W dokumencie, zaprezentowanym w środę w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, dużo miejsca poświęcono wyzwaniom demograficznym. Jak mówił Jakub Sawulski, zastępca dyrektora departamentu strategii w MFiPR „dywidenda demograficzna w Polsce się wyczerpała”.

Nierównomierne zmiany populacji

W związku z tym, w kolejnych latach rząd proponuje politykę społeczną bardziej przyjazną rodzinom oraz osobom starszym. Minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz zwróciła uwagę na nierówny rozkład populacji – duże ośrodki miejsce zwiększają populację, a mniejsze i tereny wiejskie się wyludniają.

- Ludność pięciu największych miast Polski wzrosłą o 0,5 mln, a w tym samym czasie pozostałe miasta i regiony straciły 1,3 mln ludności – powiedziała minister.

Od 2010 r. do 2023 r. ludność Wrocławia wzrosła o 15 proc., Warszawy o 14 proc., a Poznania, Krakowa i Gdańska odpowiednio o 12 proc., 11 proc. i 10 proc. W tym czasie Łódź straciła 6 proc. swoich mieszkańców, a Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia 9 proc.

Polska ma rozwijać się regionalnie

Remedium na kurczenie się populacji i aktywności gospodarczej mniejszych ośrodków miejskich ma być postawienie na rozwój miast regionalnych.

„Strategia wyznacza 78 miast kluczowych dla utrzymania policentryczności. Impulsy rozwojowe z tych ośrodków mają zapewniać dobrą jakość życia w otaczających je regionach. W tym kluczowe jest 50 ośrodków subregionalnych – miast średniej wielkości, w większości 40-100 tys. mieszkańców, często byłych miast wojewódzkich” – czytamy w dokumencie.

Zgodnie z założeniami impulsy rozwojowe z największych miast mają promieniować na otaczające je regiony.

„Piła, Ciechanów czy Skierniewice będą w polityce regionalnej tak samo ważne jak Poznań, Kraków czy Warszawa” – wskazano w Strategii.

Pełczyńska-Nałęcz wskazała, że kwestia decentralizacji i wsparcia dla mniejszych ośrodków była elementem strategii rozwoju Polski z czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości.

- Zdefiniowaliśmy ten sam problem (co rząd PiS – przyp. red.), ale proponujemy inne rozwiązanie. Wskazujemy 78 miast, z czego 8 metropolitalnych i 70 dużych i średnich. Chcemy utworzyć fundusz inwestycyjny, który nałoży parasol inwestycyjny, by miasta regionalne i subregionalne dostarczały rozwój do otoczenia – powiedziała minister.

Zapowiedziała, że rząd dostarczy samorządom „instrumenty współpracy” by duże ośrodki miejskie rozwijały się wspólnie z otaczającymi je regionami, tzw. obwarzankami.

Prawie 370 działań zapisanych w Strategii

Łącznie strategia zawiera opis prawie 370 działań mających przyczynić się do szybszego rozwoju Polski. Zdaniem autorów koncepcji, państwo powinno prowadzić politykę tak, aby Polska rozwijała się wieloośrodkowo, wokół wielu małych i średnich miast.

Obecnie rozpoczynają się konsultacje społeczne dotyczące dokumentu.

Jan Szyszko, wiceminister funduszy i polityki regionalnej, wyraził nadzieję, że dokument zostanie „jak najszybciej” przyjęty przez Radę Ministrów, tak, aby był obowiązującym dokumentem w trakcie negocjacji z Brukselą dotyczących podziału budżetu unijnego na kolejną perspektywę finansową.