Przedszkole może pokryć ekwiwalenty za zaległe urlopy z gminnej dotacji

Wójt gminy podważył wykorzystanie dotacji, którą moja placówka (niepubliczna) dostała na prowadzenie przedszkola. Część pieniędzy wydałem bowiem na ekwiwalenty za zaległe urlopy z 2023 r., których nauczyciele nie są w stanie wykorzystać do końca września tego roku. Kwota ta to niemal 5 tys. zł. Teraz mam zwrócić dotację z odsetkami. Czy gmina zasadnie żąda zwrotu środków?

W art. 35 ust. 1 ustawa o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: u.f.z.o.) wyraźnie wskazuje, że dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań m.in. placówek wychowania przedszkolnego. Mogą być one wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących placówki. Chodzi o wszystkie wydatki poniesione na cele działalności placówki, w tym na wynagrodzenia oraz na sfinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań organu prowa dzącego.

Wspomniana regulacja może jednak stwarzać problemy interpretacyjne właśnie w kwestii sposobu wykorzystania środków dotacyjnych. Gminy weryfikując ponoszone wydatki, np. przez przedszkola, mają prawo podważać te, które nie spełniają kryteriów art. 35 ust. 1 u.f.z.o. W praktyce ich argumenty są często ocenne, a wskutek tego niejednokrotnie sprawy trafiają do sądów.

Argumenty sądu

Warto przytoczyć tu wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 6 marca 2024 r. (sygn. akt III SA/Wr 326/23), który weryfikował decyzję samorządowego kolegium odwoławczego w przedmiocie określenia kwoty dotacji oświatowej wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem. W stanie faktycznym sprawy rozpatrywanej przez WSA prezydent miasta podważył możliwość przeznaczenia dotacji na ekwiwalenty na zaległe urlopy. Powołał się nie tylko na wspomniany art. 35 ust. 1 u.f.z.o., lecz także na przepisy proceduralne, tj. art. 252 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). Z tego ostatniego wynika, że dotacje udzielone z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem, podlegają zwrotowi do budżetu wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, w ciągu 15 dni od dnia stwierdzenia okoliczności, o których mowa w art. 252 ust. 1 pkt 1 lub 2 u.f.p.

Wrocławski WSA, rozpatrując sprawę, odniósł się do art. 163, art. 165 pkt 1 oraz art. 171 par. 1 kodeksu pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z nimi urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Jeżeli jednak pracownik nie może rozpocząć takiego wolnego w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy. Natomiast w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Bez różnicy

Według opinii WSA brak jest podstaw do różnicowania ‒ pod kątem zasadności sfinansowania wydatku z dotacji ‒ sytuacji, w której dochodzi do wypłaty wynagrodzenia pracownikowi za czas urlopu wykorzystanego w naturze, oraz sytuacji, w której wypłacany jest ekwiwalent za niewykorzystany urlop. W obu tych sytuacjach nie dochodzi bowiem do wypłaty świadczenia za faktycznie przepracowany czas pracy. W myśl art. 172 k.p. za czas urlopu pracownikowi należy się wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.

Sąd wskazał również, że: „(…) wydatek na wypłatę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop mieści się w zakresie wydatków określonych w przepisie art. 35 ust. 1 pkt 1 a u.f.z.o. Jednocześnie Sąd stwierdza, że nawet przy przyjęciu argumentacji organu, że omawiany wydatek miałby nie mieć charakteru wynagrodzenia za pracę (z którą z wyżej wskazanych przyczyn sąd się nie zgadza), należy na marginesie wskazać, że przepis art. 35 ust. 1 pkt 1 u.f.z.o. posługuje się sformułowaniem «w tym», a więc wprowadza katalog otwarty”.

WSA uznał także, że nie sposób zanegować istnienia związku omawianego wydatku z realizacją zadań placówki ‒ tym bardziej w sytuacji, w której wydatki zostały poniesione, ponieważ został wykonany prawny obowiązek wypłaty ekwiwalentu za urlop przez szkołę jako pracodawcę.

Finalnie sąd wskazał, że „biorąc pod uwagę niesporne okoliczności wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, przepisy Kodeksu pracy oraz Karty Nauczyciela nakładające na pracodawcę w określonych okolicznościach obowiązek wypłaty takiego ekwiwalentu oraz przytoczone wyżej przepisy u.f.z.o., przewidujące udzielanie dotacji na sfinansowanie wydatków bieżących szkoły, nie można uznać za prawidłową argumentacji negującej dopuszczalność sfinansowania z dotacji analizowanego wydatku, jako stanowiącego wyłącznie realizację obowiązku strony jako pracodawcy. Zdaniem sądu tego rodzaju obowiązek mieści się w zakresie wymienionym we wskazanych przepisach u.f.z.o.”.

Wskazówka

A zatem, uwzględniając wspomnianą wyżej argumentację sądu, należy uznać, że w sytuacji opisanej przez czytelnika decyzja wójta o zwrocie dotacji jest niezasadna. Prowadzący działalność w formie niepublicznego przedszkola może wykorzystywać środki dotacji na wypłaty ekwiwalentów dla pracowników przedszkola za zaległe urlopy. W opisanej sytuacji powinien rozważyć złożenie odwołania do SKO. ©℗