Wraca też legendarny „zielony listek” na samochodach, a do tego pojawią się nowe obowiązki – nawet dla rowerzystów i osób korzystających z hulajnóg. Decyzja rządu nie pozostawia wątpliwości – kierowcy, którzy dotąd traktowali przepisy „na luzie”, będą musieli zmienić nawyki.

Nowe przepisy dla kierowców 2025. Co się zmienia?

Rada Ministrów przyjęła nowelizację ustawy Prawo o ruchu drogowym i skierowała ją do Sejmu. Pakiet zmian obejmuje nie tylko ostrzejsze sankcje, ale również szereg dodatkowych obowiązków i wyjątków. Uderzy on w największe bolączki polskich dróg – nadmierną prędkość, recydywę i ryzykowne zachowania młodych kierowców.

Nowelizacja wprowadza nowe zasady dotyczące:

  • zatrzymywania prawa jazdy,
  • redukcji punktów karnych,
  • okresu próbnego dla nowych kierowców,
  • obowiązków związanych z jazdą w kasku na rowerze i hulajnodze,
  • specjalnego oznakowania samochodów,
  • zasad wyprzedzania przez TIR-y,
  • oraz korzystania z buspasów przez elektryki i karetki.

Prawo jazdy 2025 – szybka utrata dokumentu za prędkość

Od teraz prawo jazdy będzie zatrzymywane nie tylko w obszarze zabudowanym. Kierowca, który poza miastem na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej przekroczy prędkość o więcej niż 50 km/h, straci dokument na 3 miesiące.

Statystyki są bezlitosne. – „Wyniki badań europejskiego projektu Baseline przeprowadzone przez Instytut Transportu Samochodowego pokazują, że aż 79 proc. polskich kierowców przekracza limity dozwolonych prędkości poza obszarem zabudowanym” – mówi Maria Dąbrowska-Loranc, kierownik Centrum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego ITS w rozmowie z Dziennikiem.

Resort przypomina, że aż 80 proc. wszystkich wypadków ma miejsce właśnie na takich drogach, a 87 proc. ofiar śmiertelnych ginie na jednojezdniowych trasach dwukierunkowych.

Punkty karne 2025 – koniec z redukcją za ciężkie wykroczenia

Nowe przepisy praktycznie uniemożliwią redukcję punktów karnych za najpoważniejsze przewinienia. Specjalne kursy w WORD będą pozwalały zdjąć maksymalnie 6 punktów, ale tylko za wykroczenia o mniejszej wadze, jak złe parkowanie czy drobne przekroczenie prędkości.

Przepisy jasno wskazują trzy sytuacje, w których punkty pozostaną nietykalne:

  • przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h (13–15 pkt i mandat do 2500 zł, a w recydywie 5000 zł),
  • wyprzedzanie na przejściu dla pieszych (15 pkt i mandat 1500 zł, a w recydywie 3000 zł),
  • przejazd na czerwonym świetle (15 pkt i 500 zł mandatu).

Prawo jazdy dla 17-latków? Tak, ale pod ścisłym nadzorem

Nowelizacja przywraca możliwość uzyskania prawa jazdy kat. B już w wieku 17 lat. Potrzebna będzie jednak pisemna zgoda rodziców lub opiekunów. Do ukończenia 18. roku życia młody kierowca będzie mógł prowadzić samochód wyłącznie w Polsce i tylko pod nadzorem osoby dorosłej z co najmniej 5-letnim stażem za kółkiem.

Towarzyszący kierowcy muszą mieć 25 lat, nie mogą być karani zakazem prowadzenia pojazdów i w każdej sytuacji muszą być trzeźwi. Policja będzie mogła skontrolować także opiekuna.

Zielony listek i okres próbny – zasady dla młodych kierowców

Każdy 17-latek z nowym prawem jazdy będzie oznaczony specjalnym kodem w dokumencie, a jego samochód – słynnym „zielonym listkiem”. Naklejka wraca i będzie obowiązkowa zarówno z przodu, jak i z tyłu pojazdu.

17-letni kierowcy otrzymają trzyletni okres próbny (nie dłużej niż do 20. roku życia). Ci, którzy zdadzą egzamin w wieku 18 lat, będą mieli 2 lata próbne. W przypadku popełnienia dwóch wykroczeń okres próbny może być wydłużony o kolejne dwa lata, a trzecie naruszenie oznacza utratę prawa jazdy.

Dodatkowo młodych kierowców będzie obowiązywał absolutny zakaz prowadzenia pod wpływem alkoholu – limit wynosi 0,0 promila.

Kurs reedukacyjny za 13 punktów karnych – cena to 300 zł

Każdy kierowca w okresie próbnym, który zbierze więcej niż 12 punktów karnych, zostanie wysłany na obowiązkowy kurs reedukacyjny. Szkolenie będzie trwało godzinę i kosztowało 300 zł.

Ćwiczenia odbędą się m.in. na płycie poślizgowej i obejmą testy z jazdy w zakrętach z włączonym i wyłączonym ESP, hamowania awaryjnego na prostym odcinku i w zakręcie z ABS-em. Celem kursu ma być uświadomienie, jak łatwo stracić kontrolę nad pojazdem przy nadmiernej prędkości.

Kask obowiązkowy na rowerze i hulajnodze do 16. roku życia

Nowe prawo uderzy także w najmłodszych uczestników ruchu. Osoby poniżej 16. roku życia będą musiały jeździć na rowerach, hulajnogach elektrycznych i urządzeniach transportu osobistego w kaskach ochronnych.

Resort przewidział wyjątek – gdy dziecko porusza się pod opieką rodzica lub opiekuna prawnego, kask nie będzie wymagany. – „Nieletni w towarzystwie rodzica zachowuje się mniej ryzykownie, korzysta ze wskazówek dorosłego i prowadzi ostrożniej” – wyjaśnia ministerstwo.

Za złamanie obowiązku przewidziano mandat od 20 do 100 zł, który zapłaci rodzic lub opiekun.

Zmiana zasad wyprzedzania przez ciężarówki – nocą będzie łatwiej

Obowiązujący od 2023 roku zakaz wyprzedzania dla TIR-ów na autostradach i drogach ekspresowych o dwóch pasach w jednym kierunku zostanie złagodzony. Samochody ciężarowe powyżej 3,5 t będą mogły wyprzedzać nocą – od 23:00 do 5:00.

Resort tłumaczy, że podobne przepisy funkcjonują w Niemczech, gdzie w zależności od landu wyznacza się konkretne godziny zakazu. Polska pójdzie tym tropem i będzie monitorować skutki zmiany przez 2 lata od jej wprowadzenia.

Elektryki i karetki na buspasach do 2027 roku

Rząd planuje również zachęty. Samochody elektryczne i napędzane wodorem będą mogły korzystać z buspasów do 31 grudnia 2027 roku. Przywilej obejmie też karetki, nawet jeśli nie używają sygnałów świetlnych i dźwiękowych.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Pakiet zmian zacznie obowiązywać 3 miesiące po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw. Jedynie obowiązek jazdy w kasku dla osób do 16. roku życia wejdzie w życie pół roku później.