Komisja wolności obywatelskich, sprawiedliwości i spraw wewnętrznych Parlamentu Europejskiego debatuje na temat praworządności w Polsce. Jak mówił wiceszef KE Frans Timmermans, projekty ustaw sądowniczych, przedstawione przez prezydenta Andrzeja Dudę "mogą budzić poważne obawy, jeśli chodzi o zasady i normy". Timmermans zapowiedział: - Jeśli nie będzie reakcji Polski na nasze wnioski ws. praworządności, nie będziemy mieli innej opcji, niż użycie dostępnych instrumentów w przyszłości.
Jeśli nie będzie reakcji polskich władz na nasze wnioski ws. praworządności, nie będziemy mieli innej opcji jak użycie dostępnych instrumentów w przyszłości - poinformował Frans Timmermans w Brukseli na posiedzeniu komisji sprawiedliwości PE.
Timmermans wymieniał podczas debaty zastrzeżenia, jakie KE ma do projektów reform sądownictwa w Polsce. Wskazał, że KE zwracała się do polskich władz, by wycofały się z niektórych proponowanych zmian w sądownictwie, które zdaniem KE są niezgodne z zasadami praworządności.
- O to prosimy władze Polski i jeśli nie będzie żadnej reakcji na te nasze prośby czy wnioski - to nie jest tylko to, czego domaga się KE, tego też domagają się inne organizacje - jeśli nie będzie reakcji na te wnioski, to nie będzie innych opcji, niż wykorzystanie w przyszłości dostępnych nam instrumentów - powiedział Timmermans.
Dodał, że nie chce mówić, jakie instrumenty ma na myśli.
"Chcemy rozmawiać bezpośrednio"
Jak mówił, KE chce bezpośrednio rozmawiać z rządem Polski nt. praworządności. Zaznaczył, że obecnie informacja ogranicza się do "wymiany pism". Timmermans powiedział, że pomimo wystosowania od lipca do polskich władz czterech pism, musi "z żalem poinformować, że zaproszenia nie zostały przyjęte". "Nasza wymiana informacji ogranicza się do wymiany pism, ale zaproszenie nadal obowiązuje. Mamy nadzieję, że będziemy mogli rozpocząć dialog, rozmawiając bezpośrednio" - oświadczył.
- Komisarze analizują te nowe projekty ustaw i śledzą na bieżąco dyskusję i wydarzenia w Polsce związane z tymi dwoma projektami ustaw. Nasza ocena opiera się na głównych zasadach praworządności, jak również na normach europejskich, międzynarodowych, jeśli chodzi o niezawisłość wymiaru sprawiedliwości - podkreślał Timmermans.
- Komisja Europejska obstaje przy swoim stanowisku, że polska ustawa jest niezgodna z prawem unijnym, poprzez wprowadzenie innego wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn sędziów. Wprowadza dyskryminację dla poszczególnych osób ze względu na płeć - oświadczył Timmermans.
Dodał, że KE ma również wątpliwości prawne co do "wolnej ręki" do przedłużenia mandatów sędziów, którzy osiągnęli wiek emerytalny. - W ten sposób niezależność sądów będzie zagrożona - powiedział.
Zaznaczył, że KE obecnie pracuje na oceną odpowiedzi strony polskiej na zarzuty Komisji.
"Nie jestem szaleńcem, który prowadzi misję przeciw Polsce"
Wiceszef KE odniósł się też do głosów, które zarzucają mu złą wolę. - Koncepcja zakładająca, że jest jakiś szaleniec w Komisji Europejskiej, który zajmuje się sprawą Polski, mija się z rzeczywistością - powiedział wiceszef KE Frans Timmermans w Brukseli na posiedzeniu komisji sprawiedliwości PE. Dodał, że nie prowadzi misji przeciwko Polsce.
Timmermans powiedział, że kiedy temat praworządności w Polsce był poruszany na spotkaniach przedstawicieli państw członkowskich w Radzie UE, pojawiło się poparcie większości państw członkowskich dla stanowiska KE. - Cała koncepcja zakładająca, że jest jakiś szaleniec w Komisji Europejskiej, który zajmuje się sprawą Polski, mija się z rzeczywistością - oświadczył.
- Większość państw członkowskich, która porusza temat Polski, robi to z zaniepokojeniem, ale w sposób zakładający współpracę. Nie chcą Polski w żaden sposób karać, ale zachęcić do odejścia od tej drogi, a dojścia do tego miejsca, w którym powinna się znaleźć - w sercu Europy jako jedno najważniejszych państw członkowskich - mówił Timmermans.
