowych i nie zawierają substancji niebezpiecznych. Oznacza to, że zużyty sprzęt biurowy – tj. drukarki, niszczarki, tonery (jeśli nie są niebezpieczne) – może zostać uznany za odpady komunalne. Wówczas nie ma obowiązku wystawiania wspomnianej karty.
Warto pamiętać, że w przypadku sprzętu zawierającego komponenty niebezpieczne (np. niektóre tonery lub podzespoły komputerowe) klasyfikacja jako odpad komunalny może być niedopuszczalna. W takiej sytuacji niezbędne będzie prowadzenie ewidencji odpadów i wystawianie wspomnianej karty, chyba że zastosowanie znajdzie zwolnienie na podstawie wspomnianego rozporządzenia.
Dobrze mieć dowód prowadzenia ewidencji
Jeśli przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji, nie musi wystawiać karty. Powinien jednak mieć inny dokument potwierdzający, że sprzęt trafił do legalnie działającego podmiotu – np. oświadczenie, potwierdzenie przyjęcia odpadu, protokół przekazania, fakturę lub notatkę służbową z datą i podpisem przekazującego.
To pozwoli wykazać, że sprzęt nie został porzucony ani zutylizowany w sposób nielegalny.
Jak udokumentować przekazanie sprzętu?
Wystawienie karty przekazania odpadów powinno być poprzedzone m.in. weryfikacją:
- obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów i tym samym obowiązku wpisu do BDO;
- możliwości zwolnienia z prowadzenia ewidencji odpadów;
- weryfikacją i właściwą klasyfikacją odpadów (m.in. kod odpadu, ilości wytwarzanych odpadów, rodzaj odpadu – odpad komunalny czy inny niż komunalny, z uwzględnieniem źródła powstawania odpadu).
Przekazywanie zużytego sprzętu komputerowego i biurowego bez wystawienia karty nie zawsze jest naruszeniem przepisów. Jeśli odpady te mają charakter komunalny, a ich ilość i rodzaj mieści się w granicach wyłączeń przewidzianych w rozporządzeniu z 5 listopada 2024 r., przedsiębiorca nie musi prowadzić ewidencji ani wystawiać karty. Warto jednak zachować dowód na to, że odpady zostały przekazane podmiotowi uprawnionemu– to może uchronić firmę przed ewentualnymi zarzutami w razie kontroli. ©℗
Podstawa prawna
Podstawa prawna
• ustawa z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2023 r. poz. 1587; ost. zm. Dz.U. z 2024 r. poz. 1914)
• rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 5 listopada 2024 r. w sprawie rodzajów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów (Dz.U. z 2024 r. poz. 1644).