Jest to przestępstwo skierowane zarówno przeciwko osobie, jak i mieniu. Polega na tym, że sprawca kradnie rzecz, używając przemocy wobec człowieka, lub grozi natychmiastowym jej użyciem albo doprowadza osobę do stanu nieprzytomności lub bezbronności. Aby stwierdzić, czy miał miejsce rozbój, należy ustalić, w jaki sposób i za pomocą jakiego środka sprawca zabrał mienie. W dodatku groźba natychmiastowego użycia przemocy powinna być na tyle realna, że zagrożony boi się, że zostanie spełniona. Na przykład, gdy napastnik posługuje się bronią palną, to wcale nie musi być nabita, zaś on nie musi oddawać strzału lub usiłować go oddać.
Wystarczy, że grozi bronią. W orzecznictwie sądów wykształcił się pogląd, że np. przedmiotem podobnie niebezpiecznym do noża może być śrubokręt, zaś ręczne miotacze gazu oraz pistolet gazowy nie są podobnie niebezpiecznym środkiem obezwładniającym jak broń palna lub nóż.
Natomiast nie jest istotna okoliczność, czy sprawca sam odbiera pokrzywdzonemu mienie z zamiarem przywłaszczenia go czy też pokrzywdzony pod wpływem groźby użycia przemocy sam wydaje je napastnikowi.
Sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od 2 do 12 lat. Jeszcze surowsza kara pozbawienia wolności (bo na czas nie krótszy od lat 3) grozi mu wówczas, gdy dokonując rozboju posługiwał się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem albo środkiem obezwładniającym bądź też działał w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu. Taka sama surowsza kara grozi również sprawcy, który działał wspólnie z osobą posługującą się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem.
Kradzież rozbójnicza
Jest to przestępstwo polegające na tym, że sprawca bezpośrednio po kradzieży używa przemocy lub grozi natychmiastowym jej użyciem albo doprowadza osobę do stanu nieprzytomności lub bezbronności tylko w tym celu, aby zatrzymać zabraną rzecz. W dodatku przemoc wobec osoby, groźba natychmiastowego użycia albo doprowadzenie człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności muszą mieć miejsce bezpośrednio po dokonaniu kradzieży. Napastnik powinien wykorzystać te środki po to, aby zatrzymać skradzione mienie, nie zaś w celu uniknięcia pościgu. Sprawcy grozi kara pozbawienia wolności od roku do 10 lat.
Wymuszenie rozbójnicze
Przestępstwo polega na tym, że sprawca przemocą, groźbą zamachu na życie lub zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie doprowadza inną osobę do tego, aby rozporządziła mieniem własnym lub cudzym albo zaprzestała prowadzić działalność gospodarczą.
Natomiast gwałtowny zamach na mienie może polegać nawet tylko na zapowiedzi, że nastąpi zniszczenie, uszkodzenie mienia lub pozbawienie nad nim władztwa, wówczas gdy żądanie sprawcy nie zostanie spełnione.
Sprawcy grozi za nie kara pozbawienia wolności od roku do 10 lat.
Tylko w przypadkach mniejszej wagi przestępstwa rozboju, kradzieży rozbójniczej i wymuszenia rozbójniczego zagrożone są niższą karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Przestępstwo zostanie popełnione, gdy pokrzywdzony rozporządzi swoim mieniem. W przeciwnym razie możemy mówić o groźbie karalnej z art. 190 k.k. (po spełnieniu pewnych dodatkowych warunków).
Podstawa prawna
* Art. 280–283 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 z późn. zm.).