Sondaż CBOS objął respondentów, którzy obecnie mają co najmniej 35 lat i uważają, że przed 1989 r. byli za młodzi, by doświadczać prześladowań i represji z powodów politycznych.

Najczęstszym doświadczeniem opozycyjnym było słuchanie zagranicznych rozgłośni, np. Wolnej Europy, Głosu Ameryki czy BBC - wskazało je 53 proc. pytanych.

Za przeciwników systemu panującego w PRL uważało się 36 proc. respondentów, 32 proc. czytało wydawane w podziemiu książki i czasopisma. Jeden na pięciu - 20 proc. - brał udział w strajkach, protestach przeciw władzy.

15 proc. zadeklarowało, że represje dotknęły ich przyjaciół i znajomych, 11 proc. - że spotkały najbliższą rodzinę.

DO Solidarności należało przed 13 grudnia 1981 r. 12 proc. badanych, tyle samo uczestniczyło w manifestacjach przeciw ówczesnej władzy oraz w opozycyjnych imprezach kulturalnych, spotkaniach i odczytach organizowanych w kościołach. 11 proc. brało udział w takich imprezach odbywających się poza Kościołem.

Przynależność do nielegalnych struktur "S" w latach 1982-89 zadeklarowało 2 proc., osobiste doznanie prześladowań lub represji za działalność i przekonania polityczne - 5 proc. respondentów.

Do OPZZ należało - wedle retrospektywnych deklaracji - 3,7 proc., a do ZNP 1,7 proc. badanych

Blisko dwie trzecie - 64,9 proc. - podało, że przed 1989 r. nie należało do żadnej organizacji; po 7,1 proc. - wyznało przynależność do PZPR lub organizacji młodzieżowych takich jak ZMP, ZMS, ZMW, ZSP, ZSMP, SZSP.

Do OPZZ należało - wedle retrospektywnych deklaracji - 3,7 proc., a do ZNP 1,7 proc. badanych, nikt nie podał przynależności do NZS ani ORMO.

Ośrodek zauważył, że sondaż objął osoby dziś mieszkające w Polsce, a wielu Polaków z opozycyjnymi doświadczeniami wyemigrowało. Najmniej doświadczeni opozycyjnie byli najmłodsi badani, którzy w 1989 r. mieli od 15 do 24 lat; największe doświadczenie mieli ci, którzy wtedy byli w wieku 25-34.

Badanie - w cyklu sondaży postrzegania dwudziestolecia polskich przemian - Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadziło 9-15 stycznia na 1089-osobowej losowej próbie dorosłych mieszkańców Polski.