Wprowadzenie pakietu aktywizacyjnego, pożyczka edukacyjna w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia dla wszystkich osób bezrobotnych i możliwość wyboru urzędu pracy – takie m.in. rozwiązania zakłada projekt ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia, nad którym pracuje MRPiPS. W informacji wskazano, że pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w formach pomocy określonych w projektowanej ustawie będzie przysługiwało m.in. bezrobotnym członkom rodzin wielodzietnych mającym Kartę dużej rodziny.

W informacji opublikowanej w wykazie prac legislacyjnych rządu wskazano, że projekt wypełnia założenia Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) i stanowi realizację części tzw. kamienia milowego.

Docieranie do osób biernych zawodowo

Podano, że przewiduje on m.in. poszerzenie grupy klientów powiatowych urzędów pracy (PUP) o osoby bierne zawodowo. Urzędy te będą mogły podejmować działania, które pomogą zidentyfikować te osoby, dotrzeć do nich i je zaaktywizować.

Celem regulacji jest także zwiększenie skuteczności urzędów pracy i trwałości zatrudnienia. Umożliwione będzie m.in. łączenie kilku form pomocy kierowanych do jednego bezrobotnego, tzw. pakiet aktywizacyjny. Zostanie on wprowadzony z myślą o tych bezrobotnych, wobec których niezbędne jest zastosowanie wielopoziomowego, kompleksowego wsparcia, aby umożliwić im powrót i utrzymanie się na rynku pracy, zmianę kwalifikacji lub podjęcie pierwszego zatrudnienia.

Staż plus

Wprowadzony zostanie staż plus polegający na ułatwieniu nabywania w jego ramach nie tylko umiejętności, ale także kwalifikacji zawodowych, premiowanych wypłatą dodatku do stypendium dla stażysty i premią dla pracodawcy. W informacji zaznaczono, że zastąpi on przygotowanie zawodowe dorosłych, które jest niezmiernie rzadko wykorzystywane (w 2023 r. skorzystały z niego 42 osoby).

Wparcie osób do 30. roku życia

Projekt przewiduje także wprowadzenie nowych zasad wparcia dla osób do 30. roku życia. Zasady te wynikają z zalecenia Rady Unii Europejskiej z 30 października 2020 r. Będą one polegały na przeprowadzaniu oceny umiejętności cyfrowych takiej osoby, jeśli zarejestruje się ona jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy. W każdym PUP wyznaczony zostanie doradca ds. zatrudnienia, pełniący funkcję doradcy ds. osób młodych.

Pożyczka edukacyjna

Wprowadzona będzie też pożyczka edukacyjna w wysokości do 400 proc. przeciętnego wynagrodzenia, tzw. bon na zasiedlenie. Będzie ją można wykorzystać na opłacenie np. kosztów szkolenia, studiów podyplomowych, potwierdzenia wiedzy i umiejętności, uzyskania dokumentów potwierdzających nabycie wiedzy i umiejętności i na kontynuację nauki w formach szkolnych. Po spełnieniu wskazanych warunków będzie możliwe umorzenie 20 proc. kwoty pożyczki.

O bon na zasiedlenie będą mogły ubiegać się wszystkie osoby bezrobotne bez względu na wiek. W obecnym stanie prawnym z tej formy pomocy mogą skorzystać bezrobotni do 30. roku życia. W rządowej informacji podkreślono, że rozwiązanie jest odpowiedzią na szerokie zainteresowanie tą formą pomocy, także wśród osób bez pracy powyżej 30 lat.

Przedsiębiorstwa rodzinne będą mogły ubiegać się o formy pomocy udzielane przez PUP. Da to możliwość wsparcia mimo pokrewieństwa klienta PUP z pracodawcą, u którego podjął lub planuje podjąć zatrudnienie lub współpracować w ramach innych form pomocy.

Zwiększenie mobilności osób szukających pracy

Kolejne rozwiązanie zawarte w projekcie dotyczy zwiększenia mobilności osób szukających pracy. Bezrobotny zyska możliwość wyboru urzędu pracy, z którym będzie współpracował.

W informacji wskazano, że pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w formach pomocy określonych w projektowanej ustawie będzie przysługiwało m.in. bezrobotnym członkom rodzin wielodzietnych mającym Kartę dużej rodziny.

Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami

Z kolei opiekunowie osób z niepełnosprawnościami będą mogli korzystać ze wszystkich form wsparcia na takich samach zasadach jak bezrobotni.

Zatrudnienie seniorów

Ponadto wprowadzona zostanie nowa forma pomocy dla przedsiębiorców zatrudniających seniorów. Przedsiębiorca będzie mógł otrzymać dofinansowanie za zatrudnienie osoby poszukującej pracy (np. emeryta), który ukończył 60 lat – w przypadku kobiety lub 65 lat – w przypadku mężczyzny. Wysokość dofinansowania wyniesie maksymalnie do 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie.

Dofinansowanie wynagrodzenia będzie przysługiwało przez 24 miesiące. Pracodawca lub przedsiębiorca po upływie okresu przysługiwania dofinansowania wynagrodzenia będzie obowiązany do dalszego zatrudnienia seniora przez kolejne 12 miesięcy.

Podmioty publiczne, spółki skarbu państwa i podmioty wykonujące zadania publiczne lub dysponujące majątkiem publicznym będą zobowiązane do zgłaszania swoich ofert pracy do prowadzonej przez MRPiPS – ePraca (aktualnie portal nazywa się Centralna Baza Ofert Pracy – CBOP).

Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to III kwartał 2024 r.