Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało nową wersję projektu ustawy o kredycie mieszkaniowym #naStart. Zmiany dotyczą głównie limitu dochodów kredytobiorców. Resort zdecydował, że będą one sztywne tylko w pierwszym roku działania ustawy, czyli w 2025 r.
– Maksymalny dochód singla pozostał na poziomie 7 tys. zł netto, ale dla gospodarstw 2-, 3- i 4-osobowych został on obniżony o kilka–kilkunaście procent. W przypadku rodzin wielodzietnych (gospodarstwa pięcioosobowe i większe) zmiana poszła w drugim kierunku, gdyż zdecydowano o całkowitym zniesieniu limitu dochodowego – mówi Patryk Kozierkiewicz, ekspert Polskiego Związku Firm Deweloperskich.
Dla pary bez dzieci przyjęto limit 11 tys. zł miesięcznie, dla pary z jednym dzieckiem – 14,5 tys. zł, z dwójką dzieci – 18 tys. zł. Maksymalny dochód miesięczny netto dla singla z dzieckiem to 11 tys. zł, z dwójką dzieci – 14,5 tys. zł. Osoba wychowująca samodzielnie trójkę dzieci nie musi się mieścić w żadnym limicie.
– Przekroczenie limitu nadal będzie pozwalało skorzystać z programu, ale dopłata zostanie pomniejszona o 50 proc. kwoty przekroczenia dla singli lub o 25 proc. dla pozostałych – wyjaśnia Jarosław Sadowski, główny analityk Expander Advisors.
Po 2025 r. resort proponuje przyjąć inny niż kwotowy sposób wyliczenia kryterium dochodowego. Chcąc policzyć limity dochodowe dla poszczególnych grup beneficjentów, trzeba stworzyć wzór uwzględniający wiele elementów, w tym cenę 1 mkw. Dziś jeszcze nie wiadomo, jaka cena mieszkania zostanie przyjęta do jego wyliczenia.
Jarosław Sadowski oszacował, jak mogłoby to wyglądać dziś, gdyby przyjąć do wyliczeń koszt 1 mkw. powierzchni użytkowej mieszkania podawany przez GUS za IV kw. 2023 r.
– Na tej podstawie miesięczny limit dochodu dla singla wyniesie 5716 zł. Dla gospodarstwa dwuosobowego będzie to 8574 zł, a dla trzyosobowego 11 432 zł. W przypadku czteroosobowej rodziny wychodzi ok. 14 290 złotych. Sądzę jednak, że GUS-owski wskaźnik będzie za niski, bo nie uwzględnia on marży deweloperskiej. Jeśli przyjmiemy 8000 zł/mkw. powierzchni użytkowej mieszkania, będzie to 6820 zł dla singla, dla pary bez dzieci 10 230 zł, dla pary z dzieckiem 13 640 zł, a dla czteroosobowej rodziny 17 050 zł. Jeśli przyjąć cenę 10 tys. zł/mkw., która nie jest zawyżona w przypadku dużych miast, limity urosną powyżej tych przyjętych w pierwszej wersji projektu – mówi ekspert.
Gdyby tak było, to liczba potencjalnych beneficjentów zwiększyłaby się, zamiast się zmniejszyć. A to może się nie spodobać tym członkom koalicji rządowej, którzy widzą w kredycie #naStart czynnik podbijający ceny mieszkań oraz kierowanie pomocy nie tam, gdzie jest ona najbardziej potrzebna, czyli na budowę tanich mieszkań na wynajem. Obawiających się wzrostu cen jest więcej.
– Analitycy rynku, Ministerstwo Finansów oraz NBP wskazują, że program dopłat mocno pobudzi stronę popytową, co może się przełożyć na wzrost cen. Zgadzam się z tym stwierdzeniem, jednak nie spodziewam się powtórki rajdu cenowego z czasów BK2 proc. Powodem jest limit 15 tys. umów kredytowych kwartalnie. Jest to liczba, która nie stanowi nawet jednomiesięcznej liczby wniosków wpływających do banków w czasie standardowej oferty – mówi Patryk Nowak, ekspert kredytowy ANG Odpowiedzialne Finanse.
Jak jednak przypomina Tomasz Bujański z działu wsparcia kredytów hipotecznych w ANG Odpowiedzialne Finanse, dla dwóch pierwszych kwartałów 2025 r. uczyniono wyjątek i zwiększono ten limit odpowiednio do 25 i 20 tys. wniosków.
– Ministerstwo zrezygnowało z pewnych ograniczeń dotyczących wieku osób niepełnosprawnych ubiegających się o kredyt z dopłatą czy z warunków dotyczących wcześniej posiadanych nieruchomości. W nowej wersji projektu nie ma też zapisu mówiącego o tym, że kredytobiorca musi uzyskiwać dochód w złotówkach – wymienia kolejne zmiany w projekcie Bujański.
W porównaniu z pierwszą wersją projektu najwięcej zyskały gospodarstwa pięcioosobowe i większe. Poza brakiem limitów i utrzymaniem zerowej stawki oprocentowania nie tylko mogą one posiadać już własne M2, co – co do zasady – dyskwalifikuje pozostałych chcących skorzystać z programu, lecz także nie muszą go już sprzedawać po zakupie nowego mieszkania.
Kredyt #naStart w wersji hipotecznej ma być udzielany od 15 stycznia 2025 r. ©℗
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt skierowany do Stałego Komitetu Rady Ministrów