Naukowcy z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego apelują do radnych Sejmiku Województwa Śląskiego o podjęcie regionalnej uchwały antysmogowej, a także o skrócenie proponowanego w jej projekcie terminu wymiany wszystkich starych kotłów do 2022 r.

Jak przypomnieli naukowcy, uchwała ma m.in. prowadzić do stopniowego wycofania "brudnych" kotłów oraz zakazać używania paliw, których spalanie powoduje znaczną emisję trujących substancji do atmosfery, czyli węgla, mułów, flotokoncentratów i wilgotnego drewna.

"Zaplanowane działania nie rozwiążą zapewne wszystkich problemów związanych z niską emisją w naszym regionie, ale pozwolą na jej ograniczenie" – podkreślili w przesłanej PAP we wtorek petycji członkowie Rady Wydziału BiOŚ.

Dodali, że "w trosce o nasze zdrowie i życie konieczne są szybkie i skuteczne działania ograniczające emisję pyłów i innych niebezpiecznych związków".

Projekt uchwały antysmogowej w styczniu przyjął zarząd woj. śląskiego. Obecnie trwają konsultacje społeczne. Uchwała powinna zostać przyjęta podczas marcowej sesji sejmiku.

Sygnatariusze petycji do marszałka woj. śląskiego i radnych sejmiku zaznaczyli, że stan czystości powietrza jest "istotnym elementem środowiska przyrodniczego, oddziałującym w sposób bezpośredni na zdrowie". Jak napisano, wyniki licznych badań naukowych wskazują jednoznacznie, że spalanie paliw niskiej jakości w nieefektywnych energetycznie i wysokoemisyjnych urządzeniach grzewczych małej mocy jest główną przyczyną obserwowanych przekroczeń stężenia pyłów zawieszonych PM10, PM2,5, benzo(a)pirenu i szeregu innych związków, zagrażających zdrowiu człowieka.

Naukowcy dodali, że związek między zanieczyszczeniami powietrza a wzrostem zachorowalności na wiele chorób, m.in. układu oddechowego, krążenia czy alergii, jest "dobrze udokumentowany". "Ocenia się, że w naszym kraju z powodu zanieczyszczenia powietrza przedwcześnie umiera blisko 50 tys. osób. W trosce o nasze zdrowie i życie konieczne są szybkie i skuteczne działania ograniczające emisję pyłów i innych niebezpiecznych związków" – przypomniano.

Członkowie Rady WBiOŚ zaapelowali także o skrócenie w projekcie uchwały terminu obowiązku wymiany starych kotłów.

Projekt uchwały proponuje bowiem kilka dat granicznych wymiany kotłów urządzeń na piątą klasę emisji - w zależności od wieku użytkowanego kotła. Dla użytkowników najstarszych urządzeń, mających ponad 10 lat od daty produkcji, ma to być 1 stycznia 2022 r., dla kotłów mających 5-10 lat – początek 2024 r., dla kotłów poniżej 5 lat – początek 2026 r., a dla kotłów klasy 3 i 4 (na taką klasę można było do 2016 r. wymieniać starsze urządzenia przy wsparciu środków publicznych) – początek 2028 r.

Te daty są jednak zdaniem naukowców "zbyt odległe", dlatego proponują zapis konieczności wymiany wszystkich starych kotłów do 2022 r.

Konsultowany właśnie w woj. śląskim projekt regionalnej uchwały antysmogowej nie eliminuje całkowicie możliwości opalania węglem czy drewnem, wskazuje natomiast, że "pożądanym sposobem" ogrzewania budynków w woj. śląskim ma być ciepło systemowe oraz ogrzewanie gazowe. Jeżeli jednak "występują bariery techniczne lub ekonomiczne związane z podłączeniem do sieci", możliwe ma być ogrzewanie węglem lub drewnem, ale tylko przy użyciu kotłów spełniających najwyższe normy emisyjne.

Uwagi do projektu można jeszcze zgłaszać do 6 lutego - osobiście w wydziale ochrony środowiska urzędu marszałkowskiego, a także korzystając z poczty tradycyjnej lub elektronicznej (srodowisko@slaskie.pl).

Regionalną uchwałę antysmogową jako pierwszy w kraju przyjął 23 stycznia br. sejmik woj. małopolskiego. Tamtejsza uchwała zakłada m.in., że od 1 lipca w całym tym regionie będzie można montować w nowych domach wyłącznie piece do ogrzewania na paliwa stałe, spełniające najwyższe normy emisyjne. Stare kotły muszą zostać wymienione do 2023 r.

Oprócz woj. śląskiego nad własnymi uchwałami antysmogowymi pracują także władze woj. dolnośląskiego oraz mazowieckiego. Prace nad projektami tych dokumentów mają – według zapowiedzi regionalnych samorządowców – potrwać do jesieni br. (PAP)