Kaucja zwrotna nie wlicza się do ceny

Cena sprzedaży nie obejmuje kaucji, którą konsument jest zobowiązany uiścić przy zakupie produktów sprzedawanych w opakowaniach zwrotnych – uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Sprawa dotyczyła sporu między niemiecką siecią supermarketów Famila a stowarzyszeniem czuwającym nad przestrzeganiem prawa konkurencji (VSW). Zarzewiem konfliktu stała się kampania reklamowa napojów i jogurtów w szklanych słoikach i plastikowych butelkach. Famila podawała w nich ceny produktów z pominięciem kaucji. Informacja o dodatkowej opłacie była prezentowana osobno.

Zdaniem VSW taka praktyka jest niezgodna z wymogiem ujawniania przez sprzedawcę całkowitej ceny produktu. Początkowo sąd krajowy w Kilonii zgodził się ze stanowiskiem stowarzyszenia, ale w apelacji rację przyznano supermarketowi. Ostatecznie sprawa swój finał znalazła przed sądem federalnym, który postanowił o odesłaniu jej do trybunału w Luksemburgu.

Wątpliwości budziła zwłaszcza niejasna interpretacja dyrektywy 98/6 w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom. Jednocześnie sąd niemiecki przywołał wyrok TSUE z 2016 r. w sprawie C-476/14, z którego można wywnioskować, że kaucja jest stałym i przewidywalnym elementem kwoty sprzedaży.

Dodatkowo z oczywistych względów nie da się kupić np. soku bez butelki. Podanie całkowitej ceny, według sądu federalnego, służy możliwości porównywania ofert różnych sklepów przez klienta. Prawo niemieckie natomiast zezwala na prezentowanie osobno ceny produktu oraz kaucji. Ma to przyczyniać się do promowania opakowań wielorazowych.

TSUE zwrócił uwagę, że co prawda kaucja doliczana jest obowiązkowo do każdego produktu sprzedawanego w wielorazowych opakowaniach, ale w przypadku zwrotu przez klienta zużytej butelki albo słoika sprzedawca musi oddać wartość pobranej opłaty.

Z tego powodu nie wolno nakazywać wliczania kaucji do całkowitej ceny sprzedaży. Inaczej sytuacja wyglądała w przywołanym przez sąd niemiecki wyroku TSUE. Wówczas chodziło o obciążanie kupującego kosztem przetransportowania samochodu od producenta do punktu sprzedaży. Klient za każdym razem był zmuszony płacić za tę usługę i nie mógł oczekiwać zwrotu pieniędzy.

Trybunał podkreślił także, że nie do wszystkich rodzajów opakowań doliczana jest kaucja.

Zmuszanie sprzedawców do podawania ceny całkowitej z włączoną do niej kaucją mogłoby prowadzić konsumenta do błędnego wniosku, że produkt zapakowany np. do szklanej butelki jest droższy od tego w jednorazowym opakowaniu, podczas gdy po odjęciu kaucji oba artykuły spożywcze kosztują tyle samo.

Orzeczenie TSUE pozwala przewidywać, że również w Polsce po wprowadzeniu w 2025 r. obligatoryjnego systemu kaucyjnego na niektóre rodzaje opakowań sieci handlowe nie będą wliczały wartości kaucji do cen pokazywanych w materiałach reklamowych.©℗

orzecznictwo