W przemówieniu Prezydent podkreślił, że nie byłoby obecnego kształtu polskiej samorządności, gdyby nie osoby, które przedstawiały inny niż "centralistyczny" punkt widzenia. Podkreślał, że nie ma takiego odznaczenia, którym w pełni można podziękować za zaangażowanie na rzecz społeczności lokalnych. Zwracał też uwagę, że w każdej gminie stoją liczne pomniki dumy i zasług poszczególnych samorządowców.
W gronie uhonorowanych Nagrodami Obywatelskimi znalazł się marszałek województwa świętokrzyskiego, kandydat PSL-u w wyborach prezydenckich Adam Jarubas.
Wcześniej przed Pałacem Prezydenckim Bronisław Komorowski otworzył wystawę "Samorząd. Demokracja. Wolność. Ja, ty, my = samorząd". Przygotowano ją we współpracy z ministerstwem administracji i cyfryzacji. Na kilkunastu planszach zaprezentowano najważniejsze etapy powstawania samorządności w Polsce, począwszy od lat 80-tych, a także sylwetki twórców reformy samorządowej. Bronisław Komorowski podkreślał, że wystawa jest okazją do tego, by - jak się wyraził - jednym spojrzeniem objąć skalę dokonań polskiego samorządu. W jego opinii, nie ma sensu tej skali pomniejszać. "Nie warto wmawiać Polakom, że jest czas odbudowywania kraju ze zgliszcz, jak po wojnie" - przekonywał prezydent.
Inicjatorem reformy samorządowej był rząd Tadeusza Mazowieckiego. Sejm uchwalił pakiet stosownych ustaw 8 marca 1990 roku. 27 maja odbyły się pierwsze całkowicie wolne po 1989 roku wybory do rad gmin.