Komisja Europejska, Polska, Czechy, Rumunia, Słowacja, Republika Mołdawii i Ukraina oaz EBI, EBOR i Bank Światowy we wspólnej deklaracji zapowiedziały w piątek po południu 1 mld euro na wsparcie eksportu produktów rolnych, w tym zbóż z Ukrainy.
"W ramach odpowiedzi Unii Europejskiej na rosyjską agresję na Ukrainę Komisja Europejska i sąsiadujące z nią państwa członkowskie UE utworzyły 12 maja 2022 r. Korytarze Solidarności UE-Ukraina. Korytarze Solidarności to kluczowe korytarze dla ukraińskiego eksportu rolnego, a także eksportu i importu innych towarów” - wskazują autorzy deklaracji.
Podkreślają, że Rosja celowo atakuje produkcję rolną oraz eksport z Ukrainy i blokuje bezpieczne przejście do i z ukraińskich portów Morza Czarnego. To spowodowało wzrost światowych cen zbóż, stworzyło niepewność żywnościową na całym świecie i naraziło na ryzyko źródła utrzymania milionów ludzi, którzy polegają na tych zbożach.
Dlatego – jak wskazują – Unia Europejska (ze środków unijnych) w trybie pilnym przeznaczy 250 mln euro w grantach na wzmocnienie Korytarzy Solidarności. KE i państwa UE podejmą też działania w sprawie usprawnienia ruchu przez przejścia graniczne z Ukrainą. W najbliższej przyszłości środki na zwiększenie przepustowości Korytarzy Solidarności mają być zainwestowane z unijnego mechanizmu Łącząc Europę (50 mln euro).Co więcej, Europejski Bank Inwestycyjny ma zainwestować do 300 mln euro do końca 2023 r. w projekty odpowiadające celom Korytarzy Solidarności, a Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju 300 mln euro w latach 2022-2023. Środki na ten cel ma przeznaczyć również Bank Światowy – do 100 mln euro w 2023 r.
Wskazują, że jako jeden z największych światowych producentów zbóż, Ukraina co roku dostarczała na światowy rynek około 45 milionów ton zboża.
Od momentu powstania Korytarzy Solidarności ponad 15 mln ton ukraińskich towarów rolnych (zboża, nasiona roślin oleistych i produkty z nimi związane) zostały wyeksportowane transportem drogowym, kolejowym oraz przez porty Morza Czarnego i Dunaju. Ponadto od sierpnia Inicjatywa Zboża Morza Czarnego pomogła wznowić dostawy zboża z ukraińskich portów Morza Czarnego, tym samym jeszcze bardziej obniżając ceny żywności na całym świecie.
Łącznie inicjatywy te umożliwiły wyeksportowanie około 25 milionów ton ukraińskiego zboża, nasion oleistych i powiązanych produktów od maja do końca października na rynki światowe, w tym do krajów najbardziej potrzebujących.
"Korytarze Solidarności są obecnie jedyną opcją eksportu wszystkich innych, nierolniczych towarów ukraińskich do reszty świata oraz importu wszystkich potrzebnych jej towarów, takich jak paliwo i pomoc humanitarna. Jako takie, Korytarze Solidarności stały się kołem ratunkowym ukraińskiej gospodarki, przynosząc ponad 15 miliardów euro bardzo potrzebnych dochodów ukraińskim rolnikom i przedsiębiorstwom. UE współpracuje z państwami członkowskimi, Ukrainą i Republiką Mołdawii, partnerami i przedsiębiorstwami międzynarodowymi, a także przewoźnikami, aby usprawnić funkcjonowanie Korytarzy Solidarności. Jako sąsiadujące z UE państwa członkowskie, Polska, Rumunia, Słowacja i Węgry poczyniły ogromne wysiłki i inwestycje w celu ułatwienia tych szlaków handlowych." - czytamy w deklaracji.
Jednak - jak podkreślają - Korytarze Solidarności osiągają swoje granice przepustowości, a koszty logistyki są wysokie. "Aby utrzymać i dalej zwiększać możliwości Korytarzy Solidarności, mobilizujemy znaczne inwestycje w ramach różnych istniejących programów unijnych i krajowych. Należy kontynuować ułatwienia administracyjne i operacyjne, w tym usprawnić procedury przekraczania granic, oraz potrzebne są większe środki finansowe" - wskazują.