Już pierwszego dnia urzędowania prezydent Donald Trump wycofał Stany Zjednoczone Ameryki ze światowego porozumienia, które zakłada wdrożenie przepisów o minimalnym, 15-proc. efektywnym opodatkowaniu największych grup kapitałowych

To stawia w trudnej sytuacji Unię Europejską i Wielką Brytanię, w których przepisy o globalnym podatku minimalnym już obowiązują. Podstawą dla państw UE jest dyrektywa 2022/2523 z 14 grudnia 2022 r.

Decyzja Donalda Trumpa stawia pod znakiem zapytania stosowanie tej dyrektywy wobec amerykańskich koncernów. Ich efektywne opodatkowanie może bowiem pozostawać niższe, niż wynosi minimalny globalny podatek (15 proc.). To oznaczałoby pobieranie od amerykańskich koncernów podatku wyrównawczego, co z kolei może sprowokować odwet USA – to wprost wynika ze słów nowego prezydenta.

Przypomnijmy, że Polska wdrożyła unijną dyrektywę z rocznym opóźnieniem. Od 1 stycznia 2025 r. obowiązuje odpowiednia ustawa – z 6 listopada 2024 r. (Dz.U. poz. 1685).

Globalny podatek stał się jednak przyczyną obaw o przyszłość inwestycji w naszym kraju. Do tej pory zachętą dla inwestorów były dostępność strefowych zwolnień od podatku dochodowego oraz ulgi podatkowe (np. badawczo-rozwojowa). Teraz koncerny mogą zostać zobowiązane do zapłaty podatku wyrównawczego. Resort finansów jest świadomy tych obaw i pracuje razem z resortem rozwoju i inwestycji nad nowelizacją, która pozwoliłaby przyznawać granty finansowe inwestorom. Projekt nie został dotąd opublikowany.

Przypomnijmy, że przepisy o minimalnym opodatkowaniu dotyczą grup kapitałowych, których roczny skonsolidowany przychód w dwóch z czterech ostatnich lat wyniósł co najmniej 750 mln euro. Jeśli łączne dochody spółek z grupy w danej jurysdykcji będą opodatkowane według efektywnej stawki niższej niż 15 proc., to od koncernu będzie pobierany podatek wyrównawczy.

W praktyce mogą to być trzy daniny:

  • globalna – płacona w kraju, w którym ma siedzibę spółka matka, od niedostatecznie opodatkowanych dochodów podmiotów zależnych,
  • krajowa – płacona na terytorium danego kraju od niedostatecznie opodatkowanych dochodów osiągniętych na jego terytorium; ta danina byłaby odliczana od kwoty podatku globalnego,
  • podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków – należny, gdy w macierzystej jurysdykcji spółki nie wdrożono nowych przepisów. ©℗