Czy to prawda, że niewykorzystana w danym roku kwota odliczenia w ramach ulgi na działalność badawczo-rozwojową może zostać odzyskana w gotówce od urzędu skarbowego?

Odpis z tytułu ulgi B+R dokonywany jest od podstawy opodatkowania za dany rok podatkowy; odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono koszty kwalifikowane. Tym samym granicą możliwości wykorzystania ulgi jest wielkość osiągniętego dochodu. W przypadku gdy podatnik poniósł za rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Od tej reguły przewidziano wyjątek, który dotyczy podmiotów dopiero rozpoczynających działalność i niewielkich firm. Jest zjawiskiem naturalnym, że takie podmioty mogą wykazywać relatywnie niski dochód lub ponosić stratę. Dlatego też dla podatników rozpoczynających działalność oraz podatników będących mikro, małymi lub średnimi przedsiębiorcami w drugim roku prowadzenia przez nich działalności w zakresie ulgi B+R przewidziano zwrot gotówkowy.

W sytuacji, w której podatnik w pierwszym czy drugim roku działalności nie mógł w pełni skorzystać z odliczenia wynikającego z ulgi BR właśnie ze względu na wykazaną stratę czy zbyt niski dochód, podatnik taki może otrzymać od organu podatkowego kwotę odpowiadającą kwocie podatku, jakiej nie musiałby zapłacić, gdyby ulgę B+R rozliczył w pełni. W takiej sytuacji prawo do przeniesienia kosztów kwalifikowanych na kolejne lata oczywiście wygasa.

Co ważne, podatnik, który otrzymał zwrot gotówkowy, będzie też musiał kontynuować działalność co najmniej przez trzy lata. Jeżeli zostanie postawiony w stan upadłości albo likwidacji przed upływem trzech lat, licząc od końca roku podatkowego, za który złożył zeznanie z wykazaną kwotą zwrotu gotówkowego, będzie musiał tę kwotę zwrócić. Należy też dodać, że przepisy dotyczące zwrotu gotówkowego nie mają zastosowania do podatników utworzonych w wyniku różnych przekształceń korporacyjnych, np. połączenia czy podziału.

Warto wspomnieć, że od 2022 r. obowiązują przepisy określane jako ulga na innowacyjnych pracowników. Jest to nic innego jak alternatywa do zwrotu gotówkowego, przy czym przysługuje ona wszystkim podatnikom, niezależnie od tego, jak długo prowadzą działalność gospodarczą oraz jakiej wielkości są przedsiębiorcą. Jej istota sprowadza się do możliwości zatrzymania przez podatnika zaliczek na poczet PIT od wynagrodzeń tzw. innowacyjnych pracowników (a także zleceniobiorców), do wysokości wartości podatku, jaki byłby do zapłaty, gdyby podatnik w pełni skorzystał z odliczenia ulgi B+R w danym roku. ©℗