Jednym z warunków uzyskania pomocy z tarczy PFR 2.0 jest spadek przychodów przedsiębiorcy o minimum 30 proc., liczony dla określonych w regulaminie okresów.

Pomoc z poprzedniej tarczy
Czy pieniądze, które dostałem z tarczy PFR 1.0, należy uwzględnić przy wyliczaniu spadku przychodów, jaki muszę wykazać, chcąc skorzystać z tarczy 2.0?
Nie. Jednym z warunków uzyskania pomocy z tarczy PFR 2.0 jest spadek przychodów przedsiębiorcy o minimum 30 proc., liczony dla określonych w regulaminie okresów. Pod pojęciem przychodów należy rozumieć:
a) wartość sprzedaży towarów i usług wykazaną w deklaracji JPK V7M – w przypadku beneficjentów będących czynnymi podatnikami VAT rozliczającymi się miesięcznie;
b) wartość sprzedaży towarów i usług wykazaną w deklaracji JPK V7K (w zakresie sprzedaży za dany miesiąc) – w przypadku beneficjentów będących czynnymi podatnikami VAT rozliczającymi się kwartalnie;
c) przychód z innych źródeł (przychód operacyjny) w rozumieniu ustawy CIT albo przychód z działalności w rozumieniu ustawy PIT, stanowiące podstawę do obliczenia zaliczki na podatek CIT albo PIT – w stosunku do beneficjentów: (1) będących czynnymi podatnikami VAT wystawiającymi faktury VAT marża (w tym beneficjentów, którzy wykazali co najmniej jedną fakturę objętą obowiązkiem VAT marży), (2) będących czynnymi podatnikami VAT, rozliczającymi się kasowo, (3) świadczących tylko i wyłącznie czynności zwolnione z VAT (zwolnienie przedmiotowe), (4) niebędących podatnikami VAT (w tym beneficjentów zwolnionych podmiotowo z VAT), oraz (5) rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych; oraz
d) kwotę wyliczoną przez beneficjenta na podstawie wystawionych faktur lub rachunków – w stosunku do beneficjenta korzystającego z karty podatkowej (niebędącego czynnym podatnikiem VAT).
Twórcy programu pomocowego powiązali więc pojęcie przychodów bezpośrednio z dokumentami, na podstawie których dany przedsiębiorca rozlicza swoją działalność gospodarczą, co z jednej strony ułatwia wnioskodawcy kalkulację, a z drugiej – pozwala w zasadzie zerojedynkowo kontrolować prawdziwość złożonych przez niego oświadczeń. Jako że wsparcia z pierwszej tarczy PFR nie można zakwalifikować do żadnej z wyliczonych w definicji przychodów kwot, to nie bierze się go pod uwagę przy weryfikacji przesłanki spadku przychodów. Potwierdza to też fakt, że spadek ten ma być dokumentowany, np. deklaracjami JPK V7M/JPK V7K, w których wpływ subwencji z tarczy PFR 1.0 nie był ewidencjonowany.
Jednocześnie zauważyć należy, że uzyskanie przez przedsiębiorcę pomocy z PFR w ramach pierwszej rundy pomocowej nie pozostaje całkowicie bez wpływu na wartość wsparcia, które przedsiębiorca może uzyskać w obecnej edycji. Regulamin wskazuje bowiem maksymalne kwoty wsparcia, które przedsiębiorca może uzyskać łącznie na podstawie obu tych mechanizmów.
Odmowa wypłaty
Czy PFR może odmówić wypłaty pomocy, mimo spełnienia wszystkich warunków przez przedsiębiorcę?
Zgodnie z par. 11 pkt 11 regulaminu PFR jest uprawniony do odmowy wypłaty subwencji finansowej na rzecz beneficjenta w przypadku, gdy jest uzasadnione podejrzenie wystąpienia jakiegokolwiek rodzaju nieprawidłowości lub nadużyć.
Powyższa klauzula jest bardzo szeroka i w praktyce daje PFR nieograniczone możliwości odmowy wypłaty wsparcia. Klauzula nie precyzuje, o jakie nieprawidłowości lub nadużycia chodzi, jakiej dziedziny działalności przedsiębiorcy mają one dotyczyć, czy np. finansów, zatrudnienia, czy może przedmiotu usług. Nie jest też jasne, jaką perspektywę czasową nieprawidłowości lub nadużycia miałyby objąć. Taka konstrukcja postanowienia regulaminu pozwala PFR zabezpieczyć się przed potencjalnie szerokim spektrum sytuacji, w których jednak konkretnym beneficjentom nie chciałby udzielić pomocy, a także stanowi element prewencji, mający zapobiegać podejmowaniu przez przedsiębiorców działań, które w wymiarze społecznym mogą być przynajmniej w części uznawane za niepożądane. Jak się wydaje, omawiana klauzula może stanowić np. podstawę odmowy wypłaty wsparcia tym przedsiębiorcom, którzy zdecydowali się otworzyć swoje zakłady mimo wprowadzenia zakazów rządowych.
