„Młode osoby objęte opieką zdrowotną przez ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej (OSOPiP) I poziomu referencyjnego powinny mieć zagwarantowaną ciągłość procesu terapeutycznego. Nie może on być zakłócany kwestiami formalnymi, jak zawieranie przez płatnika publicznego umów na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych” – twierdzą w piśmie do prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia konsultant krajowa psychiatrii dziecięcej dr Aleksandra Lewandowska, mazowiecka konsultant w tej dziedzinie dr Lidia Popek, konsultant krajowy psychologii klinicznej prof. Bernadetta Izydorczyk, konsultant krajowy psychoterapii dzieci i młodzieży prof. Agnieszka Słopień oraz zarząd Towarzystwa Psychiatrii Psychologii Psychoterapii Terapii Środowiskowej Dzieci i Młodzieży.

Pismo zostało wysłane 11 kwietnia i dotyczy konkursu na OSOPiP I poziomu referencyjności rozpisanego przez dyrektora mazowieckiego oddziału NFZ. Teraz apel poparła Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak, prosząc prezesa NFZ Filipa Nowaka w piśmie z 15 maja o „niezwłoczne podjęcie działań na rzecz dzieci z województwa mazowieckiego”.

Jak działa środowiskowa opieka psychologiczna dla dzieci w kryzysach?

Przypomnijmy: ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej działają od kwietnia 2020 r. Powstały w ramach reformy psychiatrii dziecięcej i stanowią I poziom powstałego wówczas systemu. Są to placówki zatrudniające specjalistów – psychologów, psychoterapeutów i terapeutów środowiskowych. Powstały z myślą o dzieciach i młodzieży w kryzysach psychicznych i chorujących psychicznie, które mogą się do nich zgłaszać z rodzicami lub same (za zgodą rodzica). Ideą ośrodków była praca środowiskowa, czyli współpraca z rodziną pacjenta i jego środowiskiem szkolnym.

Każdy z ośrodków oferuje porady psychologiczne zwykłe i diagnostyczne, psychoterapię indywidualną, rodzinną i grupową, wsparcie psychospołeczne, ale też wizyty i porady domowe lub środowiskowe.

NFZ kończy kontrakt na działalność ośrodków środowiskowych

W tym roku kończy się kontrakt z NFZ na działalność ośrodków i, zgodnie z prawem, muszą one ponownie stanąć do konkursu. Konsultantki podpisane pod pismem z 11 kwietnia obawiają się jednak, że dotychczas funkcjonujące ośrodki mogą nie przedłużyć kontraktu. „Proces terapeutyczny dzieci i młodzieży w kryzysie to nie usługa jednorazowa. To długofalowa, oparta na zaufaniu relacja, której nie można dowolnie przerywać. Dla wielu pacjentów zmiana terapeuty, miejsca terapii czy systemu wsparcia to nie tylko stres – to często utrata efektów leczenia, a nawet pogłębienie kryzysu. Tymczasem przyjęte kryteria konkursowe w niewielkim stopniu uwzględniają ciągłość opieki i nie premiują doświadczenia zespołów, które skutecznie pracują z dziećmi i rodzinami. To może doprowadzić do sytuacji, w której sprawdzone, stabilne ośrodki zostaną zastąpione nowymi, mniej doświadczonymi podmiotami” – napisały.

Psychiatria dziecięca musi podlegać ocenie

Jednak, jak dowiedział się DGP, nie wszyscy podzielają zdanie autorytetów w dziedzinie psychiatrii i psychoterapii. Eksperci zawodowo związani z psychiatrią dziecięcą, z którymi rozmawialiśmy, nie chcą jednak wypowiadać się pod nazwiskiem. – Konkursy powinny zostać, również w psychiatrii dzieci i młodzieży, bo takie jest prawo. Jeśli ośrodek pracuje dobrze, ma akredytację ISO i kadrę wykwalifikowanych specjalistów, nie ma szansy na utratę kontraktu. Oddział Wojewódzki NFZ w Warszawie działa zgodnie z prawem – mówi jeden z psychiatrów i dodaje, że jego zdaniem może chodzić o prywatny ośrodek, który nie spełnia konkursowych kryteriów: – Bo dlaczego pismo konsultantów dotyczy tylko Mazowsza? Przecież konkursy ogłoszone zostały we wszystkich województwach. Możemy zmienić prawo, ale to nie zadzieje się szybko i nie należy takich zmian przeprowadzać w sposób nieprzemyślany. Musielibyśmy mieć wolę polityczną i na nowo zdefiniowane cele – twierdzi.

– Psychiatria środowiskowa dla dzieci i młodzieży na Mazowszu nie jest zagrożona. Ogłoszone konkursy otwierają możliwość oceny placówek udzielających świadczeń na I poziomie opieki pod względem dostępności do świadczeń zdrowotnych oraz na podniesienie jakości tych świadczeń dla najmłodszych pacjentów. Mazowiecki oddział wojewódzki NFZ zaplanował większą liczbę umów o udzielanie świadczeń w zakresie opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży w stosunku do obecnej liczby umów, co oznacza zwiększenie dostępności do środowiskowej opieki – odpowiada DGP rzecznik NFZ Paweł Florek. ©℗