Senacka Komisja Nauki, Edukacji i Sportu opowiedziała się w czwartek za przyjęciem bez poprawek nowelizacji ustawy Prawo oświatowe, dotyczącej głównie zmian w szkolnictwie zawodowym. Podczas posiedzenia żaden z senatorów nie zaproponował poprawek do noweli.

W środę w Centrum Partnerstwa Społecznego "Dialog" podczas spotkania z przedstawicielami związków zawodowych działających w oświacie minister edukacji narodowej Anna Zalewska zapowiedziała, że podczas procedowania nowelizacji w Senacie zgłoszona zostanie poprawka dotycząca oceny pracy nauczycieli. Jak wyjaśniła, chodzi o wykreślenie z obowiązujących przepisów zapisów, zgodnie z którymi szkoły muszą przyjmować regulaminy ze wskaźnikami do oceny pracy.

Wiceminister edukacji Marzena Machałek, która uczestniczyła w czwartkowym posiedzeniu senackiej komisji, w rozmowie z PAP zapewniła, że zgodnie z deklaracją minister Zalewskiej poprawka zostanie zgłoszona przez jednego z senatorów PiS. Jak mówiła, stanie się to w przyszłym tygodniu albo na posiedzeniu senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, albo na posiedzeniu plenarnym Senatu.

Zgodnie z ustawą o finansowaniu zadań oświatowych od 1 września tego roku przy awansie zawodowym odstąpiono od oceny dorobku zawodowego nauczyciela na rzecz oceny jego pracy. Takiej ocenie co trzy lata będą podlegali wszyscy nauczyciele. W ustawie zapisano też, że kryteria oceny określa minister edukacji w rozporządzeniu, a wskaźniki oceny same szkoły w regulaminie. Wprowadzając ten zapis, MEN uzasadniał go tym, że ustalanie wskaźników w regulaminach pozwoli uwzględnić przy ocenianiu specyfikę szkół i warunki, w jakich pracują nauczyciele. W piątek w Sejmie Zalewska mówiła, że zapis ten doprowadził do absurdów biurokracji.

W uchwalonej w ubiegłym tygodniu nowelizacji ustawy Prawo oświatowe jest już jedna zmiana dotycząca oceny pracy nauczycieli. Zgodnie z nią, wszyscy nauczyciele będą podlegać obowiązkowej ocenie nie co trzy lata, ale co pięć lat. Jeśli zechcą, ocena będzie mogła być przeprowadzona wcześniej.

Zgodnie z nowelizacją, samorządy otrzymają większą subwencję oświatową na uczniów szkół kształcących się w zawodach, na które jest większe zapotrzebowanie na rynku pracy (wskazane w prognozie zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego). Wprowadzono też nowe kryterium do podziału subwencji oświatowej, polegające na zróżnicowaniu kwot ustalanych na uczniów objętych kształceniem zawodowym w zawodach szkolnictwa branżowego o charakterze unikatowym.

Uczniowie branżowej szkoły I stopnia (niebędący młodocianymi pracownikami) i uczniowie technikum będą mogli – na podstawie umowy z pracodawcą – realizować staż uczniowski. Koszty świadczeń pieniężnych, które uczeń otrzyma podczas stażu, zostaną wliczone pracodawcy w koszty uzyskania przychodu.

Szkoły i placówki prowadzące kształcenie zawodowe będą mogły gromadzić na wydzielonym rachunku dochody uzyskiwane z prowadzonej w ramach kształcenia w danym zawodzie działalności usługowej. Celem jest umożliwienie szkołom gromadzenia dochodów uzyskiwanych w ramach praktycznego kształcenia zawodowego (np. za usługi gastronomiczne, mechaniczne, fryzjerskie itp.) i sfinansowania z nich wydatków bieżących, w szczególności kosztów pomocy dydaktycznych, sprzętu, materiałów na potrzeby szkoły lub placówki. Na tych wydzielonych rachunkach gromadzone będą też pieniądze z zapisów i darowizn na kształcenie zawodowe.

Od 1 września 2019 r. wprowadzony zostanie obowiązek przystępowania uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe do egzaminu zawodowego przeprowadzanego przez okręgowe komisje egzaminacyjne albo do egzaminu czeladniczego przeprowadzanego przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (w przypadku ucznia – młodocianego pracownika kształcącego się u rzemieślnika). Przystąpienia do egzaminu zawodowego będzie warunkiem ukończenia szkoły lub promocji do następnej klasy. Obecnie egzamin zawodowy nie jest obowiązkowy - jak podaje MEN przystępuje do niego np. tylko 45 proc. uczniów kończących technika.

Będą też obowiązkowe szkolenia branżowe dla nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych i nauczycieli praktycznej nauki zawodu. Ujednolicono także wymiar pensum nauczycieli kształcenia zawodowego do 20 godzin tygodniowo. Dotychczas pensum nauczycieli przedmiotów teoretycznych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe i na kwalifikacyjnych kursach zawodowych wynosiło 18 godzin, a nauczycieli praktycznej nauki zawodu we wszystkich typach szkół i na kwalifikacyjnych kursach zawodowych – 22 godziny.

Odstąpiono od dopuszczania do użytku szkolnego podręczników przeznaczonych do kształcenia zawodowego i zastąpienie ich materiałami edukacyjnymi w wersji elektronicznej lub papierowej.

Nowelizacja wprowadza też zmiany w innych dziedzinach edukacji, m.in. obowiązek zapewnienia uczniom szkoły podstawowej pomieszczenia umożliwiającego bezpieczne i higieniczne spożycie posiłków i możliwości spożycia dziennie w szkole podstawowej jednego gorącego posiłku.

W nowelizacji są też nowe przepisy dotyczące uczniów i nauczycieli polonijnych, m.in. na ich wniosek szkolne punkty konsultacyjne przemianowane zostaną na polskie szkoły. Przyjęte zapisy umożliwią awans zawodowy nauczycielom języka polskiego, historii, geografii, kultury polskiej i innych przedmiotów nauczanych w języku polskim pracujących w szkołach w systemach oświaty innych państw lub w innych formach przez organizacje społeczne zarejestrowane za granicą. (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka