W 2022 r. uchylono przepis, który je z tego zwalniał, i były wątpliwości co do właściwego terminu na dopełnienie tego obowiązku. Teraz jednak wyjścia nie ma. Właśnie upływa sześć miesięcy od dnia bilansowego.
Sprawozdania za 2022 r. zostały przygotowane i są obecnie zatwierdzane w zwykłych terminach. Dotyczy to wszystkich podmiotów stosujących w tym zakresie ustawę z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 120). Zapomnieliśmy więc już o pandemii i przedłużaniu terminów. Jednak jest pewna grupa podmiotów, która musi wrócić do swoich sprawozdań przygotowywanych za okresy, gdy ona trwała, by je wreszcie zatwierdzić. Chodzi tu o spółdzielnie mieszkaniowe. Z sygnałów, które otrzymuję podczas szkoleń, wynika, że niektóre z nich nie mają jeszcze zatwierdzonych sprawozdań za lata 2019–2021. Obecnie spółdzielnie mieszkaniowe powinny sprawdzić, czy wykonały swoje obowiązki za poprzednie lata. A jeśli nie, to teraz jest dobry moment, aby to zrobić.
Konsekwencja odroczenia
Wcześniej miały możliwość odroczenia terminu zatwierdzania sprawozdania i wiele z nich z tego skorzystało. Trzeba jednak przyznać, że ówczesne przepisy i ich zmiany wcale nie ułatwiły wyboru sposobu postępowania w zakresie dotrzymania terminów związanych z zatwierdzeniem sprawozdania. W odniesieniu do sprawozdań za lata 2019, 2020 i 2021 regulacje znajdowały się w rozporządzeniu ministra finansów z 31 marca 2020 r. w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji (Dz.U. z 2021 r. poz. 1832; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 561). Wskazywało ono, że termin określony w art. 53 ust. 1 u.r., czyli termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego w przypadku spółdzielni mieszkaniowych (o których mowa w ustawie z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1208), w których ustawowy termin zwołania walnego zgromadzenia przypadał w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii trwającego w dniu wejścia w życie ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 568; ost.zm. Dz.U. z 2023 r. poz. 803 – dalej: ustawa z 31 marca 2020 r.) lub ogłoszonego bezpośrednio po okresie trwającym w dniu wejścia w życie tej ustawy – przedłuża się do dnia odbycia walnego zgromadzenia, o którym mowa w art. 90 tej ustawy. A uchylony już art. 90 ustawy z 31 marca 2020 r. mówił, że: jeżeli ustawowy termin zwołania walnego zgromadzenia spółdzielni albo zebrania właścicieli lokali przypada w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii trwającego w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy lub ogłoszonego bezpośrednio po okresie trwającym w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, ulega on przedłużeniu o sześć tygodni od dnia odwołania tego stanu.
Uchylenie tego artykułu miało miejsce od 7 września 2022 r. na podstawie ustawy z 7 lipca 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie sposobu finansowania programów mieszkaniowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1561). Jednak z sygnałów, które otrzymuję, wynika, że wiele spółdzielni nie zwołało w tamtym czasie zwyczajnych walnych zgromadzeń, argumentując, że te odbywają się zawsze w terminie sześciu miesięcy od dnia bilansowego, a ponadto nie odwołano wtedy jeszcze stanu zagrożenia epidemicznego. Uznały więc, że jest na to jeszcze czas, i czekają z realizacją tego obowiązku do tej pory. Kolejne argumentowały, że wykładnia Krajowej Rady Spółdzielczej oraz Ministerstwa Rozwoju i Technologii wskazywała na konieczność zwołania zgromadzenia walnego nie później niż do 30 czerwca 2023 r., czyli przy okazji zatwierdzania sprawozdania za 2022 r. Moim zdaniem taka interpretacja była dyskusyjna, ale też korzystna dla spółdzielni i ich organów zarządzających, zatem została przyjęta przez praktykę gospodarczą.
Aktualna informacja o odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego będzie dla spółdzielni sygnałem przypominającym. Jeśli nie zostały wcześniej zwołane zgromadzenia w celu zatwierdzenia sprawozdań za ubiegłe lata, to teraz, zwołując zgromadzenie dotyczące zatwierdzenia sprawozdania za 2022 r., należy to zrobić.
Obecnie
Przypomnijmy, że zatwierdzenie sprawozdania finansowego za 2022 r. zgodnie z art. 53 ust. 1 u.r. powinno nastąpić w terminie sześciu miesięcy od dnia bilansowego. Do sprawozdania za 2022 r. nie stosuje się już wydłużania terminów w związku z pandemią czy zagrożeniem nią. Oznacza to, że każdy zarząd spółdzielni mieszkaniowej powinien zwołać zgodnie ze statutem spółdzielni takie zgromadzenie do końca czerwca i – co ważne – jednocześnie rozpatrzyć i zatwierdzić na nich sprawozdania z okresów pandemicznych, by następnie w ciągu kolejnych 15 dni złożyć je do Krajowego Rejestru Sądowego. Odpowiedzialny za to jest zarząd spółdzielni.
Inne podmioty
Warto też zauważyć, że wskazane wcześniej przepisy odnośnie do przedłużenia terminów zatwierdzenia sprawozdań niektóre podmioty też brały do siebie, choć nie powinny. Przypomnieć należy, iż w przypadku innych jednostek określonych w rozporządzeniu ministra finansów z 31 marca 2020 r., które miały wydłużone terminy zatwierdzania – przepisy dotyczące zwołania zgromadzenia nie uzależniały zatwierdzenia od istnienia stanu pandemii czy zagrożenia pandemią. Inne podmioty, oczywiście te, które nie są spółkami kapitałowymi, spółkami komandytowo-akcyjnymi, spółkami jawnymi lub komandytowymi, których wszystkimi wspólnikami lub akcjonariuszami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, w których:
a) liczba członków organów zarządzających przewyższa ograniczenia w zakresie zgromadzeń, spotkań i zebrań, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 46a i art. 46b ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1657),
b) brak jest możliwości podejmowania uchwał przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość
– miały przedłużony termin zatwierdzenia sprawozdania tylko do sześciu tygodni od dnia ustania przesłanki, o której mowa ww. lit. a lub b. Czyli u nich w momencie uchylania przepisów dotyczących zakazu zgromadzeń powinny się odbyć zgromadzenia zatwierdzające sprawozdania. Jednak w pojedynczych przypadkach niektóre zarządy nadal czekają z realizacją tego obowiązku. Chodzi tu m.in. o duże stowarzyszenia. Dla nich też już najwyższy czas na dopełnienie zaległych obowiązków. ©℗
