Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Luksemburski Trybunał potwierdził również, że zastosowanie w praktyce ochrony konsumenta przyznanej mu przez unijne prawo nie pozbawia skuteczności ani nie utrudnia przeprowadzenia procedury restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Nie można więc powoływać się na interes toczącej się upadłości Getin Noble Banku jako pretekst do odmawiania kredytobiorcom prawa do zawieszenia im obowiązku spłaty rat kredytu.
Zawieszenie spłaty rat kredytu mimo restrukturyzacji banku?
Sprawa dotyczyła małżeństwa, które zaciągnęło kredyt frankowy w Getin Noble Bank. Zawarta przez nich umowa kredytowa, ich zdaniem, zawierała szereg klauzul abuzywnych, czyli postanowień niezgodnych z unijną dyrektywą 93/13/EWG. W związku z tym kredytobiorcy domagali się unieważnienia umowy przez sąd, a do czasu uzyskania wyroku zażądali zawieszenia obowiązku spłaty rat kapitałowo-odsetkowych. W tym celu złożyli do sądu wniosek o zabezpieczenie.
Problemem okazało się jednak to, że we wrześniu 2022 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) podjął decyzję o przymusowej restrukturyzacji Getin Banku. Stało się to jeszcze przed złożeniem przez kredytobiorców wniosku o zabezpieczenie. Na miejsce dawnego Getinu powołano tzw. bank pomostowy tj. Velo, a także wszczęto procedurę restrukturyzacji pozostałości banku należącego niegdyś do Leszka Czarneckiego. W konsekwencji, zgodnie z polskim prawem, kredytobiorcy utracili formalną możliwość domagania się zawieszenia spłaty rat.
Zawieszenie spłaty rat - co mówi polskie prawo?
Chodzi o to, że ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2024 r. poz. 487 ze zm. ) jasno przewiduje, że postępowanie egzekucyjne lub zabezpieczające skierowane do majątku podmiotu w restrukturyzacji wszczęte przed wszczęciem przymusowej restrukturyzacji podlega umorzeniu. Przepisy stanowią również, że w czasie trwania przymusowej restrukturyzacji w stosunku do podmiotu w restrukturyzacji niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego i postępowania zabezpieczającego
Co więcej, w przypadku ogłoszenia upadłości ( a tak stało się w odniesieniu do Getin Banku) zastosowanie znajdują przepisy Prawa upadłościowego (Dz.U. z 2022 r. poz. 1520 ze zm.) oraz k.p.c., które nakazują zawiesić postępowania dotyczące wierzytelności upadłego do czasu zakończenia postępowania upadłościowego.
Frankowicze z Getin Noble Banku - uchwała SN
Sąd Okręgowy w Warszawie nabrał jednak poważnych wątpliwości, czy tak ukształtowane polskie prawo nie stoi w sprzeczności z zasadami unijnej dyrektywy 93/13/EWG, która obdarza kredytobiorców szerokim zakresem ochrony. Z tego powodu SO w Warszawie skierował do TSUE pytania prejudycjalne, w których poprosił o udzielenie wskazówek w tej sprawie.
Odpowiedzi na podobne postawione pytanie udzielił już Sąd Najwyższy. W uchwałle SN z 19 września 2024 r. (sygn. akt: III CzP 5/24) stwierdzono, że toczące się postępowanie upadłościowe nie jest przeszkodzą do unieważniania umów frankowych. Odrębny ogląd tej sprawy prezentował syndyk Getin Banku, który wskazywał, że sądy powinny wstrzymać się z rozstrzyganiem spraw klientów Getinu do czasu zamknięcia postępowania upadłościowego.
Co powiedział TSUE?
Tok rozumowania sędziów luksemburskiego Trybunału sprowadzał się do rozważenia, czy udzielenie konsumentom ochrony prawnej, czyli w tym przypadku umożliwienia im zawieszenia rat kredytu, wpłynie negatywnie na toczące się postępowanie restrukturyzacyjne. Zdaniem TSUE nie ma takiego ryzyka. Po drugie, sędziowie zajęli się analizą przepisów dyrektywy 93/13/EWG, która według nich gwarantuje każdego konsumentowi szeroki zakres uprawnień.
Zdaniem TSUE nie może więc dojść do sytuacji, w której kredytobiorcy zadłużeni w banku, który upadł, będą zmuszeni do ponoszenia większych niedogodności niż kredytobiorcy innych banków. Tym samym TSUE wskazał, że zawieszanie obowiązku spłat rat kapitałowo-odsetkowych przez sąd jest w tym przypadku dopuszczalne.
