500 zł od Szydło i 1 tys. zł od Kopacz: Policzyliśmy, ile rodzice dostaną na dziecko od 2016 roku

1 Wyższe zasiłki i dodatki na dzieci

Od 1 listopada 2015 roku rosną też progi uprawniające do pomocy finansowej oraz zasiłki na dzieci, a także niektóre dodatki, które do nich przysługują. Podstawowe świadczenie rodzinne, czyli zasiłek na dziecko, będzie teraz wynosić:
- 89 zł miesięcznie na dziecko, które nie skończyło 5 lat (obecnie 77 zł),
- 118 zł miesięcznie na dziecko, które ma powyżej 5 lat, ale nie ukończyło 18. roku życia (obecnie 106 zł),
- 129 zł miesięcznie na dziecko, które ukończyło 18 lat, do jego 24. urodzin (obecnie 115 zł).

Spośród siedmiu różnych dodatków, które są związane z zasiłkiem na dziecko, wyższe będą cztery. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka wynosi teraz 170 zł miesięcznie, ale nie więcej niż 340 zł na wszystkie dzieci w rodzinie. Od listopada wzrośnie do 185 zł lub 370 zł przy dwojgu i większej liczbie małoletnich dzieci. Ponadto kwota zasiłku nadal będzie mogła być zwiększona o 80 zł na niepełnosprawne dziecko (lub o 160 zł, gdy jest ich co najmniej dwoje).

Zwiększy się też – z 80 zł do 90 zł miesięcznie – dodatek przysługujący rodzinom wielodzietnym. Kolejny dodatek, związany z kształceniem i rehabilitacją niepełnosprawnego dziecka, obecnie wynosi 60 zł miesięcznie, gdy dziecko nie skończyło 5 lat, lub 80 zł miesięcznie do 24. urodzin. Po zmianie jego kwoty wzrosną odpowiednio do 80 zł oraz 100 zł.

Ostatni z podwyższanych dodatków jest wypłacany, gdy dziecko podejmuje naukę poza miejscem zamieszkania. Jeżeli dojeżdża do szkoły, której siedziba znajduje się w innej miejscowości, rodzic otrzyma teraz 63 zł miesięcznie (o 13 zł więcej). Natomiast gdy dziecko przenosi się do miejscowości, w której znajduje się szkoła, dodatek będzie wynosić 105 zł, czyli wzrośnie o 15 zł w porównaniu z dotychczasową kwotą.

Ponadto zasiłki i dodatki będą wzrastać w kolejnych okresach zasiłkowych, rozpoczynających się 1 listopada 2016 r. oraz 1 listopada 2017 r. Przykładowo zasiłek na dziecko w przedziale wiekowym 5–18 lat za rok ma wzrosnąć ze 118 zł do 124 zł, aby docelowo za dwa lata wynosić 130 zł.

Natomiast bez zmian przez trzy kolejne okresy zasiłkowe pozostaną kwoty pozostałych dodatków i będą one wynosić:
- dodatek z tytułu urodzenia dziecka – 1 tys zł jednorazowo,
- dodatek związany z opieką nad dziećmi w trakcie urlopu wychowawczego – 400 zł miesięcznie,
- dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego – 100 zł jednorazowo.

O ile wzrośnie kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń na dzieci>>

2 Kolejna podwyżka świadczenia pielęgnacyjnego

Przyszły rok przeniesie też kolejną podwyżkę kwoty wypłacanej uprawnionym (głównie rodzicom niepełnosprawnego dziecka, którzy nie podjęli lub zrezygnowali z zatrudnienia w celu sprawowania opieki) do świadczenia pielęgnacyjnego.

Podwyżkę rodzice dzieci niepełnosprawnych wywalczyli sobie od rządu jeszcze w zeszłym roku. Wysokość świadczenia jest podnoszona stopniowo i do 31 grudnia 2014 roku opiekunowie dostawali w sumie 1000 zł miesięcznie - 800 zł samego świadczenia i 200 zł dopłaty z rządowego programu.

Od 1 stycznia 2015 r. świadczenie wynosi już 1200 zł miesięcznie, a po 31 grudnia ulegnie ono zwiększeniu do 1300 zł miesięcznie (równowartość kwoty najniższego wynagrodzenia netto).

Ponadto od 1 stycznia 2017 roku świadczenie będzie również co roku waloryzowane i będzie rosło o procentowy wskaźnik, o jaki zwiększać się będzie minimalne wynagrodzenie za pracę.

Zasiłek czy świadczenie pielęgnacyjne? Zobacz zasady przyznawania i ich wysokość w 2015 roku>>

3 Becikowe, czyli jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka

Nadal oczywiście rodzice mogą starać się zapomogę z tytułu urodzenia się dziecka - zwaną becikowym. Przysługuje rodzicom dziecka albo jego opiekunowi prawnemu bądź faktycznemu. Uprawnione osoby po urodzeniu się dziecka otrzymują 1000 złotych. Przy czym od stycznia 2013 r. wprowadzono próg dochodowy uprawniający do świadczenia i aby je otrzymać, dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie może przekroczyć kwoty 1922 zł netto.

>>Czytaj też: Zanikające becikowe: Coraz mniej zapomóg dla rodziców

4 Zasiłek macierzyński

Po urodzeniu dziecka pracownik ma także prawo do zasiłku macierzyńskiego wypłacanego przez ZUS. Zasiłek macierzyński wypłacany jest przez okres urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu rodzicielskiego oraz okres urlopu rodzicielskiego.