- Bardzo proszę przestać myśleć, że ja prowadzę jakąś misję przeciwko Polsce. Jeśli jest ktokolwiek, kto w czasie swojej kariery walczył o Polskę i jej miejsce w Europie, to ja w wielu różnych wymiarach - powiedział. Dodał, że nikt nie chce "stawiać Polski do kąta", ale temat praworządności pojawia się dlatego, że inne kraje "martwią się o Polskę".
Waszczykowski: podjęliśmy dialog
Uważamy, że Polska podjęła dialog z Komisją Europejską; wiceprzewodniczący KE Frans Timmermans za każdym razem otrzymywał wyczerpujące odpowiedzi na swoje listy - powiedział szef MSZ Witold Waszczykowski odnosząc się m.in. do zastrzeżeń jakie KE ma do reformy sądownictwa.
Waszczykowski pytany był na antenie radiowej Trójki, czy rząd będzie bronił swojego stanowiska podczas debaty plenarnej w PE, odpowiedział, że rząd nie podjął jeszcze decyzji w tej sprawie. Zaznaczył jednocześnie, że to jest "głównie zadanie europosłów". - My uważamy, że podjęliśmy dialog z Komisją. Komisja, szczególnie komisarz Timmermans, wprowadził tę kwestię na forum Rady ds. ogólnych i tam przedstawicielem rządu polskiego jest wiceminister Konrad Szymański, więc ten dialog toczy się na forum tej instytucji UE. Ponadto Timmermans zwracał się kilkakrotnie z listami, z prośbami o wyjaśnienie. Za każdym razem otrzymał odpowiedź wyczerpującą, wielostronicową, za każdym razem uzyskał wyczerpujące informacje zarówno na miejscu, w Brukseli, jak i korespondencyjnie - przekonywał szef polskiej dyplomacji.
Jak dodał, Timmermans "był również zaproszony kilka miesięcy temu do MSZ", ale - jak dodał "zamiast przyjść do MSZ, poszedł na wiec polityczny 'Gazety Wyborczej'"
Timmermans: wycinka w Puszczy Białowieskiej trwa
Timmermans dodał, że Komisja Europejska ma nowe informacje, które wskazują, że wyrąb w Puszczy Białowieskiej trwa pomimo wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE.
- Jeśli chodzi o wyrąb w Puszczy Białowieskiej, Komisja Europejska ma nowe informacje, które wskazują, że wyrąb trwa po nakazie Trybunału Sprawiedliwości UE z 27 lipca - powiedział Timmermans.
Marek Jurek: KE zajmuje się Polską nie mając do tego mandatu
W dyskusji po wystąpieniu Timmermansa europoseł Marek Jurek (Prawica Rzeczypospolitej) powiedział, że Komisja Europejska zajmuje się kwestią praworządności w Polsce nie mając do tego mandatu. - Państwo uzurpujecie sobie kompetencje Rady Europejskiej - oświadczył. Zarzucił przy tym KE stosowanie podwójnych standardów, czego przejawem ma być np. brak reakcji na zdejmowanie krzyży we Francji.
Wtórowała mu poseł Jadwiga Wiśniewska, która oświadczyła, że komisja LIBE zajmuje się tak naprawdę sztucznym problemem. Jej zdaniem debata w komisji jest efektem tego, że opozycja w Polsce nie mogła się pogodzić z przegraną i dlatego zbudowała w oczach europarlamentarzystów fałszywy obraz Polski. - Obecny rząd Polski ma w Sejmie większość i realizuje swoje obietnice wyborcze - dodała.
Z kolei europosłowie PO Michał Boni i Barbara Kudrycka wezwali Komisję Europejską do bardziej zdecydowanych działań w kontekście procedury praworządności prowadzonej wobec Polski.
Zdaniem Michała Boniego działania te są konieczne, gdyż polskie władze nie cofają się pod presją dotychczasowych środków stosowanych przez instytucje europejskie. - Nie cofają się również pod presją własnych obywateli - argumentował, przywołując przykłady wyciągania konsekwencji prawnych, jakie obecne władze w Polsce stosują jego zdaniem wobec uczestników antyrządowych manifestacji.
Z kolei poseł Barbara Kudrycka przypomniała, że według badań 84 proc. Polaków popiera członkostwo swojego kraju w Unii Europejskiej. Jej zdaniem rząd, który nie rozumie, że działanie przeciwko praworządności i niezawisłości sądów jest działaniem przeciwko zasadom Unii Europejskiej, występuje przeciwko 84 proc. swoich obywateli, uważających UE za dobro wspólne. Na zakończenie swojego wystąpienia zacytowała fragment listu, jaki 19 października zostawił przed samospaleniem na placu Defilad Piotr Szczęsny: "Ten rząd wstrząsa podstawami naszej państwowości i funkcjonowania naszego społeczeństwa".