Obecnie w Biurze RF trwa przegląd reklamacji dotyczący sztucznego wydłużania terminów spłaty. Rzecznik ma zamiar także te sprawy kierować do sądu.

KIM Finance Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie nie może pobierać opłat i prowizji od konsumentów związanych z refinansowaniem pożyczek w wysokości przekraczającej limit ustalony w ustawie o kredycie konsumenckim - informuje nas Biuro Rzecznika Finansowego. To efekt postanowienia Sądu Rejonowego Warszawa-Śródmieście (sygn. akt. I Co 1692/21) wydanego na wniosek RF.
- W raporcie, przygotowanym przez nas w 2019 r., zdiagnozowaliśmy dwa główne problemy polskiego rynku pożyczkowego - tzw. rolowanie pożyczek oraz sztuczne wydłużanie terminów spłaty. W tej pierwszej kwestii uzyskaliśmy właśnie pierwsze zwycięstwo. Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście zabezpieczył nasze roszczenie - mówi nam prof. Mariusz Golecki, rzecznik finansowy.
Jak wyjaśnia, „rolowanie” pożyczek polega na tym, że firma pożyczkowa, wraz z kilkoma powiązanymi podmiotami - czyli swego rodzaju holding finansowy - kolejno udzielają klientowi pożyczek, refinansujących zaciągnięte zobowiązanie. W efekcie dłużnik wpada w spiralę zadłużenia - koszty pozaodsetkowe się kumulują. Są to jednak na tyle skomplikowane przypadki - pożyczkodawca, od strony formalnej, jest rozproszony - że nawet prokuratura ma problem z ich zdiagnozowaniem, badając doniesienia RF.
Rolowanie w praktyce
Biuro RF przypomina, że w przypadku rolowania „nowa” umowa obciążona jest kolejnymi kosztami, najczęściej nazywanymi opłatami za „refinansowanie” lub „przedłużenie umowy”.
- Finalnie okazuje się, że z początkowo względnie niskiej kwoty pożyczki konsument zobowiązany jest do zwrotu kwoty nawet kilkanaście razy większej - podkreśla. A to - zdaniem rzecznika finansowego - stanowi obejście art. 36a oraz 36c ustawy o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1083 ze zm.) w zakresie maksymalnych limitów pozaodsetkowych kosztów kredytu.
Jak się dowiadujemy w wyniku kwerendy prowadzonych spraw, rzecznik ustalił, że „KIM Finance udzielała kredytów, w których pośrednikiem kredytowym było Creamfinance Poland Sp. z o.o., zaś same kredyty udzielane były za pośrednictwem platform internetowych Lendon.pl oraz Extraportfel.pl”. - Co istotne, kredyty konsumenckie udzielane były na refinansowanie pożyczek zawartych za pośrednictwem tych platform przez innych kredytodawców będących również spółkami zależnymi od pośrednika kredytowego - Creamfinance Poland Sp. z o.o. - podaje Biuro Rzecznika Finansowego.
4 sierpnia br. rzecznik zwrócił się bezpośrednio do KIM Finance z żądaniem zaniechania naruszeń. - Spółka ta uczestniczyła w procesie „rolowania” kredytu z wykorzystaniem sieci powiązanych ze sobą spółek. Takie działanie doprowadzało klientów do obciążenia kosztami w wysokości przekraczającej ustawowe limity. Rzecznik finansowy ocenił tę praktykę jako naganną i wysoce szkodliwą dla konsumentów - wskazuje Biuro RF.
W związku z brakiem oczekiwanej reakcji 20 września RF zwrócił się do Sądu Rejonowego Warszawa-Śródmieście o udzielenie zabezpieczenia roszczenia w przedmiocie zaniechania nieuczciwej praktyki rynkowej przeciwko KIM Finance Sp. z o.o.
Sąd zdecydował o zabezpieczeniu roszczenia poprzez zakazanie spółce pobierania pozaodsetkowych kosztów kredytu w rozumieniu art. 5 pkt 6a) ustawy o kredycie konsumenckim w wysokości przekraczającej ich maksymalną dopuszczalną wysokość.
- W praktyce decyzja sądu oznacza, że spółka nie może w nowych umowach, które mają na celu „refinansowanie” pożyczek, zawierać postanowień dotyczących kosztów w wysokości przekraczającej ustawowe limity, zaś w aktualnie realizowanych umowach nie może pobierać kosztów i opłat w wysokości określonej w umowie - zaznacza Biuro RF.
I tłumaczy, że jeśli seria umów o kredyt nosi cechy „rolowania”, bezwzględnie konsument powinien złożyć reklamację w danym przedsiębiorstwie. Jeżeli nie zostanie ona uwzględniona, powinien zwrócić się do rzecznika finansowego z wnioskiem o podjęcie postępowania interwencyjnego wobec danego podmiotu.
Natomiast gdy spór jest na etapie postępowania sądowego, również warto skorzystać z pomocy rzecznika i skierować wniosek o przedstawienie sądowi tzw. istotnego poglądu dla sprawy.
Spółka: odwołamy się
- KIM Finance Sp. z o.o. nie oferuje pożyczek przeznaczonych na spłatę pożyczek udzielonych przez innych pożyczkodawców, a także nie planuje rozpoczęcia oferowania tego rodzaju pożyczek w przyszłości - napisała nam spółka w odpowiedzi na prośbę o komentarz. Jak dodała, „z uwagi na okoliczność, że nie można zaniechać działań, których się nie podejmuje, spółka skorzysta z prawa odwołania się od postanowienia sądu, które oparte jest na nieprawdziwym stanie faktycznym”.©℗
OPINIA