Okres wypłaty zasiłku za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego) wynosi od 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka do 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. Z zasiłku może też skorzystać ubezpieczony ojciec dziecka (lub inny ubezpieczony członek rodziny), jeśli matka wykorzystała już co najmniej 14 tygodni urlopu lub nie może opiekować się dzieckiem. O jakie sytuacje dokładnie chodzi, przeczytasz tutaj>>

Natomiast zasiłek za dodatkowy urlop macierzyński (lub dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego) wynosi 6 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie i 8 tygodni - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka. 26 tygodni wynosi okres wypłaty świadczenia za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego. Przy czym ubezpieczonemu ojcu dziecka prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego przysługuje na równi z ubezpieczoną matką dziecka.

W zależności od terminu złożenia wniosku o wykorzystanie urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński wynosi:
- 60 proc. podstawy wymiaru - gdy wniosek o przyznanie urlopu rodzicielskiego zostanie złożony w terminie nie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; zasiłek macierzyński wynosi wtedy 100 proc. podstawy wymiaru przez podstawowy i dodatkowy urlop macierzyński, a 60 proc. przez urlop rodzicielski;
- 80 proc. podstawy wymiaru - jeżeli pracownica w terminie 14 dni po porodzie wystąpi z wnioskiem o skorzystanie z pełnego wymiaru przysługujących jej urlopów z tytułu macierzyństwa, czyli bezpośrednio po urlopie macierzyńskim wykorzysta dodatkowy urlop macierzyński, a następnie zaraz po nim urlop rodzicielski; zasiłek macierzyński wynosi wtedy 80 proc. podstawy wymiaru przez wszystkie rodzaje urlopów;
- 100 proc. podstawy wymiaru - w przypadku braku wniosku o wykorzystanie urlopu rodzicielskiego; 100 proc. zasiłek macierzyński obowiązuje wówczas przez cały okres trwania podstawowego i dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

Przy czym podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 lub - przy krótszym okresie ubezpieczenia - pełnych miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc nabycia stosownych uprawnień. Przez wynagrodzenie należy tu rozumieć przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz ubezpieczenie chorobowe, finansowanych przez ubezpieczonego. Jeśli jednak dana osoba przed porodem korzystała z innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, podstawę wylicza się w oparciu o ostatnio wypłacane świadczenie.

5 Nowe świadczenie rodzicielskie

Od przyszłego roku specjalne świadczenia rodzicielskie otrzymają również osoby, którym urodziło się dziecko, a nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego. Jest to realizacja jednej z obietnic Ewy Kopacz z expose. Chodzi o rodziców, którzy nie są zatrudnieni lub ze względu na formę pracy nie mogą korzystać ze świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa.

Świadczenie rodzicielskie w wysokości 1 tys. zł otrzymają między innymi studentki, osoby bezrobotne i pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych. W przypadku osób, które mają zasiłek macierzyński niższy niż 1 tys. zł, zostanie on podwyższony do tej kwoty.

Co do zasady świadczenie rodzicielskie będzie im wypłacane przez 52 tygodnie. Okres ten będzie jednak się wydłużał, jeżeli w trakcie porodu urodzą się (lub zostają przysposobione) wieloraczki. Na przykład gdy będą to trojaczki – uprawnienie do świadczenia będzie wynosić 67 tygodni.

6 Zasiłek macierzyński dla kobiet z działalnością gospodarczą

Trochę inaczej wygląda sytuacja w przypadku kobiet z firmą - zmienia się prawo i wysokość zasiłku macierzyńskiego przy prowadzeniu działalności gospodarczej będzie uzależnione od czasu opłacania składek oraz ich kwoty.

Początkowo kobiecie prowadzącej działalność gospodarczą krócej niż 12 miesięcy i opłacającej składki przewyższające ustawowe minimum zostanie przyznany zasiłek w minimalnej wysokości, który będzie powiększany o 1/12 za każdy miesiąc opłacania składek przypadający przed nabyciem prawa do świadczenia. Tak więc matka, która prowadziła działalność 3 miesiące i opłacała podwyższone składki otrzyma zasiłek w wysokości 60 proc. średniego prognozowanego wynagrodzenia oraz 3/12 podwyższonej składki. By uzyskać zasiłek w pełnej wysokości, odpowiadającej podwyższonej składce, będzie musiała opłacać wyższe składki ubezpieczeniowe przez 12 miesięcy przed porodem.

Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 listopada, jednak po protestach przedsiębiorczych matek uległy już nowelizacji. Przede wszystkim już z końcem października wejdzie w życie zapis, że kobiety będące już w ciąży i ubezpieczające się według starych zasad, otrzymają również zasiłek według starych zasad.

Ponadto nowela zwalnia ubezpieczone pobierające zasiłek macierzyński w wysokości nieprzekraczającej kwoty świadczenia rodzicielskiego w wysokości 1 tys. zł, prowadzących jednocześnie działalność gospodarczą, z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne. Gdyby bowiem nie ten zapis, osoba prowadząca działalność gospodarczą i pobierająca jednocześnie zasiłek macierzyński, którego wysokość podwyższona zostanie do wysokości świadczenia rodzicielskiego, podlegałaby obowiązkowi opłacania składki zdrowotnej, natomiast osoba, która nie wykazuje i nigdy nie wykazywała żadnej aktywności zawodowej, nie byłaby objęta takim obowiązkiem. Ten zapis ma obowiązywać od początku przyszłego roku.

Zasiłek macierzyński dla przedsiębiorczych matek: Prezydent podpisał ustawę>>