Komisja Europejska przyjęła we wtorek mandat do rozpoczęcia negocjacji w sprawie umowy UE-Wielka Brytania dotyczącej Gibraltaru. W kolejnym kroku Rada (państwa członkowskie) powinna przyjąć ten projekt mandatu, po czym Bruksela może rozpocząć formalne negocjacje z Londynem.
„Przedkładając ten projekt mandatu doceniamy zobowiązanie polityczne, jakie podjęliśmy wobec Hiszpanii, aby rozpocząć negocjacje w sprawie odrębnej umowy między UE a Wielką Brytanią na temat Gibraltaru. To szczegółowy mandat, którego celem jest wywarcie pozytywnego wpływu na osoby mieszkające i pracujące po obu stronach granicy między Hiszpanią a Gibraltarem, przy jednoczesnej ochronie integralności strefy Schengen i jednolitego rynku” - powiedział wiceprzewodniczący KE Marosz Szefczovicz.
Gibraltar nie został objęty umową o handlu i współpracy między UE a Wielką Brytanią uzgodnioną między Brukselą a Londynem pod koniec 2020 roku. KE zobowiązała się do rozpoczęcia negocjacji odrębnej umowy w sprawie Gibraltaru, jeśli Hiszpania tego zażąda. Komisja zaleca, aby Rada zezwoliła na rozpoczęcie konkretnych negocjacji w sprawie Gibraltaru.
Wtorkowe zalecenie opiera się na porozumieniu politycznym osiągniętym między Hiszpanią a Wielką Brytanią 31 grudnia 2020 roku.
KE proponuje rozwiązania mające na celu usunięcie fizycznych kontroli osób i towarów na granicy lądowej między Hiszpanią a Gibraltarem, przy jednoczesnym zapewnieniu integralności strefy Schengen i jednolitego rynku. Propozycje obejmują przepisy ustanawiające odpowiedzialność za azyl, powroty, wizy, zezwolenia na pobyt oraz operacyjną współpracę policyjną i wymianę informacji.
Inne środki uwzględniono w różnych obszarach, takich jak transport lądowy i lotniczy, prawa pracowników transgranicznych, środowisko, wsparcie finansowe i ustanowienie równych warunków działania. KE przewiduje przegląd realizacji umowy po czterech latach, możliwość rozwiązania umowy przez obie strony w dowolnym momencie oraz możliwość jednostronnego zawieszenia stosowania umowy w określonych okolicznościach.
W odniesieniu do kontroli granic zewnętrznych, w okolicznościach wymagających zwiększonego wsparcia technicznego i operacyjnego, każde państwo członkowskie UE, w tym Hiszpania, może zwrócić się do Frontexu o pomoc w realizacji swoich zobowiązań.