Prowadzę zakład stolarski. Wójt gminy wydał decyzję zobowiązującą mnie do udostępnienia nieruchomości w celu usunięcia odpadów. Chodzi o deski, odpady, trociny, opakowania po lakierach i inne pozostałości z mojego warsztatu.
Zdaniem wójta powyższe materiały zagrażają życiu i zdrowiu. Decyzja ma rygor natychmiastowej wykonalności, a podstawa prawna to art. 26‒26a ustawy o odpadach. Czy jest szansa na zmianę decyzji po odwołaniu do samorządowego kolegium odwoławczego?
Wójt miał uzasadnione podstawy do wydania wskazanej decyzji, skoro istniało zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska. Właściciel nieruchomości nie może bowiem składować i magazynować w sposób dowolny odpadów na swojej posesji. Artykuł 5 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowi m.in., że właściciel nieruchomości ma gromadzić odpady w odpowiednich workach i pojemnikach, a miejsca gromadzenia utrzymywać w odpowiednim stanie sanitarnym.
Niezwłoczne działania
Z punktu widzenia podanego zapytania kluczowe zapisy zostały zawarte w ustawie o odpadach. Wyrażają one bowiem zakaz składania i magazynowania odpadów w miejscu do tego nieprzeznaczonym. Na uwagę zasługują art. 26 i 26a, które przewidują dwa odrębne tryby dotyczące usuwania odpadów. Może być wydana odpowiednio decyzja wójta/burmistrza/ prezydenta miasta zobowiązująca posiadacza odpadów do:
- ich usunięcia,
- podjęcia działań w celu usunięcia odpadów ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska.
W art. 26a ustawy m.in. stwierdzono, że w przypadku gdy ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska konieczne jest niezwłoczne usunięcie odpadów, właściwy organ podejmuje działania polegające na usunięciu ich i gospodarowaniu nimi. Właściwym organem jest m.in. wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Określa on w drodze decyzji skierowanej do władającego powierzchnią ziemi:
1) zakres i termin udostępnienia przez niego powierzchni ziemi, obiektów lub innych miejsc, w których znajdują się odpady;
2) zakres i sposób przeprowadzenia działań mających na celu usunięcie tych odpadów;
3) termin rozpoczęcia i zakończenia działań.
Decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu.
Warto także wspomnieć o art. 26a ust. 5, gdzie postanowiono, że omawianą decyzję „wydaje się po zasięgnięciu opinii w sprawie spełnienia przesłanek konieczności niezwłocznego usunięcia odpadów:
1) wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska;
2) odpowiednio organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej albo organu Wojskowej Inspekcji Sanitarnej stosownie do ich właściwości miejscowej (…);
3) regionalnego dyrektora ochrony środowiska, z wyjątkiem przypadku gdy decyzję wydaje ten organ;
4) komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej”.
Z orzecznictwa
W podobnej do opisywanej przez czytelnika sprawie wypowiadał się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z 7 października 2021 r. (sygn. akt II SA/Bk 516/21). W rozpatrywanej sprawie wójt również wydał decyzję zobowiązującą właściciela nieruchomości do udostępnienia niezabudowanej części nieruchomości w związku z koniecznością niezwłocznego usunięcia odpadów. Składowano tam odpady łatwopalne, które groziły wybuchem pożaru. Jak podano: „Dokumentacja fotograficzna oraz rodzaj składowanych odpadów: drewno, papier, kartony, tekstylia wskazują na realność zagrożenia pożarem. Bliskość położenia budynków mieszkalnych i sąsiedztwo ulicy stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi również z uwagi na możliwość osunięcia się tak dużej ilości odpadów w stronę chodnika i jezdni”. Sąd administracyjny utrzymał w mocy decyzję obu instancji, nawet mimo to, że niektóre z podmiotów opiniujących nie zajęły stanowiska o konieczności likwidacji składowanych odpadów.
Z formalnego punktu widzenia przedsiębiorcy przysługuje odwołanie od decyzji wójta. Jednak biorąc pod uwagę argumenty podnoszone w pytaniu, szanse na zmianę decyzji są niewielkie. ©℗
Podstawa prawna
• art. 26a ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 779; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2151)
• art. 5 ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 888; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2151)
