20 stycznia 2025 roku to kluczowa data dla przedsiębiorców, którzy złożyli wnioski o tzw. wakacje składkowe. Szczególnie tych, którzy otrzymali z ZUS decyzje odmowne. Zaległości za grudzień 2024 roku trzeba bowiem uregulować w tym terminie. Brak zapłaty może prowadzić do naliczenia odsetek, ale nie tylko. Kogo dotyczy obowiązek zapłaty, jak sprawdzić decyzję ZUS i co zrobić w przypadku odmowy zwolnienia?

Wakacje składkowe – kto mógł skorzystać z ulgi?

Wakacje kredytowe, czyli zwolnienie z opłacania składek ZUS to element wsparcia dla mikroprzedsiębiorców i komorników sądowych. Wprowadzonego go ustawą z dnia 27 sierpnia 2024 r. o ubezpieczeniach społecznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1456). Wnioski o tzw. wakacje składkowe można było składać od 1 listopada 2024 r. a w praktyce pozwalało to na jednorazowe zwolnienie z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w wybranym miesiącu w danym roku kalendarzowym. Wakacje składkowe dotyczyły:

  • mikroprzedsiębiorców zarejestrowanych w CEIDG,
  • komorników sądowych,
  • innych osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek.

Przedsiębiorcy w wybranym miesiącu nie musieli płacić składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe, a także na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Wnioski można było składać poprzez Platformę Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS).

Wakacje składkowe: ZUS wysłał decyzje

Jak informuje ZUS, od listopada 2024 roku przedsiębiorcy złożyli ponad 1,6 miliona wniosków o wakacje składkowe. ZUS pozytywnie rozpatrzył 1,4 miliona z nich, co zwolniło przedsiębiorców z opłat na łączną kwotę przekraczającą 1,8 miliarda złotych. Jednak 23 tysiące osób otrzymało decyzje odmowne, co oznacza konieczność uregulowania zaległych składek.

Decyzje odmowne, mogą dotyczyć:

  • odmowy całkowitej – wówczas obowiązuje brak prawa do zwolnienia
  • odmowy częściowej – wtedy następuje zwolnienie z części składek, np. na ubezpieczenie emerytalne, ale nie na dobrowolne chorobowe.

Co warto wiedzieć, ZUS automatycznie rozpatrzy częściowe odmowy i może je uwzględnić na korzyść wnioskodawcy.

Skąd decyzja odmowna od ZUS? Najczęstsze przyczyny

Najczęstsze przyczyny odmów ze strony ZUS dotyczących zwolnienia z opłacania składek w ramach tzw. wakacji składkowych to:

1. Błędy formalne i niepełne dane

  • Brak wymaganych informacji we wniosku, np. niepełne dane przedsiębiorcy.
  • Niewłaściwe zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, np. brak zgłoszenia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w określonym terminie.
  • Złożenie wniosku po wyznaczonym terminie (np. po 31 grudnia dla składek za grudzień).

2. Problemy techniczne w systemie ZUS

  • Błędy algorytmu lub nieprawidłowe przetwarzanie wniosków przez system PUE ZUS.
  • Rozbieżności między danymi przedsiębiorcy w ewidencji ZUS a złożonym wnioskiem.
  • Przypadki, w których system ZUS automatycznie odrzucił część składek, np. na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, mimo że pozostałe zostały uwzględnione.

3. Brak spełnienia warunków ustawowych

  • Nieprowadzenie działalności gospodarczej przez cały miesiąc, za który składany jest wniosek o zwolnienie.
  • Nieodprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne w poprzednich okresach, co może uniemożliwić skorzystanie z ulgi.

4. Niespełnienie kryteriów dotyczących statusu przedsiębiorcy

  • Wnioski od osób, które nie są zarejestrowane w CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej).
  • Brak potwierdzenia, że działalność mieści się w kategorii mikroprzedsiębiorców lub komorników sądowych.

Jak sprawdzić decyzję ZUS w sprawie wakacji składkowych?

Decyzje ZUS dotyczące wakacji składkowych są dostępne na platformie PUE ZUS oraz w systemie eZUS. Przedsiębiorcy otrzymują powiadomienia na adres e-mail lub w formie SMS-a na numer telefonu podany w systemie. Warto regularnie monitorować konto w PUE ZUS, aby nie przegapić ważnych informacji.

Wakacje składkowe. Co zrobić w przypadku decyzji odmownej?

W przypadku decyzji odmownej przedsiębiorcy, którzy nie otrzymali pełnej ulgi lub jej części, powinni pamiętać, że mają możliwość odwołania się od decyzji ZUS. Od decyzji odmownej można odwołać się do sądu, poprzez ZUS, jednak należy pamiętać, że w razie odmowy zwolnienia przedsiębiorcy muszą uiścić należne składki w standardowym terminie, tj. do 20 stycznia.

Co istotne, decyzje odmowne mogą wynikać z problemów technicznych, w tym działania algorytmu systemu ZUS. Część odmów dotyczy sytuacji, w których przedsiębiorcy zostali zwolnieni z opłacenia składek obowiązkowych (emerytalnych, rentowych, wypadkowych), ale odmówiono im zwolnienia z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

W takiej sytuacji, gdy wnioskodawcy zgłosili się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w terminie, otrzymają zwolnienie w pełnej wysokości. W ramach autokontroli ZUS uwzględni zwolnienie z opłacenia tej składki, a płatnik zostanie o tym poinformowany – mówi Wojciech Dąbrówka, rzecznik ZUS.

Podsumowując, przedsiębiorcy, którzy otrzymali decyzje odmowne, mają kilka możliwości:

  • Uregulowanie składek – zaległości należy opłacić do 20 stycznia 2025 roku.
  • Odwołanie się od decyzji – można to zrobić za pośrednictwem ZUS, kierując sprawę do sądu.
  • Wyjaśnienie sytuacji z ZUS – w przypadku błędu systemowego możliwe jest dokonanie autokontroli przez ZUS, co może skutkować korektą decyzji.

Należy pamiętać, że jeżeli decyzja nie zostanie zmieniona, to brak zapłaty składek w terminie może skutkować naliczeniem odsetek lub wszczęciem postępowania windykacyjnego.

Podsumowanie: o czym pamiętać do 20 stycznia?

  • Jeśli otrzymałeś decyzję odmowną, koniecznie zapłać zaległe składki za grudzień do 20 stycznia.
  • Sprawdzaj regularnie swoje konto w PUE ZUS, aby być na bieżąco z decyzjami.
  • W razie wątpliwości lub problemów z decyzją skontaktuj się z doradcą ZUS lub rozważ odwołanie do sądu.

ZUS przypomina, że dotrzymanie terminu i weryfikacja decyzji są kluczowe dla uniknięcia dodatkowych kosztów i nieprzyjemnych konsekwencji prawnych.