Przesłanie wolności na Unter den Linden
„Oba powstania nie przyniosły zwycięstwa na polu bitwy. Zakończyły się hekatombą cywilów i powstańców, a także zniszczeniem miasta. Tragedia obu powstań natchnęła jednak następne pokolenia myślą, że wolność, ludzka godność i niepodległość są cenniejsze niż własne życie” – mówił szef polskiej placówki.
Tombiński zaznaczył, że podczas Powstania Warszawskiego chodziło o „byt narodu polskiego”, ale ujawniło ono także „zdolność człowieka do popełniania okrutnych czynów”. „Człowiek jest zdolny do heroizmu i bezgranicznego poświęcenia, ale może także stać się zimnokrwistym katem i pozbawionym skrupułów wykonawcą najbardziej odrażających rozkazów” – powiedział dyplomata.
Tombiński przypomniał, że po kapitulacji Powstania Warszawskiego, Heinrich Himmler wydał rozkaz całkowitego zniszczenia Warszawy. Podkreślił też, że odpowiedzialni za zbrodnie na cywilach, w zasadzie uniknęli kary. Wspomniał o kacie Woli Heinrichu Reinefahrcie, który po wojnie był burmistrzem Westerlandu na wyspie Sylt.
„Przesłanie Powstania należy do mitów założycielskich Polski” – podkreślił dyplomata. Podejmując walkę o wyzwolenie Warszawy, powstańcy chcieli pokazać, że Polki i Polacy są gospodarzami we własnym kraju, że są gotowi do obrony wolności i suwerenności, że godność i duma narodowa znaczą więcej niż życie – powiedział na zakończenie Tombiński.
Uczestnicy uroczystości oddali hołd powstańcom minutą ciszy.
Wzruszająca oprawa rocznicy w Berlinie
Na fasadzie budynku ambasady podczas uroczystości wyświetlano zdjęcia powstańców i sceny z Powstania oraz znak Polski Walczącej. Niemieccy aktorzy czytali fragmenty wspomnień uczestników walk oraz wiersze polskich poetów, w tym Anny Świrszczyńskiej. Zespół pieśni „Surowica” wykonał pieśni powstańcze. Wraz z uczestnikami uroczystości odśpiewano między innymi „Deszcz, jesienny deszcz”, „Pałacyk Michla”, „Marsz Mokotowa” i „Warszawskie dzieci”.
Zorganizowane przez Ambasadę oraz Instytut Pileckiego wydarzenie wyreżyserowała mieszkająca w Berlinie polska artystka i aktywistka Anna Krenz. Jacek Lepiarz (PAP) lep/ jm/