- Środki z programu bezzwrotnego wsparcia można łączyć z innymi programami. Są wśród nich preferencyjne kredyty BGK na maksymalnie 80 proc. kosztów przedsięwzięcia. Okres spłaty to nawet 30 lat - mówi Przemysław Osuch, dyrektor departamentu funduszy mieszkaniowych w BGK.
Za dwa dni ruszy nabór wniosków dla gmin na budownictwo społeczne z Funduszu Dopłat BGK. Ile wynosi łączna pula środków na ten cel?
Zgodnie z przepisami ze środków budżetu państwa do Funduszu Dopłat może w tym roku trafić maksymalnie 1 mld zł. Ale trzeba pamiętać, że środki te finansują nie tylko granty na budownictwo na wynajem, ale też na budownictwo komunalne i socjalne oraz program „Mieszkanie na start”.
Wysokość wsparcia w przypadku budownictwa na wynajem wzrasta z 20 proc. do nawet 35 proc. kosztów inwestycji. Od czego konkretnie zależy poziom wsparcia?
Podstawowa wysokość grantu to 25 proc. kosztów. Może on wzrosnąć nawet o 10 proc., jeśli grunt, na którym będzie prowadzona inwestycja, należy do inwestora, z którym gmina lub związek międzygminny realizuje tę inwestycję.
Jakie obowiązkowe dokumenty trzeba dołączyć do wniosku?
W przypadku budowy lub przebudowy budynku są to m.in. dokumenty, które potwierdzają prawo własności albo użytkowania wieczystego nieruchomości oraz prawo do prowadzenia robót budowlanych. Należy też dołączyć dokumentację projektową i potwierdzającą koszty.
Czy gmina, która nie ma jeszcze pozwolenia na budowę, ale spodziewa się go w ciągu powiedzmy dwóch tygodni, może złożyć wniosek, a potem go uzupełnić?
Tak, może złożyć niekompletny wniosek o udzielenie finansowego wsparcia. Rozpatrujemy go w terminie do 30 dni od daty wpływu do banku. Gdy nie spełnia wymagań, wzywamy wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wskazujemy, co należy zrobić i wyznaczamy termin. Ten termin wynosi od 14 do 30 dni. Kiedy już otrzymamy uzupełniony wniosek, w terminie 30 dni ponownie sprawdzamy, czy spełnia on wymagania prawne. Jeśli jest kompletny i poprawny, informujemy gminę, że może zawrzeć z nami umowę.
Czy decyduje kolejność zgłoszeń?
Nie. Do udzielenia finansowego wsparcia kwalifikujemy wnioski, które są kompletne i poprawne. Trzeba jednak pamiętać, że w każdym roku w Funduszu Dopłat jest limit środków. Jeżeli z zawartych umów wynika, że łączna kwota wsparcia, którą wypłacimy w danym roku, sięgnie tego poziomu, przestajemy przyjmować wnioski. W takim przypadku w Biuletynie Informacji Publicznej ogłaszamy, że osiągnęliśmy kwotę limitu środków przypadających na dany rok i wstrzymujemy przyjmowanie wniosków.
Jak szybko pieniądze są przekazywane na konto JST?
Wsparcie wypłacamy jednorazowo w terminie wskazanym w umowie zawartej z beneficjentem, ale pod różnymi warunkami. W przypadku przedsięwzięć, które polegają na budowie, remoncie lub przebudowie, zmianie sposobu użytkowania budynku, warunkiem jest zaangażowanie środków własnych w wysokości co najmniej 10 proc. przewidywanych kosztów przedsięwzięcia. Należy też udokumentować wykonanie co najmniej 10 proc. robót budowlanych i czynności objętych umową.
Przy inwestycjach, które polegają na zakupie lokalu lub budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego, należy przenieść własność lub udział we współwłasności. Należy też udokumentować dokonanie zapłaty za to przeniesienie.
Podobnie jest w przypadku przedsięwzięć, które polegają na zakupie lokalu lub budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego, połączonym z remontem tych lokali lub budynku. W takiej sytuacji dodatkowo należy udokumentować wykonanie robót remontowych i czynności objętych umową.
