Często jedno z małżonków kupuje akcje w spółce, za które płaci z majątku wspólnego. Czy akcje te wchodzą do majątku wspólnego małżonków i oboje mogą korzystać z praw przysługujących akcjonariuszom spółki?

Dr Marcin Borkowski radca prawny w GWW / nieznane
Do majątku wspólnego należą akcje nabyte za pochodzące z niego środki. Od przynależności akcji do majątku wspólnego trzeba jednak odróżnić kwestię związaną z tym, kto uzyskuje status akcjonariusza i może wykonywać prawa z akcji. Jeżeli akcje spółki nabywają i obejmują oboje małżonkowie, są oni uważani za akcjonariuszy, którzy wspólnie mogą wykonywać prawa z akcji. Jedynie w takiej sytuacji każde z małżonków jest współuprawnione z tytułu nabytych akcji. Gdy akcje obejmie tylko jeden małżonek, to tylko on uzyskuje status akcjonariusza. Nie ma znaczenia, że akcje objęte są wspólnością małżeńską. Wyraźnie oddziela się bowiem prawa korporacyjne od praw majątkowych. Prawa korporacyjne (np. prawo do głosowania na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy) wykonuje małżonek, który objął akcje. Jedynie prawa majątkowe (np. do dywidendy) mogą wejść do majątku wspólnego. Małżonek nabywcy nie staje się więc automatycznie akcjonariuszem w spółce. Nie przysługuje mu też roszczenie o przyjęcie w poczet akcjonariuszy.
Sytuacja ta nie zmieni się, jeżeli sąd ustanowi rozdzielność majątkową między małżonkami pozostającymi dotychczas we wspólności majątkowej. Nie spowoduje to, że małżonek osoby, która samodzielnie objęła akcje, może wykonywać związane z nimi prawa korporacyjne. Zwrócił na to uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z 6 października 2022 r. (sygn. akt III CZP 109/22). SN podkreślił, że sytuacja zmieni się wtedy, gdy małżonkowie dokonają podziału majątku dorobkowego. Akcje należące do majątku wspólnego mogą być wówczas podzielone między byłych małżonków. Dopiero w wyniku takiego podziału także ta druga osoba stanie się akcjonariuszem i będzie mogła wykonywać prawa korporacyjne. ©℗
Not. KT