Nowe święto państwowe 12 kwietnia 2026. Projekt ustawy w Sejmie: czy będzie dzień wolny?

Nowe święto może budzić emocje z racji pytań o kolejny dzień wolny od pracy w kalendarzu. Projekt, który wpłynął do Sejmu, ma jednak przede wszystkim uhonorować tych, którzy w obronie Ojczyzny utracili zdrowie. W uzasadnieniu podkreślono, że inwalidzi wojenni to grupa szczególna, wymagająca troski i indywidualnego traktowania ze strony państwa.

Nowe święto 12 kwietnia: Dzień Inwalidy Wojennego. Kto złożył projekt?

Projekt ustawy został złożony przez posła Adama Lubońskiego, wraz z grupą parlamentarzystów Klubu Polska 2050 - Trzecia Droga. Co więcej, wstępne poparcie zapowiedziała również Konfederacja, co daje szansę, że projekt zyska poparcie ponadpartyjne. W dokumentach sejmowych czytamy, że inicjatorzy podkreślają konieczność uhonorowania tych, którzy w obronie Polski oddali zdrowie, a często całe swoje życie zawodowe i rodzinne.

Dlaczego akurat 12 kwietnia? Data nie jest przypadkowa. To rocznica I Ogólnokrajowego Zjazdu Inwalidów Wojennych RP z 1919 roku, podczas którego formalnie powołano Związek Inwalidów Wojennych – jedną z najstarszych organizacji weteranów w Polsce. Wtedy, w odradzającej się Rzeczypospolitej, zrodziła się idea, że ofiara żołnierzy nie może zostać zapomniana.

Trudno oprzeć się refleksji, że w narodowej pamięci coraz więcej miejsca zajmują wydarzenia i postaci XX wieku. Dodanie tego dnia do kalendarza świąt państwowych to symboliczny ukłon w stronę ludzi, którzy już po zakończeniu bitew musieli stoczyć własną – z chorobą, niepełnosprawnością, samotnością.

Czy 12 kwietnia będzie dniem wolnym od pracy?

To pytanie pojawia się najczęściej – zarówno w mediach, jak i w rozmowach w zakładach pracy. Niestety (albo stety, w zależności od punktu widzenia), 12 kwietnia nie będzie dniem wolnym od pracy. Ustawodawca zastrzegł, że nowe święto ma mieć charakter państwowy i symboliczny, a nie wpływać na rytm gospodarki czy edukacji.

Można to porównać do takich dat jak 1 marca – Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” czy 17 września – Dzień Sybiraka. To święta obchodzone oficjalnie, ale bez skutków dla pracowników. W praktyce oznacza to, że 12 kwietnia szkoły i urzędy będą działać normalnie, choć z pewnością w wielu miejscach odbędą się uroczystości i akademie.

Czy to dobrze? Część komentatorów twierdzi, że „prawdziwy szacunek” powinien oznaczać dzień wolny. Z drugiej strony – lista takich dat byłaby w Polsce coraz dłuższa, a kalendarz pracy coraz krótszy.

Jakie przywileje i świadczenia mają inwalidzi wojenni?

Nowe święto nie daje żadnych dodatkowych świadczeń – ma czysto symboliczny charakter. W rzeczywistości inwalidzi wojenni już dziś korzystają z wielu uprawnień oraz dodatków, które potwierdza prawo. Oto najistotniejsze:

Świadczenia finansowe:

• Dodatek kombatancki: 348,22 zł
• Dodatek pielęgnacyjny (dla inwalidów wojennych całkowicie niezdolnych do pracy): 522,33 zł
• Dodatek kompensacyjny: 52,23 zł
• Ryczałt energetyczny: 312,71 zł
• Dodatek do renty inwalidy wojennego: 1 333,24 zł

Ulgi i świadczenia pozapieniężne:

• Ulgi transportowe: 50 % na komunikację miejską; 51 % na transport krajowy (kolej/autobus)
• Zwolnienie z abonamentu RTV (RTV)
• Pierwszeństwo w obsłudze opieki zdrowotnej (m.in. leczenie bez kolejki)
• Darmowe leki i wyroby medyczne dla osób uprawnionych
• Pierwszeństwo przy naborze do DPS

Uprawnienia zawodowe i obywatelskie:

• Prawo do dodatkowych 10 dni roboczych urlopu (dla pracujących kombatantów)
• Możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę (kobiety od 55 r.ż., mężczyźni od 60 r.ż., jeśli urodzeni przed 1949 r.)
• Renta z tytułu niezdolności do pracy – 100 % podstawy (całkowicie niezdolni) lub 75 % (częściowo niezdolni) niezależnie od stażu pracy

Dla wielu osób to wcale nie są ogromne kwoty finansowe. Ale – jak mawiał klasyk – „nie chodzi o pieniądze, lecz o gest i uznanie”. To właśnie w tym kontekście państwo deklaruje wsparcie i pamięć.

Nowe święto państwowe 12 kwietnia. Harmonogram prac nad ustawą

Projekt został złożony we wrześniu 2025 r. przez posła Adama Lubońskiego. Teraz czeka go standardowa droga legislacyjna:

Prace nad projektem ustawy - oś czasu

• 09.2025 – złożenie projektu ustawy w Sejmie, nadanie numeru druku,
• jesień 2025 – opinie Biura Analiz Sejmowych i pierwsze czytanie,
• zima 2025/2026 – prace w komisjach, głosowanie w Sejmie i Senacie,
• 2026 – ewentualne wejście w życie (14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw).

Jak zawsze w przypadku projektów poselskich – wiele zależy od kalendarza politycznego. Trudno nie zauważyć, że rok 2026 będzie rokiem intensywnych przygotowań do kolejnych wyborów, a tego typu inicjatywy mają duży potencjał symboliczny.

Kto nie skorzysta z nowego święta 12 kwietnia?

Trudno mówić o namacalnych korzyściach z potencjalnego nowego święta. Na pewno nie skorzystają z niego:

• pracownicy – brak dnia wolnego od pracy,
• rodziny inwalidów – ustawa nie wprowadza żadnych dodatkowych świadczeń,
• inni weterani (np. misji zagranicznych) – święto dedykowane jest wyłącznie inwalidom wojennym w rozumieniu prawa.

Nowe święto państwowe 12 kwietnia. Koszt i skutki społeczne

Projekt nie rodzi skutków finansowych – tak wynika wprost z uzasadnienia. Nie oznacza to jednak, że będzie bez znaczenia. Symbolika świąt państwowych odgrywa dużą rolę – przypomina, kogo chcemy jako wspólnota wyróżnić, a o kim pamiętać.

Być może w kolejnych latach obchody 12 kwietnia będą miały charakter lokalnych uroczystości, akademii w szkołach, wystaw i marszów pamięci. I to właśnie może być największym efektem tej ustawy.

Dzień Inwalidy Wojennego 12 kwietnia - FAQ

Czy 12 kwietnia będzie dniem wolnym od pracy?
Nie – ustawa przewiduje święto państwowe, ale bez dnia wolnego.

Kiedy ustawa wejdzie w życie?
14 dni po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw – jeśli zostanie uchwalona i podpisana przez prezydenta.

Jakie dodatki dostają inwalidzi wojenni?
Dodatek kombatancki, pielęgnacyjny, ryczałt energetyczny oraz ulgi transportowe.

Czy rodziny inwalidów wojennych skorzystają?
Projekt nie przewiduje dodatkowych świadczeń dla rodzin.