Dwutorowe egzekwowanie prawa konsumenckiego

ikona lupy />
Dorota Karczewska partner w kancelarii WKB, była wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów / Materiały prasowe
Do niedawna ustawa oprzeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym była stosowana głównie przez prezesa UOKiK przy definiowaniu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Teraz jednak daje się zaobserwować dużą aktywność rzecznika finansowego, podejmowaną na jej podstawie wstosunku do podmiotów rynku finansowego. Można zatem postawić tezę, że egzekwowanie prawa konsumenckiego wwymiarze powszechnym następuje już nie tylko wtrybie postępowania administracyjnego przed prezesem UOKiK, lecz także, niejako równolegle, przed sądami powszechnymi. Rzecznik finansowy wtym przypadku, podobnie jak prezes UOKiK, występuje wimieniu ogółu konsumentów.
W kontekście strategii procesowej szczególną uwagę przykuwa sposób procedowania spraw przez rzecznika finansowego. Przy wytaczaniu przez niego powództw na podstawie wskazanej ustawy regułą stało się bowiem składanie wniosku oudzielenie zabezpieczenia roszczenia. Udzielenie zabezpieczenia przez sąd (przed wszczęciem postępowania lub wjego toku), kiedy wzasadzie jeszcze nie potwierdzono, że nieuczciwa praktyka wogóle miała miejsce, może być bardzo dotkliwe dla uczestnika rynku finansowego. Wiązać się ono może wistocie zkoniecznością natychmiastowej zmiany modelu biznesowego, jak również pociąga za sobą straty wizerunkowe. Podkreślić przy tym należy, że pozytywne rozpoznanie wniosku wprzedmiocie zabezpieczenia jest możliwe tylko wrazie wystąpienia szczególnie uzasadnionych okoliczności, gdyż tak znacząca ingerencja wprawa przedsiębiorcy może być dla niego źródłem niepowetowanej szkody, atakże może naruszać zasadę proporcjonalności. Zabezpieczenie nie może przy tym zmierzać do zaspokojenia roszczeń. Przedsiębiorcy, próbując obejść limity pozaodsetkowych kosztów pożyczek, wynikające zustawy okredycie konsumenckim, narażają konsumentów na niezgodne zprawem wysokie opłaty iprowizje. Wkonsekwencji zmaterializować może się ryzyko wpadnięcia przez konsumenta wspiralę zadłużenia. Takie działanie przeczy prezentowanej przez uczciwy biznes idei odpowiedzialnego pożyczania. Nadto różnicuje warunki konkurowania, albowiem wistocie przedsiębiorcy stosujący limity mogą otrzymać mniejsze wynagrodzenie za świadczone usługi finansowe.
Przypomnieć należy, że projekt dyrektywy okredycie konsumenckim wart. 31 przewiduje górny pułap stóp procentowych, ograniczenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania lub całkowitego kosztu kredytu. Rozwiązania te powinny być zatem akceptowane teraz, jak iw przyszłości.©℗