Nasza firma prowadzi skład budowlany, sprzedaje węgiel i inne rodzaje opału. Niedawno rada miasta przyjęła nowe stawki podatkowe od pojazdów na 2023 r. Okazuje się, że stawki są różne. W zależności od wieku pojazdu różnica wynosi nawet 50 proc. – pojazdy wyprodukowane przed 2010 r. mają stawkę maksymalną, a te wyprodukowane od 2011 r. już 50 proc. W naszej firmie przeważają starsze pojazdy – małe ciężarówki. Czy wspomniane stawki nie naruszają przepisów? Gdzie równość wobec prawa?

Aby dokładnie przeanalizować podaną problematykę, należy posiłkować się przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.). W art. 8 u.p.o.l. ustawodawca dookreślił przedmiot opodatkowania podatkiem od środków transportowych. Postanowiono tam, że opodatkowaniu podatkowi temu podlegają:
  • samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t i poniżej 12 t;
  • samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 t;
  • ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 t i poniżej 12 t;
  • ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 t;
  • przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym mają dopuszczalną masę całkowitą od 7 t i poniżej 12 t, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego;
  • przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym mają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 t, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego.
Z kolei w art. 9 ust. 1 ww. aktu prawnego określono podmioty, które podlegają wspomnianemu podatkowi, w tym m.in. osoby fizyczne i osoby prawne będące właścicielami środków transportowych. Z punktu widzenia przedsiębiorców istotne jest to, że wspomniana danina dotyczy zarówno firm trudniących się np. przewozem towarów, jak i firm, które tylko wykorzystują te pojazdy w swojej działalności gospodarczej.

Obowiązki

Z kolei w art. 9 ust. 6 u.p.o.l. ustawodawca doprecyzował obowiązki podatkowe. Zgodnie z tą regulacją wskazane wcześniej podmioty są obowiązane:
  • składać – w terminie do 15 lutego – właściwemu organowi podatkowemu deklaracje na podatek od środków transportowych na dany rok podatkowy sporządzone na formularzu według ustalonego wzoru, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu – w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających powstanie tego obowiązku;
  • odpowiednio skorygować deklaracje w razie zaistnienia okoliczności mających wpływ na powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego, lub zmianę miejsca zamieszkania, lub siedziby – w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności;
  • wpłacać obliczony w deklaracji podatek od środków transportowych – bez wezwania – na rachunek budżetu właściwej gminy.

Nie wszyscy tak samo

Zatem nie ma wątpliwości co do tego, że istnieje obowiązek opłacania wspomnianego podatku. Jak się jednak okazuje, niekoniecznie musi on być w takiej samej wysokości dla danego rodzaju pojazdów. Zgodnie bowiem z art. 10 ust. 2 u.p.o.l. rada gminy może różnicować wysokość stawek dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności wpływ środka transportowego na środowisko naturalne, rok produkcji albo liczbę miejsc do siedzenia.
Wskazany przepis daje więc radzie gminy możliwość ustalenia różnych stawek podatku dla tego samego rodzaju pojazdów o tej samej dopuszczalnej masie całkowitej. W konsekwencji w podanych uwarunkowaniach gmina może zróżnicować podatek od ww. pojazdów np. w zależności od ich wieku, co może być związane z wpływem na środowisko itp. Nie można więc mówić w tym kontekście o naruszeniu zasady równości wobec prawa.

Możliwa skarga

Należy jednak dodać, że przedsiębiorca ma prawo kwestionować zasadność przyjęcia takiego rozwiązania przez gminę. Może złożyć skargę w trybie art. 101 ustawy o samorządzie gminnym, z którego wynika, że „każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego. Istotne jest to, że skargę składa się formalnie do sądu, jednakże należy wysłać ją do gminy, która proceduralnie przekaże ją właśnie do sądu administracyjnego”.
By podsumować, gmina może zatem różnicować stawki podatku od środków transportowych w stosunku do niektórych typów pojazdów, w tym ciężarówek. W praktyce oznacza to, że pojazdy o takiej samej dopuszczalnej masie całkowitej mogą mieć różne podatki, np. w zależności od ich roku produkcji. Jest to uprawnienie rady gminy, z którego może, ale nie musi ona skorzystać. Przedsiębiorca może zaś kwestionować takie rozwiązanie, składając skargę na uchwałę do sądu administracyjnego. ©℗
Podstawa prawna
• art. 8, art. 9 ust. 1 i 6, art. 10 ust. 2 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 70).
• art. 101 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40)