Jeżeli zaś inwestycja polega na budowie, remoncie lub przebudowie, zmianie sposobu użytkowania budynku i jest realizowana przez inwestora innego niż gmina lub związek międzygminny, warunkiem otrzymania wsparcia jest zawarcie odpowiedniej umowy między nim a gminą.
Dotychczas środki dla gmin z programu bezzwrotnego wsparcia budownictwa mieszkaniowego z Funduszu Dopłat stanowiły refundację już poniesionych przez nie kosztów. Teraz gminy będą mogły je dostać przed rozpoczęciem inwestycji. Czy i jak BGK będzie sprawdzał, jak realizowane jest przedsięwzięcie?
Kontrola może się odbywać na każdym etapie realizacji. Dodatkowo, w ustawowym okresie utrzymania zasobów, możemy kontrolować wykorzystanie kwoty finansowego wsparcia. Ten czas wynosi 15 lat od dnia rozliczenia kosztów przedsięwzięcia.
Ile do tej pory BGK przeznaczył na bezzwrotne wsparcie dla gmin na budownictwo mieszkaniowe? Ile było wniosków, ile podpisano umów? Ile umów jest już rozliczonych?
Od początku trwania programu bezzwrotnego wsparcia budownictwa mieszkaniowego, czyli od 2007 r. do końca stycznia tego roku, przyznaliśmy bezzwrotne dotacje w łącznej wysokości ponad 1,5 mld zł. W tym czasie złożono 1715 wniosków o dofinansowanie, z czego podpisano 1618 umów. Dotychczas rozliczono 1412 przedsięwzięć.
Z jakich jeszcze środków, oprócz tych grantów, w ramach BGK, mogą skorzystać gminy?
Środki z programu bezzwrotnego wsparcia budownictwa mieszkaniowego można łączyć z innymi programami. Wśród nich są preferencyjne kredyty z programu wspierania społecznego budownictwa czynszowego (SBC). Wnioski o preferencyjny kredyt SBC można składać do BGK dwa razy w roku – w edycji wiosennej od 1 do 31 marca oraz w edycji jesiennej od 1 lipca do 30 września.
Kredytów tych udzielamy do wysokości maksymalnie 80 proc. kosztów przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego. Okres kredytowania wynosi nawet do 30 lat. Finansowanie może dotyczyć wyłącznie przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego, które zostało rozpoczęte nie później niż w okresie trzech lat od złożenia wniosku. Okres wypłaty kredytu nie może być dłuższy niż 36 miesięcy, licząc od dnia zawarcia umowy kredytu.
Finansowanie programu pochodzi w części ze środków własnych Banku Gospodarstwa Krajowego – tu do 2025 r. dostępnych jest ok. 3 mld zł. Program finansują też środki z Funduszu Dopłat zasilanego środkami budżetu państwa, który przekazuje BGK dopłatę do preferencyjnego oprocentowania kredytu. Budżet państwa przeznaczy na dopłaty do udzielanych przez BGK kredytów środki do wysokości 366 mln zł w latach 2021–2025.
Od 19 lutego samorządy mogą też ubiegać się o środki z Rządowego Funduszu Rozwoju Mieszkalnictwa. Czy wie pan, ile wniosków już złożono?
Nie mam takich informacji. Wnioski należy składać do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii za pośrednictwem prezesa Krajowego Zasobu Nieruchomości. My będziemy je wypłacać. Sądzę, że pierwsze wypłaty będą miały miejsce w kwietniu.
Uważa pan, że podwyższone wsparcie bezzwrotne i preferencyjne kredyty spowodują, że samorządy faktycznie będą budowały więcej mieszkań?
Pandemia COVID-19 spowodowała znaczne pogorszenie sytuacji finansowej gmin i wstrzymanie realizacji wielu inwestycji. Znaczne podwyższenie wsparcia pozwoli samorządom zapewnić ich finansowanie. Otrzymujemy od beneficjentów dużą liczbę zapytań i deklaracji złożenia w najbliższym czasie wniosków o wsparcie.
