Wszystkie produkty, w których użyto dodatku zanieczyszczonego tlenkiem etylenu (ETO), powinny być wycofane z obrotu. Niezależnie od tego, czy w ostatecznym artykule spożywczym wykryto tę rakotwórczą substancję – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny.

Pod koniec lipca 2021 r. powiatowy lekarz weterynarii nakazał przedsiębiorcy sporządzenie list dystrybucyjnych dotyczących rozchodu artykułów, do wytworzenia których użyto konkretnej partii mączki chleba świętojańskiego zanieczyszczonej ETO, oraz wycofanie tych produktów z obrotu. Otrzymał bowiem powiadomienie z Systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF) o wykryciu ETO w mączce chleba świętojańskiego pochodzącej z Turcji. Skażona partia trafiła m.in. do tego przedsiębiorcy.
Tlenek etylenu to substancja toksyczna. Jej połknięcie powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu, a wdychanie podrażnia drogi oddechowe. Może też powodować wady genetyczne i nowotwory. Powiatowy lekarz weterynarii uznał więc, że towary zawierające zanieczyszczoną mączkę powinny być wycofane. Stanowią bowiem produkty niebezpieczne w rozumieniu art. 14 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego.
Przedsiębiorca odwołał się od tej decyzji do wojewódzkiego lekarza weterynarii. Dołączył ocenę ryzyka zdrowotnego związanego z przypadkową obecnością tlenku etylenu w przetworach gotowych (chodziło o ryby w puszce) oraz analizy ekspertów. Wynikało z nich, że dopuszczalnym limitem ETO w produkcie jest 0,01 mg na 1 kg, bo taka ilość jest bezpieczna dla zdrowia konsumentów.
Organ drugiej instancji nie podzielił tej argumentacji, więc przedsiębiorca zaskarżył decyzję do WSA. Sąd stanął jednak po stronie organów kontrolnych. Wskazał, że lekarze weterynarii poprawnie zidentyfikowali potencjalnie negatywne skutki wprowadzenia do obrotu artykułów wyprodukowanych przy użyciu zanieczyszczonej mączki. Właściwie przeprowadzili też ocenę dostępnych danych naukowych i ustalili, że nie ma pewności co do bezpiecznych poziomów ETO w żywności.
WSA przypomniał, że zgodnie z ustaleniami Komisji Europejskiej wycofane miały być partie mączki chleba świętojańskiego zanieczyszczone ETO na poziomie wyższym niż 0,1 mg na 1 kg. Produkty, w których użyto mączki z tych partii, producent musi wycofać z obrotu i od konsumentów – niezależnie od poziomu zanieczyszczenia w ostatecznym artykule spożywczym. To ostrożnościowe podejście miało na względzie zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów. WSA oddalił skargę przedsiębiorcy i utrzymał w mocy decyzję nakazującą wycofanie zakwestionowanych produktów z obrotu.
Tlenek etylenu to substancja toksyczna. Jej połknięcie powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu, a wdychanie podrażnia drogi oddechowe

orzecznictwo

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 11 maja 2022 r., sygn. akt II SA/Gd 77/22 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia