MFiPR: Co się dzieje w CPK? Aktualny stan inwestycji

Jest projekt terminala pasażerskiego i dworca kolejowego, a budowlany powinien być gotowy w I kw. 2024 r. Spółka CPK wykupiła już ponad 1200 ha nieruchomości pod lotnisko i węzeł kolejowy. Trwa projektowanie ponad 450 km Kolei Dużych Prędkości, a w przygotowaniu jest kolejnych 1.500 km linii. Najbardziej zaawansowane prace toczą się przy tunelu CPK w Łodzi i odcinku KDP Warszawa – CPK – Łódź - poinformowało Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej.

Inwestycje CPK zgodne z harmonogramem

Inwestycje Centralnego Portu Komunikacyjnego są realizowane zgodnie z harmonogramem. W październiku spółka wybrała francuską grupę Vinci Airports i australijski fundusz IFM Global Infrastructure Fund na inwestora strategicznego. Doświadczeni zagraniczni partnerzy, którzy chcą zainwestować w lotnisko CPK, to potwierdzenie, że projekt ma dobrze przygotowany biznes plan, posiada potencjał komercyjny i gwarantuje wysoką stopę zwrotu.

Vinci to światowy lider w zakresie projektowania, budowy i zarządzania projektami infrastrukturalnymi. W portfolio tej grupy jest w sumie 65 lotnisk w 12 krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii, Francji i Japonii. IFM to z kolei fundusz inwestycyjny, który zarządza aktywami o łącznej wartości ok. 140 mld dolarów i jest zaangażowany kapitałowo w inwestycje na lotniskach m.in. w Wiedniu, Manchesterze i Sydney. W spółce CPK.Lotnisko, która będzie odpowiedzialna za budowę i operowanie CPK, obejmą oni do 49 proc. udziałów (51 proc., czyli kontrolę właścicielską zachowa Skarb Państwa). Podpisanie umowy planowane jest już w I kw. przyszłego roku.

Nowa infrastruktura pozwoli na miliardowe dochody

Według raportu EY nowa infrastruktura pozwoli czerpać miliardowe dochody z cargo. Do 2060 r. tylko z ceł i VAT może to być dla naszego budżetu dodatkowych ok. 200 mld zł. Opracowanie firmy Kearney wskazujące z kolei na powstanie dzięki CPK ok. 290 tys. nowych miejsc pracy do 2040 r.

Nowe projekty, decyzje i uzgodnienia

Na obszarze inwestycji lotniskowej trwają m.in. odwierty geologiczne (łącznie dotyczą kilkuset lokalizacji), rozbiórki (w sumie zakontraktowane prace to ok. 250 budynków, z których większość została już rozebrana) i przeprowadzki dla osób, które dobrowolnie sprzedały swoje nieruchomości (dotychczas spółka zorganizowała i sfinansowała ponad 60 takich operacji).

Ponieważ CPK płaci właścicielom więcej niż wartość rynkowa ich nieruchomości (140 proc. wartości budynków i 120 proc. gruntów), chęć sprzedaży zgłosiło już ponad 1300 właścicieli posiadających prawie 3600 ha. Spółka zakupiła od nich ponad 1200 ha. Co ciekawe, od połowy października br. zainteresowanie mieszkańców podpisaniem kolejnych umów i aktów notarialnych wyraźnie wzrosło. Jednocześnie wciąż nie została wywłaszczona ani jedna osoba.

Inwestycja CPK wymagała szczegółowych badań środowiskowych, które rozpoczęły się w 2021 r. W efekcie tych prac powstał obszerny raport środowiskowy liczący 20 tys. stron. W połowie 2023 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie wydał decyzję środowiskową dla lotniska i węzła kolejowego. Ponadto spółka CPK posiada m.in. master plan, zatwierdzony Plan Generalny i promesę Urzędu Lotnictwa Cywilnego na założenie lotniska.

Latem został przedstawiony projekt koncepcyjny terminala i dworca kolejowego, który opracowało 300 ekspertów i architektów z brytyjskiego biura Foster+Partners. Trwa też projektowanie m.in. dróg startowych i kołowania, płyt postojowych, za co odpowiada libańsko-amerykańskie konsorcjum Dar. Przygotowana jest również dokumentacja projektowa m.in. dla wieży kontroli ruchu lotniczego. To zadanie - w ramach umowy ramowej na projektowanie infrastruktury wspierającej - otrzymała polska pracownia JSK Architekci.

CPK to dziś prężnie rozwijająca się Grupa Kapitałowa, którą tworzą podmioty gwarantujące jakość w obszarach lotniskowym i kolejowym, np. Polskie Porty Lotnicze, czyli zarządca m.in. Lotniska Chopina i udziałowiec większości portów regionalnych w Polsce, czy Torpol, spółka budowlana wyspecjalizowana w infrastrukturze kolejowej.

W tym miesiącu rząd przyjął Program Wieloletni, który zapewnia finansowanie projektu CPK do 2030 r. w wysokości 155 mld zł. Pozwoli to na kontynuację projektowania, wykup nieruchomości i realizację robót budowlanych. W październiku br. spółka CPK złożyła do Wojewody Mazowieckiego wniosek o decyzję lokalizacyjną dla lotniska. Po jej uzyskaniu, już tylko krok będzie dzieli Spółkę od wniosku o pozwolenie na budowę i rozpoczęcia właściwych prac budowalnych.

Lotnisko CPK zostanie uruchomione w 2028

Jak wynika z harmonogramu, pierwszy etap lotniska CPK, czyli powstanie dwóch równoległych dróg startowych oraz infrastruktury do obsługi 40 mln pasażerów, ma być uruchomiony w 2028 r. Powstanie CPK jest koniecznością wobec osiąganej właśnie maksymalnej przepustowości Lotniska Chopina w Warszawie i ograniczeń w rozbudowie lotniska w Modlinie.

Zasadności inwestycji dowodzą również prognozy Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Lotniczych (IATA), które wskazują na dynamiczny wzrost polskiego rynku lotniczego do 2060 r. W tej perspektywie IATA przewiduje w Polsce 142 mln pasażerów, czyli prognozowany jest wzrost o 280 proc. CPK będzie mieć w tym wzroście znaczący udział, wspierając rozwój narodowego przewoźnika, czyli Polskich Linii Lotniczych LOT.

CPK inwestuje w kolej

Od lat 90. infrastruktura kolejowa w Polsce była likwidowana. CPK odwraca ten trend, przygotowując ok. 2.000 km nowych linii. Ich powstanie pozwoli przeciwdziałać wykluczeniu transportowemu, które wciąż dotyka miliony Polaków. Dla 1.500 km linii gotowe lub przygotowywane są studia wykonalności, a w przypadku ok. 450 km trwa już zaawansowane projektowanie.

Dotyczy to przede wszystkim priorytetowego odcinka Warszawa - Łódź, dla którego spółka spodziewa się w ciągu najbliższych tygodni decyzji środowiskowych. Projektowane są też trasy: Łódź - Wrocław, Sieradz - Poznań (to wszystko to elementy tzw. kolejowego igreka), a także Katowice - Ostrawa i Łętownia - Rzeszów.

Będzie 4-kilometrowy tunel w Łodzi

Najbardziej zaawansowaną pod względem przygotowań inwestycją kolejową CPK jest 4-kilometrowy tunel dalekobieżny w Łodzi. Ta budowa została podzielona na trzy części. W ramach pierwszej trwają już prace przy wzmocnieniu fundamentów Łódzkiego Domu Kultury (ŁDK). Niebawem zostanie podpisana umowa na etap drugi, czyli budowę komór dla tarczy drążącej TBM: startowej na Retkini i odbiorczej w sąsiedztwie ŁDK. Trzecim etapem inwestycji, na który przygotowywany jest właśnie przetarg, będzie drążenie tunelu kolejowego CPK.

Ponad 100 nowoczesnych pociągów

W listopadzie CPK ogłosiła, że powoła spółkę zależną, która zakupi ponad 100 nowoczesnych pociągów niezbędnych do obsługi projektowanych linii Kolei Dużych Prędkości. Tabor będzie dostosowany do prędkości do 250 km/h i wynajmowany prywatnym przewoźnikom w ramach tzw. poolu taborowego. Jego zakup jest ujęty w Programie Wieloletnim 2024-2030.

W ramach obszaru Trójmorza CPK współpracuje z inwestorami kolejowymi m.in. z Czech, Litwy, Łotwy i Estonii dzięki czemu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej powstanie sieć nowoczesnych linii kolejowych o łącznej długości ok. 4.500 km. Rozmowy z partnerami z Ukrainy zaowocowały natomiast podpisaniem w styczniu tego roku wstępnego porozumienia w sprawie nowej linii w standardzie dużych prędkości: Warszawa - Lwów - Kijów.

CPK ma wsparcie UE

Kolejowy komponent CPK ma wsparcie UE. Większość planowanych linii kolejowych została wpisana do transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T. Komisja Europejska poprzez fundusze celowe dofinansowała już kwotą ponad 400 mln zł studia wykonalności i projektowanie kolejowego „igreka”, czyli trasę Warszawa - Łódź - Sieradz - Wrocław / Poznań.

Eksperci CPK opracowali i udostępnili wielu instytucjom i uczelniom narzędzia analityczne, np. Horyzontalny Rozkład Jazdy i Pasażerski Model Transportowy, które są elementem Białej Księgi Rozwoju Kolei. Tylko z PMT korzysta już kilkadziesiąt organizacji i firm, m.in. samorządy, Polska Akademia Nauk, PKP PLK i GDDKiA. Jak wynika z tych opracowań, po uruchomieniu portu lotniczego i oddaniu do użytku nowych linii kolejowych można spodziewać się blisko dwukrotnego wzrostu liczby pasażerów w perspektywie 2050 r.: do ok. 134 mln pasażerów rocznie w kolejowym transporcie dalekobieżnym.