Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości umorzona część subwencji jest pozostałym przychodem operacyjnym. Umorzenie należało zatem zaksięgować:
  • Wn „Pozostałe koszty operacyjne”,
  • Ma „Zobowiązania inne” lub „Zobowiązania finansowe” lub „Pożyczki otrzymane” (w zależności od pierwotnego ujęcia subwencji).
Rachunek zysków i strat
W „Rachunku zysków i strat” fakt umorzenia będzie zaprezentowany w pozycji „Inne” w ramach „Pozostałych przychodów operacyjnych”. Jeśli jest to kwota istotna, to należy w dodatkowych notach i objaśnieniach szczegółowo wskazać wartość umorzonej subwencji. Przypomnieć należy, że umorzenie to zwiększa pozostałe przychody operacyjne nawet w sytuacji, gdy środki z subwencji zostały wykorzystane na zakup lub wytworzenie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Subwencja była bowiem udzielana jako wsparcie dla podmiotów poszkodowanych w wyniku pandemii COVID-19, ale nie był narzucony konkretny cel wykorzystywania tych środków przez beneficjentów. Zatem w tym wypadku art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości nie znajduje zastosowania.
Jednostka sporządzająca rachunek przepływów pieniężnych metodą pośrednią powinna ująć fakt umorzenia w pozycji „Inne korekty” w części A „Przepływy z działalności operacyjnej”. Zwiększenie wyniku finansowego nie przyczyniło się do wzrostu środków pieniężnych, zatem zgodnie z zasadami przygotowywania cash flow należy taki przychód wyeliminować w ramach korekt. Przypomnieć należy, że subwencji nie ujmowano jako zobowiązanie krótkoterminowe dotyczące działalności operacyjnej, zatem omawiane umorzenie nie będzie wykazane w pozycji „Zmiana stanu zobowiązań”.
Fakt umorzenia subwencji (lub jej części) przyczynia się do wzrostu przychodów, a tym samym zwiększa wynik finansowy jednostki. Ważne jest to, że w ślad za umorzeniem w 2021 r. nie pojawiały się środki pieniężne. Pieniądze, owszem, były otrzymane w przeszłości, ale potem zostały wydane w ramach wykorzystywania środków tarczy PFR. Zatem rozliczenie umorzenia dla przedsiębiorców jest ogromnym wsparciem, ale o charakterze memoriałowym. Wspólnicy spółek, podejmując decyzje o podziale wyniku finansowego za 2021 r. (którego częścią jest przecież efekt omawianego umorzenia), muszą to tym pamiętać. Wypłata dywidendy wiąże się z rozchodem środków pieniężnych. Bezpieczniej jest w jednostkach, które korzystały z umorzenia środków z PFR, podjąć uchwałę o przeznaczeniu zysku, przynajmniej w tej części, na kapitał zapasowy. Nie będzie to powodowało dodatkowego uszczuplenia środków pieniężnych z innych źródeł.
Ujęcie w CIT
Umorzenie subwencji z podatkowego punktu widzenia to dochody, od których zaniechano poboru podatku dochodowego zgodnie z rozporządzeniem rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia subwencji finansowej lub finansowania preferencyjnego udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju (dalej: rozporządzenie MFFiPR). Aby prawidłowo ten fakt zaprezentować, trzeba pamiętać, że w zeznaniu rocznym zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT do przychodów zalicza się m.in. wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń. Umorzenie subwencji powoduje więc powstanie przychodu podatkowego. Kwota umorzonej subwencji powinna zatem – łącznie z innymi osiągniętymi przez podatnika przychodami – zostać zaraportowana w części D.1 zeznania „Przychody z innych źródeł przychodów”. Następnie zaś, jako że od kwoty umorzonej subwencji nie trzeba płacić CIT (bo został zaniechany), należy odpowiednio zaraportować w załączniku CIT/O kwotę podatku, która została zaniechana na podstawie rozporządzania MFFiPR. W tym celu należy wypełnić część E załącznika „Zwolnienia, zaniechania, obniżki i odliczenia od podatku”, wskazując w poz. 166–168 rozporządzenie MFFiPR stanowiące podstawę do zaniechania podatku (jego datę, tytuł) oraz obliczoną, w zależności od stosowanej przez podatnika stawki CIT (9 lub 19 proc.), kwotę podatku, która została zaniechana (wskazuje się tu kwotę podatku, a nie umorzonego przychodu). ©℗
Podstawa prawna
art. 3 ust. 1 pkt 32, art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2106)
rozporządzenie ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej z 16 lipca 2021 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia subwencji finansowej lub finansowania preferencyjnego udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju (Dz.U. poz. 1316)
art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2427)