Zaległości w składkach
Przed pandemią płaciłem regularnie składki na ZUS, ale przy drugiej fali w pierwszej kolejności starałem się regulować pensje pracowników. Czy brak zaległości w opłacaniu podatków i składek na ubezpieczenie społeczne jest warunkiem koniecznym uzyskania pomocy z tarczy PFR 2.0?
Tak, ale jest dobra wiadomość: weryfikacji podlega, czy beneficjent nie pozostawał dłużnikiem wobec ZUS w ściśle określonych w regulaminie datach. I tak, by uzyskać wsparcie, nie można mieć zaległości w opłacaniu podatków i składek na ubezpieczenie społeczne na 31 grudnia 2019 r., na 31 grudnia 2020 r. lub na dzień złożenia wniosku. Zgodnie z interpretacją, jaką można wysunąć z prezentacji poświęconej tarczy PFR 2.0 umieszczonej na stronach internetowych programu, dla spełnienia omawianego warunku uzyskania pomocy wystarczające jest, jeśli brak zaległości wystąpi tylko w jednym ze wskazanych momentów. Czyli, aby uzyskać pomoc, beneficjent musiał mieć uregulowane podatki i składki na ubezpieczenie społeczne na 31 grudnia 2019 r. albo na 31 grudnia 2020 r. albo na dzień składania wniosku pomocowego. W konsekwencji środki mogą otrzymać ci przedsiębiorcy, którzy przed pandemią regulowali swoje zobowiązania publicznoprawne, a w dobie pandemii zaniechali tej powinności, jak również ci, którzy na długo przed złożeniem wniosku mieli zaległości, ale uregulowali je do daty ubiegania się o wypłatę z tarczy PFR 2.0.
Takie rozwiązanie jest słuszne z punktu widzenia celu całego programu, który ma wesprzeć branże najbardziej dotknięte pandemią, i odpowiada sytuacjom faktycznym, w których obecnie znajdują się przedsiębiorcy. Brakuje im bowiem środków na zapłatę zobowiązań i często – zmuszeni wybierać, co muszą regulować – decydują się zaniechać zapłaty należności publicznoprawnych. Wykluczenie ich zatem z grona beneficjentów nie odpowiadałoby zasadzie racjonalności.
Niemniej jednak należy zauważyć, że czytając literalnie postanowienia regulaminu, można dojść do odmiennych wniosków niż zaprezentowana wyżej wykładnia ministerstwa. Literalnie wydaje się bowiem, że warunek braku zaległości na 31 grudnia 2019 r. jest obligatoryjny i musi być zawsze spełniony przez beneficjenta, a wybór występuje dopiero między datą 31 grudnia 2020 r. i datą złożenia wniosku. To oznaczałoby natomiast, że do wsparcia nie kwalifikowaliby się przedsiębiorcy doznający teraz największych trudności, których odzwierciedleniem są występujące pod koniec 2020 i na początku 2021 r. problemy w regulowaniu zobowiązań publicznoprawnych. W mojej ocenie regulamin w tym zakresie wymaga doprecyzowania, by nie wzbudzać dodatkowego i zbędnego niepokoju.
Jednocześnie zgodnie z regulaminem (1) rozłożenie płatności podatków lub składek na ubezpieczenie społeczne na raty lub jej odroczenie, (2) zaleganie z płatnościami podatków i składek na ubezpieczenia społeczne nieprzekraczające trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu prawa pocztowego za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej, lub (3) złożenie wniosku do ZUS o brak płatności składek na ubezpieczenie społeczne w ramach tarcz antykryzysowych – nie będą uznawane za zaległość. Tym samym skorzystanie z tzw. zwolnienia z ZUS dostępnego na podstawie przepisów wprowadzonych w pierwszym etapie pandemii nie stanowi przeszkody formalnej dla pomocy z tarczy PFR 2.0.
Zmiana zakresu działalności
Czy aby uzyskać wsparcie z tarczy PFR 2.0, przedsiębiorca musiał prowadzić tę samą działalność w każdej z trzech dat podlegających weryfikacji, tj. na 31 grudnia 2019 r., 1 listopada 2020 r. oraz w dniu złożenia wniosku?
Nie. Ważne jest tylko, aby w każdej z ww. dat przedsiębiorca prowadził działalność oznaczoną kodem PKD objętym tarczą PFR 2.0, nawet jeśli kody te będą różne. Chodzi tutaj o działalność, której prowadzenie zostało odzwierciedlone we właściwym rejestrze, a nie tę, którą przedsiębiorca rzeczywiście prowadził, lecz nie dopełnił obowiązków zgłoszeniowych.
Jeśli zatem na 31 grudnia 2019 r. przedsiębiorca prowadził działalność fotograficzną (74.20.Z) i było to zgłoszone do właściwego rejestru, a na 1 listopada 2020 r. i dzień składania wniosku ten sam przedsiębiorca prowadził działalność w postaci ruchomych placówek gastronomicznych (56.10.B), i wynika to z właściwego rejestru, to spełnia warunki ubiegania się o środki finansowe.
Gazeta Prawna Poradnik_wydanie 14 (5422)_22 stycznia 2021-1 Tarcza Finansowa 2.0 / Dziennik Gazeta Prawna