Projekt nowelizacji, przygotowany przez Ministerstwo Finansów (MF), wpisuje się w rządową inicjatywę deregulacyjną i ma uprościć codzienne funkcjonowanie 489 spółdzielczych instytucji finansowych. Jak podkreśla resort w uzasadnieniu do projektu, obowiązująca dziś ustawa została uchwalona w 2000 r. i nigdy nie przeszła gruntownego przeglądu.

Przepisy o bankach spółdzielczych są przestarzałe

Doprowadziło to do utrzymania szeregu archaicznych obowiązków, które generują koszty, ale nie mają większego znaczenia dla stabilności systemu finansowego. Przykładowo banki spółdzielcze muszą przez pięć lat po zakończeniu członkostwa udziałowca przechowywać całą dokumentację kredytową dotyczącą tej osoby. Po wejściu w życie nowych przepisów ten wymóg zniknie. Resort przekonuje, że nie będzie to miało wpływu na skuteczność nadzoru ze strony Komisji Nadzoru Finansowego (KNF).

Zmienią się też zasady dotyczące tzw. umowy zrzeszenia. Dziś każda jej korekta wymaga podpisania aneksu przez wszystkie zrzeszone banki, co w praktyce niejednokrotnie wiąże się z koniecznością wielotygodniowego oczekiwania na złożenie podpisu przez reprezentantów wszystkich instytucji oraz zatwierdzenia przygotowanych wzorów przez KNF. Po wejściu w życie nowelizacji ustawy umowa zyska przymiot wielostronności. „Wprowadzana nowelizacja znacząco uprości i usprawni proces modyfikacji umowy zrzeszenia. Dzięki temu zrzeszenia będą dysponować instrumentem umożliwiającym elastyczne dostosowanie się do zmieniających się warunków rynkowych oraz podejmowanie adekwatnych działań w przypadku wystąpienia ryzyka. Zmiana ograniczy również obciążenia administracyjne związane z tworzeniem aneksów i ich podpisywaniem” – czytamy w uzasadnieniu.

Co zmieni nowelizacja?

Nowelizacja usuwa również nierówne traktowanie banków o różnej wielkości. Obecnie te z kapitałem powyżej 5 mln euro nie mogą uczestniczyć w konsorcjach bankowych poza terenem swojego działania, podczas gdy mniejsze – mogą. Gdy zmiany weszły w życie, to jak przekonuje MF, wszystkie banki spółdzielcze zyskają równe prawa w tym zakresie. Nowe przepisy przewidują utworzenie nowego organu – zgromadzenia prezesów – mającego współpracować z dotychczasową radą zrzeszenia. Resort przekonuje, że rozwiązanie uporządkuje strukturę zarządzania zrzeszeniem banków i zwiększy przejrzystość decyzji.

Projektowane przepisy spotkały się z szeregiem zastrzeżeń m.in. ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości i rzecznika finansowego.